بایگانی‌ها دوآپس - سلام دواپس

اکتبر 23, 2018جولای 24, 2020

تاریخچه و داستان دوآپس | DevOps Story and History

چه مشکلی باعث شد رویکرد جدیدی به نام دوآپس(DevOps) مطرح شود؟

سال 2007 میلادی آقای پاتریک دبوآ (Patrick Debois) درگیر پروژه ی جایی دیتاسنتر دولت بلژیک شد و با یک چالش مواجه شد: سیستم ادمین ها و توسعه دهندگان در تعامل با هم به مشکلاتی برمیخوردند که تاثیر منفی در روند اجرای کار داشت.

آگوست 2008 در کنفرانس سالانه چابک که در تورنتو کانادا برگزار شد(Agile 2008 Conference)، آقای اندرو شفر (Andrew Shafer) پیشنهاد نشستی با عنوان زیرساخت چابک (Agile Infrastructure) را می دهد که تقریبا با استفبال هیچکسی مواجه نمی شود به جز یک نفر و آن یک نفر کسی نبود به جز Patrick Debois ! به دلیل استقبال کمی که صورت گرفت، Andrew از برگزاری اون نشست صرف نظر میکنه. بعد از آن Patrick به دنبال Andrew در یک گفتگوی سرپایی راجع به این موضوع صحبت می کنند و گروه Agile System Administration را در google group ایجاد می کنند.

ژون 2009 در کنفرانس O’Reilly Velocity 2009، آقایان John Allspaw و Paul Hammond سخنرانی معروفی تحت عنوان “10 استقرار در روز: نتیجه همکاری توسعه و عملیات در فلیکر” داشتند. پاتریک که از راه دور این کنفرانس را تماشای می کرد، در توییتر ابراز تاسف کرد که نتوانسته به صورت حضوری شرکت کند. Paul Nasrat در پاسخ به این توییت پیشنهاد برگزاری کنفرانس در بلژیک را به Patrick Debois می دهد.

10 Deploys Per Day: Dev and Ops Cooperation at Flickr from John Allspaw

کلمه DevOps برای اولین بار در کجا و توسط چه کسی مطرح شد؟

اکتبر 2009 Patrik به توصیه John عمل کرد و به فکر برگزاری یک کنفرانس در بلژیک افتاد. اول از همه باید یک اسم مناسب برای این کنفرانس انتخال می کرد. سه حرف Development و سه حرف از Operations به اضافه کلمه days چیزی بود که نام این کنفرانس را تشکیل داد “DevOpsDays”. این کنفرانس در 30 اکتبر با مجموعه قابل توجهی از توسعه دهندگان، sys admin ها، متخصصان ابزار و سایر افراد تشکیل شد. بعد از پایان کنفرانس مباحث در توییتر ادامه پیدا کرد. Patrik به هشتگ #DevOps را برای ادامه بحث انتخاب کرد تا خلاصه تر و راحت تر باشد. از آن زمان تا به حال، این جنبش را به نام DevOps (دوآپس) می شناسیم. (در نحوه نوشتن کلمه دوآپس توافق جامعی وجود ندارد و هر سه حالت DevOps و Devops و devops استفاده می شود)

آوریل 2012 Patrik Debois در یک مصاحبه ویدیویی در سال 2012 اذغان کرد که نامگذاری این جنبش به اندازه ای که به نظر می رسد خیلی عمدی نبوده. (به نظر میرسه منظور اینه که خیلی دقیق و فکر شده نیست). در ادامه Patrik میگوید: “من به این دلیل اسم DevOpsDays را در راستای همکاری تیم های توسعه و عملیات انتخاب کردم که اسم “Agile System Administration” طولانی بود و هیچ وقت برنامه ی بزرگی برای دنیایی به نام DevOps وجود نداشته.

سال 2013 موسسه Puppet Labs اولین نظرسنجی وضعیت دوآپس (State of DevOps) را برگزار کرد تا یک ارزیابی ای از روند رشد و عملکرد این حوزه به دست بیاید.

تاریخچه دوآپس به روایت تصویر

رشد دوآپس در سال های اخیر به روایت تصویر

ممنون که ما را دنبال می کنید.

ژوئن 9, 2018مارس 31, 2020

مزایای دواپس چیست؟ چرا DevOps تا این اندازه اهمیت دارد؟

هدف مشترک هر کسب و کار، موفقیت تجاری است. تولید محصولات یا خدمات عالی که مشتری عاشق آن بشود منجر به درآمدزایی و سودآوری می شود. در سازمانی که افراد و دپارتمان های مختلف آن به درستی با یکدیگر تعامل ندارند، هزینه های سربار کارها زیاد شده و در نهایت به کسب و کار لطمه می زند.
اتهام به دیگر واحد ها و نادیده گرفتن چالش هایی که با آن درگیر هستند، یه هیچ وجه سازنده و مفید نیست. اگر افراد و تیم ها تعامل سازنده ای با هم نداشته باشند، فاصله ی بین آن ها به مرور بیشتر می شود و این به معنی تحمیل خسارت و زیان به سازمان و کسب و کار است.
در شرایطی که فشار سهامداران برای افزایش کیفیت و پایداری محصولات و کوتاه تر کردن زمان تولید و ارائه به بازار بیشتر از همیشه شده است، اهمیت برقراری ارتباط با یک زبان مشترک بین تیم ها و افراد بیشتر از همیشه شده است.
اگر شما یک مدیر یا کارشناس IT هستید و در حال حاضر از مزایای دواپس بهره نمی برید، توصیه من این است که در رویکرد خود یک بازنگری کلی داشته باشید، در ادامه علت این توصیه را توضیح خواهم داد …

در مطالب قبلی راجع به مفهوم DevOps صحبت کردیم (اینجا و اینجا). همچنین راجع به چارچوب CALMS در دواپس نوشتیم و در جایی دیگر راجع به کج فهمی هایی که در باره DevOps وجود دارد صحبت شد. در ادامه ی این سری مطالب قصد داریم راجع به اهمیت دواپس و مزایای دواپس بنویسیم. لطفا با ما همراه باشید.

چرا دِوآپس تا این اندازه اهمیت دارد؟

1. همه ما با چالش هایی مواجه هستیم، با همکاری هم آن ها را رفع کنیم

هر شخص یا هر تیم مستقل، چه توسعه دهنده باشد، چه تیم عملیات، تضمین کیفیت یا تیم پشتیبانی، روزانه با چالش هایی مواجه می شوند. این چالش ها بر کسب و کار تاثیر گزارند، و حادثه ای در یک بخش می تواند در سایر بخش ها طنین انداز شود.

فارغ از اینکه چه کسی مسوول و پاسخگوی آن است، اما مشکل باید برطرف شود. سرزنش و گرفتن انگشت اشاره به سمت دیگران کمکی به حل مشکل نمی کند، و باید از زمان و منابع موجود برای حل مشکل کمال استفاده را کرد. بدون همکاری، فرایند حل مشکل طولانی تر می شود و می تواند منجر به پیدایش مشکلات دیگری هم شود که بلافاصله نمایان نمی شود.

همکاری با یکدیگر در سایه ی ارتباط موثر به شما اجازه می دهد که راه کارهایی را ایجاد کنید که بتواند از حادثه های مشابه در آینده جلوگیری کند.

2. بهبود سرعت ارائه به بازار | Improve Speed to Market

Speed to Market

با بهبود سرعت رسیدن به بازار می توانید مزیت رقابتی در بازاری را بدست آورید که نرم افزارها در آن عمر کمی دارند و خیلی زود به زود کهنه می شوند.

معرفی یک راهکار DevOps شما را قادر می سازد تا در یک دوره زمانی کوتاهتر از روش سنتی از یک مفهوم اولیه به یک محصول قابل قبول برسید. همچنین شما فرصت خواهید داشت منابع را زودتر آزاد کنید و بر بهبود نرم افزار و زیرساخت ها تمرکز کنید. به این معنی که شما با تحویل سریعتر ویژگی ها و قابلیت های جدید نرم افزاری می توانید رقبای خود را پشت سر بگزارید.

3. یکپارچه سازی و تحویل مستمر | CI / CD

Continuous Integration and Delivery

یکپارچه سازی مستمر فرایندی است که در آن توسعه دهندگان می توانند به طور مستمر کارهای خود را با هم یکپارچه کنند. (اطلاعات بیشتر: Continuous Integration). استفاده از یک فرایند بیلد اتوماتیک به همراه اجرای تست های اتوماتیک، ما را قادر می سازد که با هر تغییر در کد، از تاثیرات منفی احتمالی آن تغییر بر کل نرم افزار مطلع شویم.

تحویل مستمر رویکردی در مهندسی نرم افزار است که تیم ها را قادر می سازد نرم افزار تولید شده را به روشی سریع و مطمئن برای انتشار و تحویل آماده کنند. این فرایند از لحظه اضافه شدن یا تغییر کد در source control شروع می شود و شامل بیلد، تست، پیکربندی و انتشار می شود. (اطلاعات بیشتر: Continuous Delivery).

فرایند های CI و CD توسعه دهندگان را قادر می سازد تا مشکلات را هر چه سریعتر شناسایی و رفع کنند. شناسایی سریع مشکلات به معنی پیچیدگی کمتر و نیاز به کار کمتر برای رفع آن و فرایند دیباگ است. از ابزارهای رایجی که برای انجام عملیات CI و CD وجود دارند می توان به Jenkins، Team City و TFS یا Team Foundation Server اشاره کرد.

بنا به گزارش سالانه Puppet Labs در سال 2014، سازمان های فناوری اطلاعات با کارایی بالا که از روش های DevOps استفاده می کنند، بسیار چابک تر و قابل اطمینان تر از رقیبان خود هستند. گزارش سال 2015 همین موسسه نشان می دهد که روش های دوآپس و فرهنگ دوآپس سازمان ها را قادر می کند که بتوانند اپلیکیشن های خود را 30 برابر بیشتر منتشر کنند، همچنین زمان اعمال یک تغییر یا رفع یک مشکل 200 برابر سریعتر از سایر سازمان ها باشد. در چنین سازمانی بهره وری و تولید محصولات بهتر نرم افزاری، بارها بیشتر از سایر سازمان ها است.

ارزش این ابزارها و روش ها نه تنها در کسب و کار و کارایی محصولات است، بلکه تاثیر مثبتی در روحیه کارکنان آن سازمان دارد. در چنین شرایطی علاوه بر راحت تر شدن کارهای تکراری و خسته کننده، اجازه بروز خلاقیت های فردی نیز بیشتر خواهد شد.

4. محیط های عملیاتی پایدار تر | More Stable Operating Environment

Stability

به طور سنتی، نگهداری از سرورها و سخت افزارها و محیط های عملیاتی، بر عهده ی تیم IT Operation (عملیات) و افرادی که آن ها را با نام System Administrators می شناسیم بوده است.

کار کردن به عنوان یک تیم واحد با اعضای چند-عملکردی (cross-functional) شامل مدیران پایگاه داده (DBAs)، تحلیلگران کسب و کار، توسعه دهندگان، تضمین کنندگان کیفیت، و مهندسان عملیاتی و مهندسان DevOps، مزایای بسیاری را به همراه می آورد.

یک تیم به وسیله DevOps، علاوه بر عملکردها (functionality) به پایداری (stability) هم اهمیت می دهد. هر یک از اعضای تیم خود را مالک و مسوول اهداف کسب و کار می داند. تناوب و تکرار انتشارها، تغییرات کوچک، و ابزارهای پایش مانند New-Relic و Boundary به پیشرفت و بهبود محیط های عملیاتی، زیرساخت ها و پایداری سورس-کد ها کمک می کنند.

یکی از سنجه های ویژه در اهمیت به پایداری، تناوب و تکرار انتشارها است. دِوآپس، به مهندسان این امکان را می دهد که بتوانند سریعتر عیب یابی کنند و خطاها را برطرف کنند. این دسته از تمرین ها باعث کاهش شاخص MTTR می شوند. Mean-Time-To-Recover یک متریک بسیار مهم به این معنی است که نشان می دهد سرعت برگشت به وضعیت پایدار در زمان وقوع یک حادثه چقدر است. بنابراین بعد از یک failure در زیرساخت، بسیار سریعتر می توان پایدار را به سرویس بازگرداند.

نرم افزارهای مانیتورینگ اپلیکیشن ها و سرورها مانند New Relic و Boundary با فراهم کردن دسترسی مهندسان به اطلاعات حیاتی نرم افزار و محیط عملیاتی، به شناسایی خطاها کمک می کنند تا پایداری را حفظ کنند.

ترکیب همه ی این ابزارها و به-روش ها (Best Practices) همراه با خودکارسازی (automation) به تیم های DevOps اجازه می دهند تا پایداری کلی سرویس را بهبود ببخشند و خرابی های بحرانی زیرساختی را کاهش دهند. علاوه بر این، آن ها را قادر می سازد تا در آن هنگام سریعتر و چابک تر رفتار کنند.

5. تعمیرات سریعتر و آسان تر | Faster and Easier Fixes

Faster and Easier Fixes
ماهیت سریع و چابک تیم های DevOps تیم ها را قادر می سازد تا قابلیت های جدید را در قالب گسترش‌های کوچک تر و ماژولارتر معرفی کنند. از آنجا که این استقرارها بیشتر هدفمند و ایزوله هستند، شناسایی باگ ها آسانتر است، رفع آن ها سریع تر انجام می گیرد و پیاده سازی آن ها نیز آسان است. فقط لازم است که تیم ها آخرین تغییراتی کد را مجددا بررسی کنند تا بتوانند مشکلات را رفع کنند.

این رویکرد مزایای قابل توجهی هم برای کسب و کارها دارد. امکان رفع سریع تر خطاها باعث رضایت مشتریان شده و منابع ارزشمند را آزاد می کند و می توان این منابع را بر اعمال دیگری مثل طراحی، توسعه و استقرار عملکردهای و ویژگی های جدید متمرکز کرد. استفاده ترکیبی از سیستم های کنترل نسخه(Version-Control)، یکپارچه سازی مستمر (Continuous-Integration)، ابزارهای استقرار خودکار (Deployment-Automation-Tools) و توسعه مبتنی بر تست (TDD) به تیم های DevOps این امکان را داده است که تغییرات را در بخش های کوچکتر و به صورت افزایشی (incremental) اعمال کنند.
به دلیل این پیاده سازی های ماژولارتر، تیم های DevOps می توانند زودتر مشکلات مربوط به پیکربندی، کدهای اپلیکیشن و زیرساخت را کشف کنند؛ زیرا بعد از اتمام کدنویسی، مسئولیت به تیم دیگری محول نمی شود.
به دلیل اعمال تغییرات به صورت کوچکتر و تدریجی، مشکلات، پیچیدگی کمتری داشته و تصمیم گیری برای رعفع آن ها سریع تر انجام می شود زیرا مسئولیت خطایابی و رفع مشکلات فقط متوجه یک تیم خاص می شود.
گزارش State of DevOps که هر ساله توسط Puppet Labs منتشر می شود، در سال 2015 نشان می دهد که، شرکت های IT با عملکرد و بهره وری بالاتر نسبت به رقبای خود با عملکرد ضعیف تر، بعد از fail شدن، 168 بار سریع تر قادر به جبران آن و بهبود وضهیت هستند.

6. تجزیه سیلوهای کاری | Breaking Down Silos

تجزیه سیلوهای کاری
با ترکیب چندین تیم و رشته به صورت یک تیم DevOps ناب و معتدل که مجموعه مهارت هایی با عملکرد متقابل داشته و به صورت کارآمد و موثر با هم ارتباط برقرار می کنند، شما به صورت خودکار انباره های سنتی را که به دلیل چند قسمتی شدن بوجود آمده اند را در هم شکسته و تجزیه می کنید. به این ترتیب دیگر هیچ کدام از متخصصین عامل شکست نخواهند بود. همه افراد تیم مسئولیت رسیدن به اهداف کاری را بر عهده می گیرند و به دلیل ماهیت مشارکتی DevOps اعضای تیم می توانند چندین چالش در حوزه های مختلف عملیاتی و توسعه را به عهده بگیرند. البته این رویکرد مزایای زیادی برای یک سازمان دارد و تیم ها را قادر می کند که اعمال را به سرعت و به صورت موثر انجام داده و در عین حال کیفیت و ثبات را حفظ کنند.

7. صرفه جویی هزینه ها و منابع | Resource & Cost Reduction

[عکس کاهش هزینه ها]
با پیاده سازی یک رویکرد DevOps می توانید هزینه ها و منابع مورد نیاز در پیاده سازی های سنتی IT را کاهش دهید. IT به صورت سنتی به عنوان یک مرکز ایجاد هزینه تلقی می شد اما پیاده سازی DevOps نشان داد که این رویکرد ارزش های کاری واقعی ایجاد می کند. وقتی از رویکردهای مدیریت ناب و ارائه مستمر استفاده می کنید، نتایج کیفی بالاتر و طول چرخه ها کوتاه تر می شود و در نهایت هزینه ها نیز کاهش می یابند. این رویکرد به کاهش منابع مورد نیاز از نظر سخت افزار و نیروی انسانی نیز ادامه می دهد. یک معماری ماژولار از اجزایی تشکیل شده که بخوبی بسته بندی شده و ارتباط کمی با هم دارند و به سازمان ها اجازه می دهد که از رایانش ابری به صورت موثر و کارآمد استفاده کنند.
رایانش ابری از طریق استفاده از فرایندهای خودکار و طراحی قوی، سرویس ها و محصولاتی را فراهم کرده که توانایی تطبیق با نیازهای مشاغل را دارند. مزایای رایانش ابری بی شمار هستند و همه این مزایا به کاهش هزینه ها کمک می کنند. هر چند DevOps و رایانش ابری نه متقابلا منحصربفرد و نه مستقیم به هم مرتبط هستند، اما در صورتیکه با هم ترکیب شوند یکدیگر را تقویت می کنند.
انعطاف پذیری ایجاد شده توسط فناوری ابری، تیم های DevOps را قادر به تامین سریع تر نیازهای مشاغل و مشتریان می کند. اگر نیاز به منابع بیشتر یا یک دیتابیس جدید و یا سرورهای تعادل بار باشد، فناوری ابری امکان تحویل خودکار این نیازها را در عرض چند دقیقه فراهم می کند.
همچنین سرویس های رایانش ابری در مواقع بازیابی از حادثه کمک کننده هستند؛ زیرا بیشتر مشکلات توسط ارائه دهنده سرویس مدیریت می شوند.
همچنین، بروزرسانی های خودکار نرم افزار و زیرساخت، که به صورت سنتی درخانه انجام می شد، به ارائه دهندگان ابری محول می شود. در نتیجه زمان و منابع مورد نیاز در قسمت‌های دیگر آزاد می شود.
مزایای دیگری که به کاهش الزامات مربوط به هزینه ها و منابع کمک می کنند، عبارتند از: حداقل شدن هزینه های شروع و هزینه های عملیاتی انجام پروژه، افزایش مشارکت، افزایش دسترس پذیری و دسترسی به داده ها و بهبود امنیت.

8. افزایش کارایی | Increased Performance

[عکس افزایش کارایی]
در محیط های سنتی IT، زمان و منابع زیادی به هدر می روند. معمولاً برای انتظار جهت تکمیل کارها توسط دیگران یا حل چندین باره‌ی یک مشکل، زمان زیادی هدر می رود و این امر باعث سرخوردگی و ایجاد هزینه های مالی می شود.

محیط های تولیدی استاندارد و ابزارهای اتوماسیون می توانند به پیش بینی پذیر شدن استقرارها و تحویل محصولات کمک کنند. این فرایندها، افراد را از انجام کارهای روتین رها کرده و به آن ها اجازه می دهد که بر جنبه های خلاقانه تر نقش شان متمرکز شده، برای کسب و کار ارزش بیشتری ایجاد کنند و در نهایت همه از سود آن بهره مند شوند.

پیچیدگی یا نوع سیستم هایی که این شیوه ها به آن ها اعمال می شود، فاکتور چندان مهمی نیست. مادامی که معماری نرم افزار با در نظر گرفتن قابلیت تست و قابلیت استقرار ایجاد شود، امکان افزایش کارایی بیشتر می شود.

در گزارش “2015 State of DevOps Report” به چند نکته کلیدی اشاره شده که نشان می دهد تیم هایی با رویکرد Devops نسبت به رقیبانشان، از کارایی بالایی برخوردار بودند.

30 برابر استقرار کدهای نرم افزاری بیشتر است
200 برابر استقرار نرم افزار سریعتر است
پایداری سیستم بیشتر شده است
60 درصد شکست های (failure) کمتری دارند
168 برابر سریعتر می توانند بعد از مشکلات، بهبود یابند (MTTR)

فکر میکنم شما هم موافق باشید که این افزایش قابل ملاحظه ای در عملکرد تیم ها است!

9. خلاقیت و نوآوری | Innovation & Creativity

[عکس خلاقیت و نوآوری]

همانطور که در بالا اشاره شد، معرفی ادغام مستمر/یکپارچه سازی مستمر/CI، استاندارد سازی محیط های تولید و استقرارهای خودکار/CD، کارشناسان را قادر می سازد تا بر جنبه های مبتکرانه و خلاقانه تر نقش شان بیشتر تمرکز داشته باشند. زمان و منابع بیشتری که صرف آزمایش و نوآوری می شود، به تیم ها امکان توسعه و انتشار نرم افزارهای بهبود یافته را داده و این امر مستقیما به رسیدن به اهداف بیزنسی ترجمه می شود. محیط و فرهنگی که DevOps به ایجاد و پرورش آن کمک می کند، به درک عمیق تر و پیاده سازی به-روش ها کمک می کند.

10. رضایت شغلی | Job Satisfaction

[عکس رضایت شغلی]
به عنوان یک مهندس DevOps کاملا متعهد، می توانم با توجه به تجربیاتم به شما بگویم که کار کردن در یک محیط مشارکتی و چند مهارتی عامل بزرگی در زمینه رضایت شغلی است. من در نقشم به عنوان سرپرست توسعه دهنده‌ی اپلیکیشن های وب، تمامی جوانب چرخه عمر محصول را مدیریت می کنم از مدیریت پیکربندی و زیرساخت گرفته تا توسعه، تست، اتوماسیون و استقرار. توانایی تشخیص مشکلات سرور، همزمان با دارا بودن مجموعه مهارت های لازم برای پیاده سازی اصطلاحات، سرمایه ای ارزشمند برای ما است.

اما دلیل اهمیت رضایت شغلی چیست؟
طبق گزارش سال 2014 Sate of DevOps “رضایت شغلی عامل شماره یک پیش بینی عملکرد (کارایی) سازمانی است.” یعنی رضایت اعضای تیم در انجام نقش شان عامل بسیار مهمی در افزایش کارایی شرکتی است.
شیوه ها و فرهنگ DevOps رضایت کارمندان را افزایش می دهد و این امر منجر به نتایج شغلی بهتر می شود.

11. شکست های کمتر | Fewer Failures

[عکس شکست های کمتر]
داده های گزارش سال 2014 State of DevOps نشان داد که سازمان هایی که عملکرد خوبی دارند تعداد شکست هایشان (خرابی هایشان) 50 درصد کمتر است. این روند ادامه پیدا کرد و گزارش سال 2015 نشان داد که سازمان هایی که طرزتفکر و فرهنگ DevOps را اتخاذ کرده اند نسبت به آن هایی که رویکرد DevOps را پیاده سازی نکرده اند 60 برابر کمتر دچار شکست (خرابی) می شوند. این اطلاعات بسیار واضح هستند و مزایای عظیم DevOps را به عنوان یک طرز تفکر و فرهنگ برای مشاغل و البته افراد، مشخص کردند. شکست کمتر به معنی زمان بیشتر عملکرد سرویس و نیاز به منابع کمتر برای حل مشکلات است؛ در نتیجه به شما امکان می دهد که تمرکز بیشتری بر بهبودهای بیشتر و ابتکارات خلاقانه داشته باشید.

منبع: متن فوق برگرفته از سایت purplegriffon می باشد.

نتیجه گیری

امیدوارم که توانسته باشم مزایای یک رویکرد DevOps را مشخص کرده باشم. فرهنگ فناوری اطلاعات مدام در حال تغییر است و روش های سنتی مدیریتِ انتشار محصولات، اغلب ناکارآمد، هزینه بر و زیانبخش هستند.
شاید کلمه DevOps، واژه‌ای باشد که تازه باب شده است ولی قرار است ماندگار شود و در حال متحول کردن صنعت فناوری اطلاعات است.
افزایش کارایی، کاهش هزینه ها و تولید نرم افزار بهتری که شکست های (failure) کمتری داشته باشد مواردی هستند که تمام فروشنده های حوزه فناوری اطلاعات باید سعی به دستیابی به آن‌ها داشته باشند. با استفاده از یک رویکرد DevOps این موارد قابل دستیابی تر هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره DevOps و اینکه سازمان شما چطور می تواند تغییری فرهنگی به سمت پیاده سازی بهترین روش های DevOps داشته باشد با ما در ارتباط باشید.

ژانویه 27, 2018مارس 31, 2020

یازده شاخص کلیدی عملکرد دواپس | 11 DevOps KPI

شاخص های کلیدی عملکردی دواپس یا DevOps KPI که قبلا به چهار دسته سرعت، کیفیت، بهره وری و امنیت تقسیم کردیم را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در این مطلب یازده شاخص کلیدی عملکرد، اصول و پایه های لازم برای ارزیابی موفقیت DevOps را معرفی و بررسی کرده ایم.

شاخص های سرعت دواپس | DevOps Velocity KPI

در مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” به دلیل اندازه گیری و ارزیابی سرعت اشاره کردیم. اما با چه سنجه و متریک هایی می توان سرعت را اندازه گیری کرد؟ در اینجا قصد داریم چهار شاخص عملکرد کلیدی سرعت دواپس را معرفی و شرح دهیم.

1. فرکانس استقرار | Frequency of deployment

مفهوم: مشخص می‌کند که هر چند وقت یکبار نسخه جدیدی از یک محصول یا سرویس ارائه می‌شود. و به صورت تعداد استقرارها در ماه، هفته، روز یا ساعت ارزیابی می شود.

دلیل اهمیت: استقرارهای مکرر و پی در پی نشان دهنده بهبود مستمر اپلیکیشن ها است که با افزودن ویژگی های تازه به آن ها، باعث ایجاد قابلیت رقابت در آن ها می شود. همچنین بروزرسانی های مکرر نشان می دهد که بخش IT در برابر تقاضای بیزینس برای ویژگی های جدید پاسخگو است. یک بیزینس در صورتیکه مشاهده کند که به جای شش ماه یکبار، هر ماه شاهد اضافه شدن ویژگی ها و امکانات جدید توسط بخش IT است، قدردان بخش IT خواهد بود. (اما فراموش نکنیم که استقرار بیش از حد مکرر ممکن است نشان دهنده این باشد که به دلیل عجله زیاد، مدام نرم افزارهای معیوب تولید می کنید.)

همچنین این معیار به سایر حوزه های استقرار نرم افزار که عملکرد درستی دارند هم اشاره می کند:

طراحی بهتر معماری در فازهای ابتدایی‌تر DevOps: ماژولار کردن، امکان استقرار مکرر و پی در پی را فراهم می کند.
پوشش بهتر تست: اگر تولیدات بیشتری را مورد استفاده قرار دهید، عوامل مربوطه حس می کنند که می توانند محصولات را با فرکانس بالاتری مستقر کنند.

قبلا دو مطلب در رابطه با استقرار نرم افزار منتشر کردیم که خواندن آن خالی از لطف نیست :

2. سرعت استقرار | Speed of deployment

مفهوم: یک استقرار واحد، برای یک محصول یا سرویس خاص چقدر زمان می برد. این معیار به صورت تعداد ساعات سپری شده از تایید استقرار تا اجرای آن در محیط بعدی بیان می شود.

دلیل اهمیت: در روش های سنتی، سیستم های شرکتی اتصال تنگاتنگی دارند(tightly coupled هستند)؛ هر زمان چیزی مستقر می شود، ممکن است در نهایت نیاز به استقرار مجدد کل اپلیکیشن باشد. یک دهه پیش، این امر قابل قبول بود – می توانستید از کار افتادگی پنج ساعته‌ی ویندوز را برای نیمه شب زمانبندی کنید، بدون این که این از کار افتادگی تاثیر منفی برای بیزینس داشته باشد. اما مشاغل امروزه جهانی هستند – مثلاً وقتی در امریکا نیمه شب است، در آسیا روز است – و اکثر شرکت ها در همه اوقات مشتریانی دارند که بیدار هستند. بنابراین سریع بودن استقرار امری حیاتی است.

امروزه، سیستم ها باید کمتر به هم وابستگی داشته باشند. به این ترتیب، می توان سرویس های خاص را بدون تاثیر بر کل سیستم تغییر داد. با استفاده از میکروسرویس ها و APIهایی که به وضوح تعریف شده و امکان کپسوله کردن و دسترسی آسان را فراهم کنند، می توانید سرعت استقرار را به میزان زیادی افزایش دهید.

بعلاوه افزایش سرعت استقرار نشان دهنده افزایش ثبات (سازگاری) در خط لوله‌ی دواپس (DevOps Pipeline)، با جایگزینی کارهای دستی پرخطا در چرخه عمر محصول، توسط اتوماسیون است.

3. سرعت تایید بیلد ها | Speed of build verification (QA)

مفهوم: کل زمان حرکت یک محصول در چرخه QA

دلیل اهمیت: اکثر اوقات QA تبدیل به یک تنگنا می شود. ارزیابی زمان سپری شده برای یک محصول تولیدی در QA اطلاعات کلیدی درباره اینکه با چه سرعت و فرکانسی می توانید یک محصول یا سرویس ارائه دهید، در اختیارتان قرار می دهد. وقتی مقدار این سنجه بالا باشد، متوجه می شوید که می توانید فرکانس را بدون اینکه QA تبدیل به تنگنا شود، افزایش دهید. اگر این مقدار پایین باشد، نشان می دهد که نیاز به پیاده سازی تکنیک هایی مثل اتوماسیون تست در خط لوله‌ی انتشار محصول دارید (release pipeline).

4. فرکانس تایید بیلد ها | Frequency of build verification (QA)

مفهوم: تعداد تولیداتی که یک تیم QA می تواند در یک دوره خاص به مصرف برساند.

دلیل اهمیت: افزایش تعداد تولیداتی که QA می تواند به صورت مثبت مورد مصرف قرار دهد تاثیر مثبتی بر زمانبندی انتشار دارد. ممکن است سرعت استقرار بالا باشد، اما بدون ادغام مستمر (Continuous Integration) باید تولیدات را به صورت دستی مدیریت کنید که این کار باعث کند شدن خط لوله انتشار (DevOps Pipeline) می شود. به طور مشابه، بدون Continuous Testing، حین فرایند تست زمان هدر می رود. نتیجه این است که تیم QA نمی تواند حداکثر تعداد تولیدات را در هر چرخه به مصرف برساند و پوشش تست – همچنین اطمینان از حرکت به مرحله بعد – دچار مشکل است.

ادغام و تست مستمر می تواند فرکانس اعتبار سنجی تولید را افزایش دهد – در بعضی موارد می تواند آن را در هر ماه تقریبا دو برابر کند. وقتی که مقدار این عدد بالا باشد، نشان دهنده پوشش بهتر تست، نشان دهنده ی اطمینان بیشتر برای حرکت به مرحله بعد تولید و سرعت بیشتر تولید است.

شاخص های کیفیت دواپس | DevOps Quality KPI

پیرو مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” که در آن به دلیل اندازه گیری و ارزیابی کیفیت اشاره کردیم، در ادامه به سه تا از شاخص عملکرد کلیدی کیفیت در دواپس می پردازیم.

5. نرخ موفقیت استقرار | Deployment success rate

مفهوم: درصد استقرارهایی که بعد از اعتبار سنجی موفق تلقی شده اند. در اینجا موفقیت به این معنا است که بعد از استقرار، در فاصله ی کوتاهی مجبور به استقرار مجدد یا انتشار patch نشیم.

دلیل اهمیت: نرخ موفقیت بالا هنگام استقرار در سرورهای غیرتولیدی، دلالت بر کیفیت بالا در مراحل قبلی دارد. نرخ موفقیت پایین حاکی از ضعف کیفی کدنویسی است. در خیلی از شرکت ها، ممکن است System Integration Test و QA نرخ موفقیت بالایی داشته باشند ولی در عین حال در محیط پیش عملیات (Staging) موفق نباشند. این معیار می تواند به شما کمک کند تا مشکلات موجود در مرحله استقرار را هدف گرفته و از بین ببرید. نرخ موفقیت باید به مرور زمان افزایش پیدا کند.

در سازمان هایی که عملکرد خیلی خوبی دارند، مقدار این معیار باید به دلیل حذف مشکلات در پیش عملیات (Staging) – یا بهتر از آن، پیشگیری از این مشکلات – بالا باشد. اما خیلی از سازمان ها در این حوزه دچار چالش هستند و باید انتشارها (یا نسخه ها) را به عقب برگردانند. پایین بودن نرخ موفقیت بعد از یک فاز پیمایش موفق می تواند نشان دهنده چندین مشکل باشد:

فقدان سازگاری بین محیط های مختلف | Lack of consistency across environments
فقدان مدیریت مناسب داده های تست | Lack of good test data management
پوشش و کیفیت پایین تست | Low testing quality and coverage

6. میزان حوادث/نقایص | Incident/defect volumes

مفهوم: تعداد حوادث و نقایص گزارش شده در یک نسخه خاص از یک محصول یا سرویس در محیط عملیاتی

دلیل اهمیت: حوادث و نقایص نشان دهنده از دست دادن زمان، پول و فرصت است. بالا بودن عدد این معیار نشان دهنده وجود مشکلاتی در حوزه های زیر است:

کیفیت نیازمندی ها | Quality of the requirements
کیفیت توسعه | Quality of development
کیفیت تست از جمله قابلیت مدیریت داده های تست | Quality of testing, including test data management capability
سطح همکاری بین استقرار، QA و عملیات (مثلاً اشتباه در درک نیازمندی ها) | Level of collaboration between development, QA, and operations

7. نرخ پوشش نیازمندی ها | Requirements coverage ratio

مفهوم: درصد قابلیت ردیابی (traceability) بین نیازمندی ها و تست ها (منظور امکان ارتباط دادن این دو به هم است).

دلیل اهمیت: عدم سازگاری بین نیازمندی ها و test case منجر به ایجاد مشکل و ضایعات حین چرخه استقرار نرم افزار می شود. وقتی که نیازمندی ها و test case ها به هم ارتباط نداشته باشند، تغییر در نیازمندی ممکن است منجر به شکست test case یا عدم وجود مواردی برای آزمایش شود. test case مشخص نمی کنند که چه تعداد از نیازمندی ها باید تحت پوشش قرار بگیرند و وقتی که تمامی نیازمندی ها را پوشش ندهند، این امر تاثیر منفی مستقیمی بر کیفیت نرم افزار و در نهایت بر تجربیات کاربر خواهد داشت.

وقتی که نیازمندی ها و test case ها با هم هماهنگی داشته باشند، تغییر در نیازمندی ها منجر به قابلیت مشاهده موارد متناظر در پوشش test case می شود. بروز رسانی هر یک از test case به نیازمندی ربط پیدا می کند. وجود ارتباط، تاثیر مثبت و مستقیمی بر کیفیت نرم افزار دارد. بالا بودن میزان این ارتباط نشان دهنده افزایش کیفیت نرم افزار؛ تناقض و ناسازگاری کمتر بین تحلیل گران، توسعه دهندگان و تیم QA؛ و بهره وری بالاتر است.

شاخص های بهره وری دواپس | DevOps Productivity KPI

گروه دیگر از شاخص هایی که در مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” اشاره شد، بهره وری یا Productivity بود. در این خصوص نیز دو شاخص عملکرد کلیدی وجود دارد که شرح خواهیم داد.

8. میزان استفاده از ویژگی‌ها | Feature usage

مفهوم: تعداد یا درصد ویژگی های استفاده نشده از یک محصول یا سرویس خاص وقتی که تولید شده است.

دلیل اهمیت: DevOps یک چرخه بازخوردی است (feedback loop) که شامل بیزنس، توسعه، تست، عملیات و کاربران می شود. پایین بودن میزان استفاده از ویژگی‌ها به این معناست که بخش فناوری اطلاعات (IT) مشغول توسعه ویژگی ها و امکاناتی است که یا مورد تقاضا نیستند (بازخورد ضعیف از سوی بیزنس به بخش توسعه)، یا مورد نیاز نیستند (بازخورد ضعیف از طرف کاربران به بیزنس) یا به صورت ضعیف ساخته شده اند (مشکل در بازخورد از سوی بخش IT). هزینه ویژگی ها و امکاناتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند، می تواند بسیار زیاد باشد، بنابراین مهم است که علت این امر شناسایی شود. بالا بودن تعداد ویژگی هایی که در یک محصول خاص استفاده نشده اند نشان دهنده منفی بودن میزان اثربخشی مدیریت و توسعه نیازمندی ها است.

9. میانگین زمان لازم برای بازیابی سرویس | Mean time to restore service (MTTRS)

مفهوم: زمان بازیابی یک سرویس یا عملکرد، وقتی که در اثر وجود نقصی که نیاز به اصلاح یا توسعه دارد، اختلالی بوجود آمده باشد. به بیان دیگر وقتی که خطایی پیدا می شود، چقدر طول می کشد که آن خطا اصلاح شده و محصول عرضه شود؟

دلیل اهمیت: اگر اپلیکیشنی با تمام ویژگی ها و عملکردهای مورد نیاز منتشر کنید، ولی مشخص شود که این اپلیکیشن قابل اطمینان نیست یا بازیابی آن بعد از شکست زمان زیادی می برد، این امر باعث می شود تمام ارزش های ایجاد شده توسط تولید ویژگی ها و توابع مناسب در مراحل قبل از بین برود. مسلما نمی توان از هر نوع شکستی پیشگیری کرد اما می توان انعطاف پذیری اپلیکیشن ها و نحوه پاسخگویی تیم را بهبود بخشید. هر دقیقه از کار افتادگی یک سرویس، باعث از دست دادن درآمد، مشتری ها و کیفیت برند می شود.

بعلاوه، MTTRS می تواند مشخص کننده مشکلاتی در سازمان باشد از جمله:

وضعیت سلامت چرخه بازخورد بین بیزنس، بخش های توسعه، QA، عملیات و کاربران نهایی.
سطح چابکی شرکت و این که شرکت با چه سرعتی می تواند به تغییرات ایجاد شده توسط یک فرد، فرایند و تکنولوژی‌های آینده واکنش نشان دهد.
بهره وری و اثربخشی کلی

The health of the feedback loop between the business, development, QA, operations, and end users
The level of enterprise agility and how quickly the enterprise can react to changes from a people, process, and technology perspective
Overall productivity and effectiveness

شاخص های امنیت دواپس | DevOps Security KPI

سرعت، کیفیت و بهره وری بدون امنیت می تواند کل سرویس را به خطر بیاندازد. در مطلب قبل با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” به اهمیت اندازه گیری امنیت در دواپس اشاره کردیم و در ادامه دو تا از KPI های مهم در این خصوص را شرح خواهیم داد.

10. میزان قبول شدن تست امنیت | Security test pass rate

مفهوم: نسبت شکست در مقایسه با موفقیت در گذراندن اسکن امنیتی کدهای بعد از بیلد کردن محصول در یک دوره زمانی خاص.

دلیل اهمیت: مشخص شدن آسیب پذیری های امنیتی در مرحله تولید، به این موضوع را تضمین می کند که همیشه قبل ورود به سایر بخش های DevOps Pipeline، محصولاتی سبز و خوب تولید می شوند.

11. نرخ تشخیص اسکن کدها | Code scanning detection rate

مفهوم: تعداد اسکن های امنیتی که در یک بازه زمانی یا فاز پردازش خاص، مشکلی را مشخص می کنند همراه تعداد مشکلات.

دلیل اهمیت: این نرخ باید با گذشت زمان یا با حرکت از مرحله ای به مرحله بعد در خط لوله کاهش پیدا کند. اگر نرخ موفقیت اسکن امنیتی رو به بهبود باشد، این اطمینان ایجاد می شود که سرعت توسعه و انتشار ویژگی های جدید طوری است که بجای آسیب رساندن به امنیت، باعث پایداری محصول می شود.

تحلیل مناسب اعداد و ارقام

DevOps این قابلیت را دارد که زنجیره ارائه نرم افزار را به ماشینی با تفکر ناب، سریع و به شدت موثر تبدیل کند تا آنچه کاربران تقاضا دارند را عرضه کند. این تبدیل اهمیت بسیار زیادی دارد. طبق یکی از نظر سنجی های شرکت Forrester Consulting که در سال 2015 انجام شده، 64 درصد از پاسخ دهندگان بر این باورند که نرم افزار یکی از عوامل کلیدی توانمندساز مشاغل است و موفقیت مشاغل بستگی به اپلیکیشن هایی با کیفیت بالا دارد که مناسب با مدل های بیزنسی مدرن باشد.

DevOps has the potential to transform the software delivery chain into a lean, fast, highly effective machine that delivers what users want.

شرکت نرم افزاری HPE با کمک داده های حجیم معیارهایی را از منابع مختلف در سیستم های IT مختلف جمع آوری کرده است تا این 11 شاخص کلیدی عملکرد و موارد دیگر را تولید کند. ابتکار شرکت نرم افزاری HPE دیدگاهی واحد از معیارهای DevOps فراهم می کند که به شما برای بدست آوردن اطلاعات و بینش هایی درباره مسیر حرکت DevOps کمک می کند؛ به طوری که می توانید به شیوه ای موثر و کارآمد تبدیل و تحول DevOps را مدیریت کنید.

مسیرهای آتی برای شاخص های کلیدی عملکرد DevOps

وقتی که شروع به استفاده از شاخص های کلیدی عملکرد برای ارزیابی موفقیت DevOps کردید، راه های زیادی برای گسترش داشبورد معیارهای دواپس و متناسب کردن آن با سایر سطوح سازمان خواهید داشت. برای گسترش معیارهای DevOps به سمت بالا و حوزه بیزنس، داشبورد KPIی DevOps را می توان به صورت یک داشبورد مخصوص مدیر ارشد فناوری اطلاعات درآورد که دیدگاهی سطح بالا از تشکیلات IT و همچنین میزان پیشرفت در فعالیت های عمده فراهم کند. (DevOps Dashboard)

یکی از شاخص های کلیدی عملکرد که در حال حاضر مشاغل علاقه زیادی به آن دارند، میزان استفاده از ویژگی ها است اما می توانید در کنار آن، زمان چرخه را هم نظارت کنید که نشان می دهد تولید یک ویژگی خواسته شده و استقرار آن در یک محصول چقدر زمان می برد. البته شاخص های کلیدی عملکرد از نوعِ اقتصادی نیز همیشه برای مشاغل متناسب و مهم هستند – که یکی دیگر از راه های گسترش داشبورد را تشکیل می دهند.

بعلاوه می توانید داشبورد DevOps را به سمت پایین هم گسترش دهید تا فعالیت های روزمره‌ی افراد را تحت پوشش قرار دهد.

استفاده از معیارها برای ادامه مسیر حرکت DevOps

DevOps یک سفر و یک سیر تکاملی است نه یک پیاده سازی یک شبه. هر چند خیلی از ابتکارات با برداشتن قدم های کوچک شروع می شوند، اما DevOps نیاز به تعهد به یک نوع فرهنگ جدید دارد. به همین خاطر است که شرکت هایی که امروزه به دنبال پیاده سازی دواپس هستند، احتمالا نیاز به تحویل طرح فعالیت تجاری جدید به مدیران سازمان دارند. سازمان های دیگری که از قبل دواپس را آزمایش و تجربه کرده اند، ممکن است آماده باشند که اطلاع را جمع آوری و رویکردشان را بهینه سازی کنند. در هر صورت وجود معیارهای قابل رویت و مفید در موفقیت DevOps تاثیر بسیار زیادی دارد.

“تشکیلات IT باید این امر را به رسمیت بشناسند که DevOps قابلیت تحول و تغییر را دارد و بر این اساس باید در جنبه های فردی و فرایندی تلاش هایشان سرمایه گذاری زمانی و پولی کنند. مدیران IT نباید بیش از حد بر فناوری تاکید کنند و در نتیجه حوزه های دیگر را تحت تاثیرات منفی قرار دهند.”

منبع : “Hewlett Packard Enterprise, “Measuring DevOps success

دسامبر 31, 2017مارس 31, 2020

ارزیابی میزان موفقیت عملکرد DevOps با DevOps KPI

مدیریت DevOps با استفاده از معیارهای ارزیابی

امروزه و در عصر DevOps، پیوسته لازم است که شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) را ارزیابی کنید تا میزان موفقیت DevOps مشخص شده و امکان تغییرات بیشتر فراهم شود.

DevOps بدون tradeoff

DevOps در اصل از طریق جنبش چابک (Agile Movement) رشد پیدا کرد و در واقع راهکاری برای افزایش سرعت ارائه نرم افزار توسط تیم های توسعه نرم افزار به مشتریان است. در حال حاضر DevOps دربرگیرنده همه بخش های فرایند ارائه نرم افزار است از برنامه ریزی گرفته تا ایمن سازی، نظارت و بروز رسانی اپلیکیشنی که از قبل تولید شده است.

امروزه، DevOps به طور گسترده برای build، تست و ارائه نرم افزار توسط کسب و کارهای مختلف پذیرفته شده است. در این دنیای رقابتی، پرتحرک و همیشه متصل، DevOps شرکت ها را قادر ساخته که از طریق از بین بردن سیلوهای توسعه (Dev) و عملیات (Operation)، با خواسته ی کاربران در مورد تحویل و ارائه سریع همگام شوند.

این شرایط اهمیت کیفیت نسبت به گذشته را دوچندان کرده است؛ در نتیجه کسب و کارها نمی توانند صرفا برای ارائه سریع نرم افزار به بازار، کیفیت را نادیده بگیرند. با ارائه ی یک اپلیکیشن با عملکرد ضعیف در یک فروشگاه اپلیکیشنی (app store) که کاربران نظرات منفی زیادی در آن درج می کنند، به سرعت می توان شهرت و خوشنامی یک برند را از بین برد. با استفاده از DevOps، بهینه سازی کارها در جهت افزایش سرعت، همزمان با حفظ کیفیت و کاهش خطرها قابل انجام است. Batchهای کوچک، سریع تر ارائه شده و به صورت ذاتی مشکلات مربوط به کیفیت و امنیت را کاهش می دهد.

افزایش سرعت در توسعه نرم افزار به روش سنتی، اغلب اوقات باعث کاهش کیفیت و افزایش آسیب پذیری می شود. همچنین در روش های سنتی افزایش سرعت، کیفیت و امنیت عاملی برای افزایش هزینه ها محسوب می شود. اما ابتکارات DevOps می تواند واقعا منجر به بهبود در تمام این چهار بُعد شود: سرعت، کیفیت، بهره‌وری و امنیت. کلید کار اتخاذ چارچوبی برای معیارها است که مشخص کند چه جاهایی در حال پیشرفت هستید و چه جاهایی هنوز نیاز به بهبود دارید.

وجود معیارهای ارزیابی ضروری است

اکثر سازمان ها DevOps را به دلیل یک نیاز بیزینسی خاص مثل بهبود زمان بازاریابی، کاهش نقایص یا تراز کردن بهتر ابتکارات IT با استراتژی بیزینسی پیاده سازی می کنند. اما از آنجا که DevOps هیچ فریم ورک رسمی ندارد، روش های زیادی برای ارزیابی موفقیت DevOps وجود ندارد، در حالیکه این ارزیابی حیاتی است. از آنجا که خیلی از سازمان ها DevOps را به صورت تدریجی پیاده سازی می کنند – اول در یک پروژه و بعد آرام آرام آن را در سراسر سازمان گسترش می دهند – چند پروژه اول باید موفقیت آمیز باشند؛ طوریکه بتوانند پشتیبانی انحصاری برای DevOps ایجاد کنند. همانطور که مشتریان ما به ما گفته اند: “هر چیزی که ارزیابی شود، بهبود پیدا می کند.”

وجود معیارهایی که نشان دهنده موفقیت آمیز بودن یک آزمایش باشند، می تواند به غلبه بر مقاومت های داخلی در برابر پذیرش DevOps کمک کند. یکی از نظرسنجی های شرکت Gartner از مدیران مشاغل² و بخش IT مشخص کرد که “people issue” (موارد مربوط به افراد) بزرگترین چالشی است که سازمان ها در پذیرش DevOps با آن روبرو هستند و 43 درصد پاسخ دهندگان مقاومت در برابر تغیرات را بزرگترین مانع دانسته اند. از آنجا که DevOps نیاز به تحول فرهنگی و تغییرات فرایند و فناوری دارد، وجود پشتیبانی و حمایت انحصاری از آن ضروری است.

بعلاوه، DevOps به عنوان یک سیر تکاملی شناخته شده است که نیاز به بهبود مستمر (Continuous Improvement) دارد. اما اگر نتایج را ارزیابی نکنید، متوجه نمی شوید که DevOps را چطور درون سازمانتان تکامل دهید.

ارزیابی در مسیر تکامل DevOps بسیار ضروری و حیاتی است. اما چطور می توان موفقیت DevOps را ارزیابی کرد؟ چه چیزی باعث عملکرد فوق العاده‌ی یک سازمان می شود؟ کدام شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) این قابلیت را دارند که مشخص کنند چه چیزی برای شما خوب کار می کند و چه چیزی خیر – و اطلاعاتی برای توضیح علت (علت کار نکردن بعضی روش ها) فراهم کنند؟ چه چیزهایی را ارزیابی می کنید، چطور آن ها را ارزیابی می کنید و این اعداد دقیقا چه چیزی را نشان می دهند؟

این مقاله یازده شاخص کلیدی عملکرد را مشخص کرده که فنداسیون لازم برای معیارهای DevOps را ایجاد می کنند، رشته ای که همگام با تکامل روش های DevOps بیشتر و بیشتر درون شرکت هایی در انواع مختلف تنیده می شود. این یازده شاخص را در پست بعدی معرفی و بررسی خواهیم کرد.

معیارهای ارزیابی DevOps در چهار بعد

برای تعیین بهترین شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) جهت ارزیابی DevOps، شرکت Hewlett Packard Enterprise Software Services (به اختصار HPE) در ابتدا بزرگترین چالش های ارائه نرم افزار را که مشتریان گزارش شده بود را بررسی کرده است:

کند بودن زمان عرضه به بازار | Slow time to market
ایجاد تجربیات ضعیف برای کاربران | Poor user experience
هزینه های بالا | High cost
پیش پینی پذیری ضعیف | Poor predictability
آسیب پذیری و ریسک | Vulnerabilities and risk

هر یک از این چالش ها به تنهایی می تواند موانعی برای یک شرکت در جهت برآورده کردن خواسته های کاربران ایجاد کند. هر یک از این چالش ها به تنهایی، در توانایی یک شرکت برای برآورده سازی تقاضاهای کاربران مانع ایجاد می کند. اما تقریبا هر شرکتی حداقل با سه یا چهار مورد از این چالش ها روبرو می شود و خیلی از شرکت ها با تمام این پنج چالش روبرو می شوند. جای تعجب نیست که خیلی از تیم های نرم افزاری اطلاع ندارند که کجا یا چطور شروع به اصلاح مشکلاتشان کنند.

شرکت HPE ریشه این مشکلات را چهار حوزه متفاوت می داند:

سرعت | Velocity
کیفیت | Quality
بهره‌وری | Productivity
امنیت | Security

DevOps می تواند تمام این چهار مورد را بدون از دست رفتن هیچکدام برآورده کند. موفقیت در هر یک از این چهار حوزه می تواند زمان عرضه به بازار، تجربیات کاربر، هزینه، پیش بینی پذیری و امنیت را کاملاً بهبود ببخشد.

شرکت HPE، رهبری تعریف معیارهایی که شرکت های امروزی باید ارزیابی و نظارت کنند را بر عهده گرفته است. بعضی از بزرگترین مشتریان DevOps در حال حاضر این فریم ورک را قبول و پیاده سازی کرده‌اند.

سرعت (Velocity) : نرخ ارائه تغییرات نرم افزاری توسط یک سازمان را ارزیابی می کند.
کیفیت (Quality) : ارزیابی می کند که تغییرات نرم افزاری ارائه شده چقدر نیازهای کسب و کار را برآورده و در جهت رضایت عمل می کنند.
بهره وری (Productivity) : ظرفیت و کارایی یک سازمان در تحویل تغییرات نرم افزاری را ارزیابی می کند.
امنیت (Security) : آسیب پذیری هایی که هنگام تحویل تغییرات نرم افزاری نمایان می شوند را ارزیابی می کند.

سرعت، کیفیت، بهره وری و امنیت به یکدیگر وابسته اند. بهبود یک حوزه منجر به بهبود در سه حوزه دیگر می شود بدون این که نیازی به tradeoff باشد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی سرعت مهم است؟

مهم ترین ویژگی DevOps سرعت است. DevOps به عنوان راهی برای عرضه سریع امکانات جدید توسط توسعه دهندگان در پاسخ به تقاضای کاربران برای محتوای سریع تر و بهتر، ایجاد شده است. و با توجه به اینکه سرعت، امری نسبی است –احتمالا همیشه می خواهید که سریع تر و سریع تر از قبل باشید– بیشتر تیم های توسعه دهنده فراموش می کنند که به دنبال چه هدفی هستند.

با اندازه گیری و ارزیابی سرعت متوجه می شوید که آیا در حال افزایش سرعت هستید یا کاهش آن و یا اینکه در یک الگوی خاص گرفتار شده اید. همچنین می توانید به بیزینس کمک کنید که به طور واضح‌تری میزان پاسخگویی بخش IT را مشخص کند.

سرعت زیاد در تحویل نرم افزار، علاوه بر ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت، نحوه تعامل کسب و کار با بخش IT را هم بهبود می بخشد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی کیفیت مهم است؟

طبق نظرسنجی ای¹ که شرکت Forrester Consulting از تصمیم گیرندگان IT امریکایی و اروپایی انجام داده است، 78 درصد از پاسخ دهندگان بهبود کیفیت را یکی از خواسته های اصلی گروه های بیزینسی اعلام کرده اند.

با DevOps نیازی به قربانی کردن کیفیت برای رسیدن به سرعت بیشتر نیست. برای افزایش سرعت می توانید ارائه نرم افزار را به واحدهای کوچکتری تقسیم کنید، به طوریکه در واقع تعدادی micro service با وابستگی حداقلی یا بدون هیچ وابستگی ارائه خواهید کرد. unitهای کوچکتر یعنی تحویل سریع تر به همراه کیفیت بالاتر و ریسک کمتر.

بعلاوه DevOps از طریق ایجاد فرهنگی برتر و ابزارهایی برای پشتیبانی از آن، کیفیت را وارد تمامی مراحل زنجیره ارائه نرم افزار می کند.
از نظر فرهنگی، DevOps بر مسئولیت های مشترک، انتظار کیفیت از توسعه دهندگان، تست کنندگان، اعضای تیم امنیت و عملیات و همه افراد بین آن ها تاکید دارد. از نظر تکنیکی، DevOps مستلزم حداکثر میزان ممکن اتوماسیون برای سرعت بخشیدن به فرایندها و کاهش خطاهای انسانی است. و استفاده از یک رویکرد Shift-left در تست، امنیت و مانیتورینگ به بهبود کیفیت کمک می کند.

shift left testing رویکردی در تست نرم افزار یا سیستم است که بر انجام تست در مراحل اولیه چرخه حیات تاکید دارد (moved left on project timeline). این نیمه اول قاعده کلی تست نرم افزار است: “تست زودتر و پر تکرار” (Test Early and Often)

کیفیت چیزی نیست که قابل حدس زدن باشد. بلکه باید آن را توسط معیارهای خاص تعریف و بر این اساس بر آن نظارت کرد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی بهره وری مهم است؟

همه ی هدف و تمرکز DevOps این است که به سازمان های فناوری اطلاعات کمک کند تا ارزش بیشتری برای بیزینس ایجاد کند. اما در صورتیکه تلاش های شما بخوبی با بیزینس هماهنگ نشده باشد، هر چقدر هم سریع بتوانید نرم افزارهایی با کیفیت عرضه کنید، این امر (ایجاد ارزش برای بیزینس) میسر نمی شود.

در صورتیکه DevOps درست اعمال شود، سازمان ها شاهد افزایش سرعت و کیفیت بدون افزایش هزینه ها خواهند بود. در حقیقت با کوتاه کردن چرخه ها، شما شاهد افزایش ارزش های کسب و کاری خواهید بود. ارزیابی و نظارت بر معیارهای بهره وری، یک چرخه‌ی بازخورد (feedback loop) برای بخش IT ایجاد می کند. بدین ترتیب تمرکز خود را بر ایجاد ویژگی هایی که مورد استفاده کاربران است می گذارید و در نتیجه اتلاف منابع کمتر صورت می گیرد و و ارزش بیزینسی افزایش می یابد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی امنیت مهم است؟

سرعت اهمیت زیادی در DevOps دارد اما در دنیای امروزی، اهمیت امنیت هم به همین اندازه زیاد است. تیم ها باید اطمینان داشته باشند که حین عملیات، باعث آسیب پذیر شدن سیستم نمی شوند.

افزودن ویژگی های جدیدی که باعث ایجاد آسیب پذیری های جدیدی در سیستم شود یا آسیب پذیری ها و نقاط نفوذ قبلی را مشخص کند، مطمئنا باعث نارضایتی مشتریان خواهد شد. بعلاوه ایجاد آسیب پذیری در سیستم باعث می شود که تیم ها مجبور شوند بیشتر وقتشان را صرف اصلاح این آسیب پذیری ها و نقاط ضعف کنند.

امنیت هم مثل کیفیت به رویکردهای تست shift-left نیاز دارد که با استفاده از این رویکرد مشخص کردن زود هنگام آسیب پذیری ها با هزینه های کمتر (هم از نظر زمانی هم از نظر هزینه های مالی) قابل انجام است. وقتی که تست shift-left را انجام دهید، تست امنیت در ابتدای چرخه توسعه انجام می شود. ارزیابی زود هنگام آسیب پذیری های امنیتی این اطمینان را ایجاد می کند که تولیدات قبل از این که به مرحله بعدی خط انتشار وارد شوند، پایدار و باثبات می شوند.

بعلاوه ارزیابی امنیت می تواند به مقابله با مقاومت ها در برابر پذیرش DevOps کمک کند. از آنجا که آسیب پذیری ها کاهش پیدا می کنند، می توانید نشان دهید که افزایش سرعت باعث تنزل پایداری یک محصول نمی شود.

در مطلب بعد یازده شاخص کلیدی عملکرد DevOps را معرفی و بررسی خواهیم کرد.

برگرفته از “Hewlett Packard Enterprise, “Measuring DevOps success
سایر منابع :

¹Source: Forrester Consulting, “Application Delivery Speed Drives Success: How Mastering DevOps Enables Speed With Quality and Low Cost”
²–³Source: Gartner, “Survey Analysis: DevOps Adoption Survey Results,” September 2015

نوامبر 11, 2017مارس 31, 2020

AXELOS برنامه خود را جهت به روز رسانی ITIL، در کنفرانس itSMF USA Fusion 2017 اعلام کرد

به روز رسانی این چارچوب در سال 2018 صورت خواهد گرفت. با وجود هسته پایه ای از بهترین شیوه های موجود در راهنمای ITIL# ، این به روز رسانی، محتوای تمرین جدید و صریحی را با تمرکز بر ادغام بهینه ی ITIL با شیوه های تکمیلی مانند DevOps ، و Agile و Lean ارائه میدهد.

تکامل این چارچوب، از تجارب واقعی هزاران متخصص و کارشناس حاصل خواهد شد. در حال حاضر همکاران انجمن جهانی ITSM شامل برندهای بین المللی، SMEs، دولت ها، دانشگاهیان، سازمان های آموزشی و جوامع حرفه ای هستند. در حال حاضر بیش از 650 متخصص در سراسر جهان در برنامه تحقیقاتی ITIL مشارکت دارند.

‏Peter Hepworth ، مدیر عامل شرکت #AXELOS، در سخنرانی کنفرانس ItSMF USA Fusion 2017 اظهار داشت:
‏ITIL یک ابتکار عمل مبتنی بر جامعه است . من هم اکنون درحال تشویق متخصصان فناوری اطلاعات جهت پیوستن به برنامه تحقیقات جهانی خود هستم. این کار فرصتی برای همکاری خواهد بود.
تحقیقات وسیع AXELOS در میان جامعه مدیریت خدمات جهانی نشان داده است که چارچوب اثبات شده و آزمایش شده ITIL همچنان ستون فقرات شیوه های کسب و کار امروز است و به طور قابل توجهی باعث تسهیل تحول در کسب و کار می شود. بیش از یک میلیون متخصص فناوری اطلاعات در ایالات متحده به راهنمایی بهروش های ITIL برای به دست آوردن موفقیت در کسب و کار تکیه کرده اند و هر ساله سازمان ها، در اتخاذ ITIL، انطباق آن با نیازهای خود و بالا بردن مهارت هایشان با شرایط ITIL به طور قابل توجهی سرمایه گذاری می کنند. به عنوان بازتابی از این امر، این به روز رسانی شامل اصول هسته ای پذیرفته شده ITIL، که در حال حاضر ارزش واقعی را برای سازمان ها در سراسر جهان ارائه می دهد، خواهد بود.

انعطاف پذیری و چابکی در سال های اخیر تبدیل به یک اولویت شده است، زیرا سازمان ها ، فناوری ها و روش های کار جدیدی مانند cloud و سطح بالایی از اتوماسیون و تحول دیجیتال را اتخاذ می کنند. این جنبش وابسته به به روز رسانی ITIL است : این امر اطمینان حاصل خواهد کرد که متخصصان مدیریت خدمات IT در جهان با اطمینان می توانند دانش لازم ITIL خود را با این روش های کسب و کار جدید ادغام کنند.

‏Peter Hepworth ادامه داد:

“طی 18 ماه گذشته، AXELOS با صدها نفر از متخصصان در انجمن مدیریت خدمات مشغول به فعالیت بوده است. آنها تأیید کرده اند که ITIL، با چارچوب اثبات شده خود، همچنان باقی خواهد ماند. با استفاده از این به روز رسانی، می توانیم از این نقاط قوت بهره ببریم و ITIL را پاسخگو تر، شفاف تر و سریع تر کنیم. ”

این تحقیق AXELOS ، ارزشی را که این گواهی نامه ها برای متخصصان ITSM داشته اند را نشان میدهد. این گواهینامه ها به عنوان صنایع شناخته شده اند و به عنوان پیش نیاز برای بسیاری از حرفه ای های فناوری اطلاعات درنظر گرفته شده است. با این شناخت ، AXELOS اطمینان خواهد داد که شرایط فعلی ITIL در طرح جدید معتبر بماند.

‏Cathy Kirch ، رئیس شرکت itSFM ایالات متحده آمریکا، برگزار کننده FUSION 2017 و از پیشگامان چارچوب حرفه ای متخصصان مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در ایالات متحده، اظهار داشت:
‏ITIL قوی ترین چارچوب ITSM در زیرساخت سازمان های بزرگ و پیچیده است و بسیاری از آنها و یا دست کم 500 شرکت از آن استفاده می کنند. در حال حاضر، ITIL و دیگر شیوه های تکمیلی مانند DevOps، Agile و Lean ، در ارتباط با یکدیگر به طور موفق مورد استفاده قرار می گیرند، هرچند تکامل بعدی ITIL، همکاری دینامیکی را ترویج و پایه گذاری می کند.

‏” itSMF ایالات متحده آمریکا ، این بروز رسانی را فعالانه پشتیبانی می کند. ما اهمیت تحول ITIL را به رسمیت می شناسیم: برای اطمینان از این امر که همان گونه که محیط کسب و کار با افزایش سرعت تغییر می کند، متخصصان مدیریت خدمات نیز در حال کسب مهارت های حیاتی جهت رسیدگی به فن آوری های در حال ظهور و اتخاذ شیوه های جدید هستند.”

“ما مشتاق هستیم که اعضایمان این برنامه تحقیق جهانی ITIL را پیش ببرند. این امر بستگی به نقش آنها در ایجاد ITIL برای آینده دارد، چارچوبی که پرورش متخصصان ITSM را با منابعی که در قلب دگرگونی های کسب و کار باقی بمانند، ادامه خواهد داد. ”

Ref: AXELOS website

اکتبر 29, 2017مارس 31, 2020

چارچوب CALMS در DevOps چیست و چه کمکی می کند؟

پایه و اساس DevOps ، تغییر است. Keep CALMS !

به وسیله DevOps، کسانی که با آخرین ابزارهای توسعه کار میکنند، محتاطانه عمل نمی کنند. DevOps علاوه بر افراد و فرایند ها، به ابزارها هم اهمیت می دهد و روش های مختلفی برای گرد هم آوردن این سه مجموعه در کنار هم ایجاد می کند.

کافی است تا عبارت “DevOps” را در google جستجو کنید تا دیاگرام ها و متدولوژی های بسیاری را پیدا کنید که هر کدام از آن ها جنبه ی متفاوتی را برجسته کرده اند. اما می توان گفت که همه ی آن ها در موارد زیر با هم مشترک اند:

فرهنگ سازی | Culture
خودکارسازی | Automation
تفکر ناب | Lean thinking
اندازه گیری همه چیز | Measurement
اشتراک گذاری | Sharing

به این چهار مورد اصول یا چارچوب CALMS در DevOps می گویند.

چارچوب CALMS در DevOps چیست ؟

چارچوب CALMS را می توان در پنج واژه ی فرهنگ سازی، خودکارسازی، تفکر ناب، اندازه گیری و اشتراک گذاری برشمرد. (این موضوع در برخی مطالب با عنوان “اصول CALMS در DevOps چیست” مطرح شده است که چارچوب صحیح تر است، در آینده در مطلبی جداگانه اصول DevOps را معرفی خواهم کرد)

Culture | فرهنگ

همه میدانیم فرهنگ چیزی نیست که یک نفر بتواند آن را پیاده سازی کند. فرهنگ در یک محیط طبیعی که شامل سرتاسر تیم تولید نرم افزار می شود وجود دارد. منظور از سرتاسر همه ی افراد است از جمله توسعه دهندگان (Development)، تضمین کنندگان کیفیت (QA) و تیم های عملیات (Operation) و … . در چنین اکوسیستمی که متشکل از مجموعه ای از افراد و ابزارها است، برای رفع موانع و تسهیل همکاری برای دستیابی به اهداف نهایی، یک کار فرهنگی لازم است.

هیچ چیز زشت درباره فرهنگ وجود ندارد.

فرهنگ سازمانی نقش اساسی در موفقیت یک کسب و کار ایفا می کند، به همین دلیل پرداختن به آن بسیار مهم و ضروری است. فرهنگ در DevOps، یک خط قرمز است. زمان صرف شده در فعالیت های غیر ضروری، سیلوهای مسوولیت، دیوار بین تیم ها و تعاملات نامناسب از جمله مهمترین موانع در رسیدن یک سازمان به اهدافش هستند. DevOps توصیه می کند که تیم ها را از سیلو هایشان خارج کنید و دیوار بین آن ها را بشکنید تا با هم تعامل بهتری داشته باشند. با همسو کردن اهداف متفاوت تیم ها، به هدف اصلی سازمان یعنی ایجاد و تحویل ارزش به برسید.

Automation | خودکارسازی :

هنگامی که فرهنگ سازی در سازمان انجام شد، می توانید بر خودکارسازی یا اتوماسیون تمرکز کنید. اتوماسیون تنها به نوشتن Script ها و استفاده از Unit Test ها یا Functional Test ها محدود نمی شود. خودکارسازی شامل همه قسمت ها از جمله Continuous-Integration ، Continuous-Delivery/Deployment، Infrastructure-Automation و هر جای دیگری می شود.

با راه اندازی Automation می توانید برای همه چیز برنامه ریزی کنید.

فرایند های دستی بسیار کند و مستعد خطای انسانی هستند. راهی برای رهبری تمامی ابتکارات جدید به وسیله اتوماسیون پیدا کنید و برای رسیدن به مقیاس های بزرگتر به طور مستمر به اتوماسیون فکر کنید.

Lean | ناب:

بعد از راه اندازی اتوماسیون، به یاد داشته باشید که همچنان ناب بمانید و اصول تولید ناب نرم افزار را رعایت کنید.

اجرای Lean به معنی نگه داشتن همه چیز در حداقل است.

ابزارها، جلسات و حتی iteration ها و همه چیز دیگر باید Lean باشد یعنی در حداقل ممکن باشد. تفکر ناب یعنی ارزش محور بودن فعالیت ها و کاهش فعالیت های اضافه و در حداقل نگه داشتن همه چیز. این هم بخشی از فرهنگ DevOps است. وقتی شما ناب هستید، برای هر ابزار، و روشی که انتخاب می کنید، هدفی دارید.

ناب بودن تنها به یک یا چند فرد محدود نمی شود و شامل همه ی تیم ها و افراد می شود.

باید تیم را در اندازه ای نگه داشت که بیشترین کارایی را داشته باشد. یک آشپزخانه با آشپزهای بیش از حد، بازده کمی خواهد داشت. اگر پیچیدگی اپلیکیشن به گونه ای باشد که نیاز به تیم های بزرگ باشد، تیم را به زیرگروه های کوچکتر تقسیم کنید، همانطور که سازمان های بزرگ این کار را می کنند. (spotify یکی از موفق ترین مثال ها در این زمینه است)

Measurement | اندازه گیری :

اندازه گیری مانند چسبی است که همه چیز را در کنار هم قرار می دهد. زمانی شما یک سازمان چابک و ناب هستید که همه چیز را اتوماتیک می کنید، ممکن است که توانایی به خاطر سپردن و مستند سازی را از دست بدهید.

اگر تیمی در همه موارد شفافیت لازم را نداشته باشد و کارها اندازه گیری نشوند، در نهایت اشتباهات بزرگی رخ خواهد داد.

اگر اندازه گیری به روش صحیحی انجام شود، اشتباهات بزرگ رخ نمی دهد. در صورت اندازه گیری و گزارش گیری در همه ی تیم ها و فرایند ها است که قادر به تجزیه و تحلیل ارتباط بین فرایند ها، ابزارها و داده های محصولات در کنار خواهید بود. اندازه گیری به شما کمک می کند که نقاط ضعف را بشناسید و در جهت بهبود آن گام بردارید و در نهایت بتوانید روند پیشرفت را پایش کنید.

با این وجود نمی توانید با یک excel ساده این کار را انجام داد. در یک سازمان ناب، شما فرصت ندارید که همه چیز را به صورت دستی و غیر اتوماتیک ثبت کنید. این کار بسیار زمان گیر و مستعد خطای انسانی است.

اندازه گیری و جمع آوری داده ها باید با ابزارهای پیشرفته تری انجام شود. ابزارهایی که شامل قابلیت هایی فراتر از نظارت و گزارش گیری رویدادها هستند و می توانند بینش جدیدی به شما انتقال دهند. به این ترتیب می توانید از فکر کردن به نحوه دریافت و ثبت اطلاعات در عملیات مهم جلوگیری کنید و آن را به ابزارهایی با بستر مناسب بسپارید. بعد از آن که متوجه شدید به چه چیزهایی باید به طور مستمر نظارت داشته باشید، می توانید یک داشبورد بسازید که گویای تمام اطلاعات مهم و مورد نیاز باشد.

Sharing | به اشتراک گذاری :

بعد از آنکه داده ها را جمع آوری کردید، باید اشتباهات و نحوه ی جلوگیری از آن و دانش جدیدی که از این راه بدست آوردید را منتشر کنید.

ایجاد جریان اطلاعات دوطرفه یکی از مزیت های شکستن دیوار بین تیم ها می باشد و باعث جلوگیری از انداختن توپ در زمین تیم دیگر می شود. با این وجود اگر اطلاعات به صورت proactive و فعالانه به اشتراک گذاشته نشوند، ارزشی نخواهند داشت.

Sharing و Reporting کاملا با هم متفاوت هستند، Sharing تنها گزارش واقعیات نیست، بلکه مبادله ی ایده ها در سر تا سر تیم ها و به طور دائمی است. Reporting معمولا به صورت انفعالی (reactive) اتفاق می افتد در حالی که Sharing به صورت فعالانه و proactive می باشد.

توسعه دهندگان می توانند به تیم های QA و عملیات، ابزارهای جدیدی برای ارتقا کیفیت محصول پیشنهاد بدهند، و تیم عملیات می تواند پیشنهاد ایجاد قابلیت هایی در نرم افزار را به تیم توسعه بدهد تا به مدیریت بهتر محصول کمک کند.

چارچوب CALMS در DevOps برای آزادسازی خلاقیت ها است نه ردیابی عملکرد افراد

تمامی جریان های DevOps از جمله CALMS، مانند یک نقشه راه هستند، نه تعریف تمامی گام های لازم برای رسیدن به هدف. اگر با راهنما پیش بروید، حتما به هدف خواهید رسید، هر چند با راهکارها و گام های متفاوت.

چیزی که در توصیف CALMS از DevOps منحصر به فرد است، تاکید بر بعد فرهنگی DevOps است.

از CALMS برای رها سازی جهت بروز خلاقیت ها استفاده کنید، نه برای ردیابی عملکرد افراد

فرهنگ سازی، هیچوقت کار آسانی نبوده و نخواهد بود. برای شکل گیری فرهنگ و جا افتادن آن در سازمان زمان لازم است. در ابتدا این کار سخت است و ممکن است با ناسازگاری هایی روبرو شوید، اما بعد از مدتی به یک عادت تبدیل می شود.

CALMS یک نقشه راه است، نه تعریف تمامی گام ها و جزئیات لازم برای رسیدن به هدف، پس به یاد داشته باشید که به تنهایی کافی نیست.

برخی از موارد که در چارچوب CALMS به آن اشاره نشده است

داشتن iteration و ضرب آهنگ منظم و همچنین نتیجه گرا بودن، از موارد مهمی هستند که در CALMS به آن ها اشاره نشده است و می تواند مکمل CALMS باشند. از موارد دیگری که در CALMS به آن اشاره نشده، Security و امنیت محصول است، اما قطعا DevOps امنیت محصول را بهبود می دهد. تمامی موارد اشاره شده شامل بعد فرهنگی و فناوری می باشند.

به طور طبیعی اگر شما نتیجه گرا باشید، ذهن تحلیلگری دارید و با افرادی که همکاری خوبی با هم دارند و دارای تفکر ناب هستند، سریع تر به نتیجه خواهید رسید. برای اجرای این چارچوب، باید پیشرفت خود را در بازه های زمانی کوچک، با سرعت مناسب و به طور مستمر ارزیابی کنید. این قطعات می تواند iteration ها باشند.

این تمرین مهم است نه به این دلیل که CALMS باید به یک استاندارد تبدیل شود یا نه، به این دلیل که زمانی که جنبش های جدیدی به وجود می آیند (مانند جنبش DevOps)، باید مسیری از عادت به عملکرد فعالانه وجود داشته باشد. CALMS به کسانی که با Operations زندگی کرده اند و همچنین کسانی که حتی نمی دانند Operations چیست کمک می کند.

تفاوت CALMS و ITSM

کسانی است که با ITSM آشنایی دارند ممکن است دچار این چالش ذهنی بشوند که تفاوت DevOps و ITSM چیست؟ آیا DevOps یک راهکار جایگزین برای ITSM است؟

اگر با مشاهده مثال ها و اسناد ITSM تفاوت ها به وضوح مشخص نبود، کلمه ی اختصاری CALMS در یک نگاه سریع به تشریح تفاوت های این روش ها کمک می کند. همانطور که مشاهده می کنید، فرهنگ اولین گام است، با مشاهده گزینه های بعدی، به سرعت مشخص می شود که نمی توان هیچ مقایسه ی مورد به موردی برای ITSM و DevOps داشت.

ITSM به طور کلی بر مستندسازی، کنترل تغییرات، و تکرارپذیری تمرکز دارد، در حالی که DevOps بر افرادی که این نتایج را بدیت می آورند تمرکز دارد. یک مولفه اصلی در ITSM، تکرارپذیر بودن است، اما ساختار و فرایند ها اهداف اصلی نیستند.

ژوئن 24, 2017مارس 31, 2020

دوآپس و تصورات اشتباه درباره DevOps

دوآپس و تصورات اشتباه درباره آن | DevOps Misundrestandings

تصورات اشتباه و کج فهمی ها درباره دوآپس ( DevOps )

دنیای فناوری اطلاعات با سرعت و شتاب زیادی در حال تغییر است و هر روز واژه های جدیدی در حال شکل گرفتن است، با این وجود شاید عجیب نباشد که درک های نادرست و کج فهمی هایی از این واژه ها ایجاد شود. واژه DevOps / دوآپس (که اولین بار در کنفرانس Agile 2008 مطرح شد) هم از این قاعده مستثنی نبوده. از این رو سوالات زیادی درباره اینکه واقعا دوآپس چیست مطرح می شود. در این مطلب سعی کردم به طور خلاصه به برخی از تصورات اشتباه درباره DevOps بپردازم. در پست های آینده، به طور مفصل تری به “انواع روش های اشتباه اجرا و استقرار دوآپس در سازمان ها” خواهم پرداخت.

DevOps چیست ؟

بیشتر از آنکه روی پاسخ سوال “DevOps چیست ؟” توافق وجود داشته باشد، روی سوال “DevOps چه نیست ؟” وجود دارد. در ادامه بیشتر به این مطلب خواهم پرداخت
در ادامه مطالب زیر را خواهید خواند:

دوآپس فقط Automation و Continuous Delivery نیست
دوآپس به معنی حذف عملیات نیست
دوآپس فقط ابزار نیست
دوآپس فقط یک فرهنگ نیست
دوآپس فقط توسعه و عملیات نیست
دوآپس فقط یک عنوان شغلی نیست
دوآپس یک تیم نیست
دوآپس راجع به همه چیز و همه جا نیست

دوآپس فقط Automation و Continuous Delivery نیست

اشتباه بزرگ و رایجی که وجود دارد این است که تصور شود جنبش دوآپس کلا درباره ی خودکارسازی همه چیز با یک سری ابزار و تکنولوژی است. (مثل Docker, Ansible, Kubernetes, Team Foundation ). بسیاری بیان می کنند که ما در سازمان خودمان، دوآپس داریم آن را اجرا کردیم. وقتی که می پرسیم چطور آن را اجرا کردید، متوجه می شویم که از واقعیت دور هستند و فقط بخش کوچکی از آن را اجرا کرده اند. (معمولا پاسخ ها به مسائلی بیش از Automation و Continuous Delivery ختم نمی شود).

دوآپس به معنی حذف عملیات نیست

برخی تصور میکننند که دوآپس یعنی اینکه توسعه دهندگان، کارهای عملیاتی را هم به دوش بگیرند و انجام دهند. قسمتی از این جمله درست است و قسمتی نادرست. این تصوری اشتباه است که دوآپس از سوی توسعه دهندگان بوجود آمده تا تیم عملیات را حذف کنند. کارشناسان عملیات متوجه شدند که اصول، فرایندها و روش های قدیمی برای استمرار موفقیت ها کافی نیستند. برای آنکه تیم های کسب و کار و توسعه به چابکی بیشتری برسند نیاز بود تا گام های مستحکم تری برداشته شود. اما برای آنکه قادر باشیم زیرساخت های سیستم را به روش موثری فراهم کنیم نیاز به یک تغییر جهت بنیادی داشتیم.

همانطور که متوجه شدیم قسمت هایی از عملیات نیاز به خودکارسازی دارند. این کار به چند روش قابل انجام است، یکی اینکه اعضای تیم عملیات، خودکارسازی را توسعه دهند، یا توسعه دهندگان برای “operation” کدنویسی کنند، یا هر دوی آن. پذیرش این موضوع برای برخی سخت است و در مقابل آن مقاومت می کنند، اما این بخشی از ارزشی است که با همکاری مشترک بین تیمی بوجود می آورد. تمامی تیم هایی که در این زمینه موفق شده اند شامل هر دو گروه از افراد بودند (متخصصان حرفه ای توسعه و متخصصان حرفه ای عملیات) و با یک همکاری مشترک در کنار هم، یک محصول بهتر ایجاد کردند.

دوآپس فقط ابزار نیست

دوآپس به سادگی اجرا و به کارگیری چند ابزار ساده نیست. یکی از مسائل نگران کننده که در تعاریف موجود وجود دارد، مفاهیم گیج کننده و با ساختاری ضعیف در آن ها است که باعث می شود افراد بعد از یادگیری این تئوری شروع کنند به اجرای فرایند ها و یا به کارگیری ابزارها بدون اینکه اصول دوآپس را در ذهن خود داشته باشند، که این قطعا یک ضد الگو است. همانقدر که خودکارسازی هوشمندانه می تواند سودمند باشد، خودکارسازی غیر هوشمندانه باعث آسیب هایی می شود. (در آینده مطالبی راجع به اصول و انواع ضد الگوهای دوآپس خواهم نوشت)

معمولا در چابک سازی تیم ها هم مشابه این اتفاق می افتد، اعضای گروه کار کردن در قالب iteration و اجرای سایر تمرین های چابک (Agile) را شروع می کنند بدون آنکه همکاری معناداری با هم داشته باشند. من تیم های زیادی را می شناسم که از برخی از روش ها و ابزارهای چابک استفاده می کنند بدون آنکه به اصول چابک توجه کافی داشته باشند. مشخص است که نتیجه ایده آل نمی شود. مطمئنا ابزارهای چابک (یا به طور مشابه ابزارهای دوآپس) می توانند مفید باشند، اما اگر ندانید که چطور از آن ها درست استفاه کنید، شبیه چاقوی جراحی ای است که با آن هندوانه قاچ کنید!

در آخر به این موضوع هم اشاره کنم این جمله هم اشتباه است که بگوییم “هیچ ابزاری نباید به نام ابزار دوآپس معرفی شود”. آیا poker planning در Agile به این معنی است که انجام آن باعث چابک شدن شما می شود ؟ خیر. اما این یک ابزار مشترک در بسیاری از روش های چابک است، پس می توانیم از آن به عنوان یک “ابزار چابک” نام ببریم. به طور مشابه به این دلیل که نمی توان دوآپس را فقط مجموعه ای از ابزار دانست، نمی توان گفت که ابزارهایی که برای اجرای آن ساخته می شوند، “ابزار دوآپس” نیستند.

دوآپس فقط یک فرهنگ نیست

بسیاری از افراد اسرار دارند که بگویند “دوآپس فقط یک فرهنگ است” و شما نمی توانید آن را با یک سری اصول و تمرین ها اعمال کنید، اما این جمله هم درست نیست. Agile فقط به واسطه بعد فرهنگی اش نیست که به هزاران تیم کمک کرده است، اعضای تیم های چابک در کنار هم بهروش هایی (Best Practice) را جهت اجرای آن شناسایی کردند و ابزارهایی را به کار گرفتند و آن ها را به اشتراک گذاشتند. دوآپس از بهروش ها، ابزارها و به طور کلی آیتم هایی در سطوح مختلف تشکیل شده است (و همچنان در حال کامل تر شدن است) ، و عمدتا بدون اجرای تمریناتی که حول آن بوجود آمده، بی فایده است.

دوآپس فقط توسعه و عملیات نیست

دوآپس محدود به توسعه (Development) و عملیات (Operation) نیست. برخی شاکی هستند و می گویند پس اعضای تیم امنیت چه ؟ یا مدیران شبکه چه ؟ چرا دوآپس به آن ها توجه نکرده ؟ اما نکته ی مهم این است که دوآپس برای همه ی کسانی است که به نحوی در تولید و تحویل یک محصول یا یک سیستم مشارکت دارند، از افراد کسب و کار گرفته، تا تحلیل گران، توسعه دهندگان، اعضای تیم های زیرساخت، شبکه، امنیت و سایر افراد مرتبط. همانطور که در توسعه چابک، تمرکز بر ارتباط و همکاری بین کسب و کار (Business) و تیم توسعه (Development) است (Biz + Dev)، در دوآپس تمرکز بر ارتباط و همکاری بین توسعه (Development) و عملیات (IT Operation) است اما تنها به این موارد محدود نمی شود. در نتیجه دوآپس شامل تمام کسانی می شود که به نحوی در تحویل یک محصول یا سرویس مشارکت دارند. به همین منظور اسامی مشابهی مانند DevSecOps, DevOpSec, SecOps, SecureDevOps یا BizDevSecOps مطرح می شود اما رویکرد و طرز تفکری دوآپس شامل همه ی این موارد هست، درگیر عناوین نشوید.

دوآپس فقط یک عنوان شغلی نیست

به سادگی و با تغییر نام تیم عملیات (IT Operation) به تیم دوآپس، هیچ چیز عوض نمی شود. با تعویض عنوان شغلی به مهندس دوآپس (DevOps Engineer) هم چیزی عوض نمی شود. اگر شما ارزش ها و اصول دوآپس را قبول نکنید (که نیازمند تغییرات در سطح کلی سازمان است نه فقط تغییرات در یک بخش یا تیم)، نمی توانید از تمام مزایای آن بهره مند شوید.

البته من مخالف این موضوع نیستم که کسی نباید از واژه ی دوآپس در عناوین شغلی استفاده کند. معمولا استفاده از این واژه برای تمایز بین دو تفکر است، یکی “تفکر به روش دوآپس، تاکید بر خودکارسازی، همکاری توسعه و عملیات، اجرای CI و …” و دیگری “تفکر کسانی که در اتاق خودشان نشسته اند و اهمیتی نمی دهند که در بیرون از اتاق چه اتفاقی می افتد و منافع سازمان در چیست”.

دوآپس یک تیم نیست

اصولا هدف دوآپس حذف دیوار بین تیم ها و سیلو ها است و اگر خودش به یک تیم جداگانه تبدیل شود، هدف اصلی نقض شده است. تشکیل یک تیم موقت به این نام، در بهترین حالت شاید بتواند یک راهی برای رسیدن به آن باشد اما احتمالا روش کارامدی نیست. تشکیل تیم جداگانه با نام تیم دوآپس یکی از ضدالگو هایی است که در مطلبی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.

دوآپس راجع به همه چیز و همه جا نیست

برخی از افراد با طرح یک ادعای بزرگ به اشتباه مدعی می شوند که دوآپس درباره “همه چیز و همه جا !” است. دوآپس با تفکر های چابک (Agile) و ناب (Lean) اجین می شود و از آن به عنوان فرصتی برای همکاری درون سازمانی استفاده می شود، اما واقعا همه چیز به خاطر وجود آن نیست. این بخشی از یک فرهنگ کلی، امیدوار به همکاری و فرهنگ سازمانی چابک است در حالی که دوآپس به طور خاص در مورد این است که چطور محصولات و سرویس ها، عملیاتی و تحویل داده می شوند.

برخی افراد به اشتباه دوآپس را به یک نسخه ی کوچک از Agile و Lean یا فقط به عنوان یک علاقه مندی تبدیل می کنند (البته به عنوان یک چشم انداز خوب است) اما با دنبال کردن سلسله مراتب پیچیدگی ها، بیشتر به یکپارچکی عملیاتی (Operational Integration) می رسند و تلاش در سایر بخش ها امیدوار کننده نیست. اما همچنان مشکلات حل نشده ای در تحویل نرم افزار، نگهداری سرویس و سریعتر، قابل اعتمادتر و امن تر کردن آن باقی مانده است. اگر کسی بخواهد با استفاده از آموخته هایش در دوآپس در محدوده ی (scope) بزرگتری از سازمان به مشاوره بپردازد، که خیلی هم عالی است، اما معمولا افرادی فنی درگیر دوآپس هستند که می خواهند کار خودشان را بهبود بخشند نه کار دیگران را !

به گفته ی ارنست مولر، دوآپس را می توان “تحویل و عملیات چابک نرم افزار” (“Agile Software Delivery and Operations”) دانست که در آن افراد با همکاری یکدیگر بر روی ابتکارات سازمانی بزرگتر کار می کنند بدون اینکه ارزش پیشنهادی اصلی خود را فراموش کنند.

ژوئن 7, 2017ژانویه 4, 2021

به زبان ساده DevOps چیست ؟ | به زبان ساده دوآپس چیست ؟

DevOps چیست ؟ | دوآپس چیست و چرا مطرح شد ؟

سال های متمادی در شرکت های توسعه نرم افزار، تیم هایی با هدف کاملا متفاوت به نام تیم توسعه (Development) و تیم عملیات (Operation) وجود داشتند. هدف تیم توسعه ساخت ویژگی های جدید بر روی محصول و در نتیجه تغییرات زیاد روی آن بود، اما هدف تیم عملیات، ثابت نگه داشتن وضعیت موجود سرویس ها برای پایداری بیشتر آن ها بود. بدین ترتیب دیواری بین این دو تیم وجود داشت. (DevOps چیست ؟)

DevOps - Wall Of Confusion — Wall Of Confusion

به مرور زمان تیم های توسعه به روش های چابک برای تولید نرم افزار روی آوردند که تعامل همیشگی با مشتری، اعمال تغییرات، و اضافه کردن ویژگی های جدید بر اساس نظر مشتریان قسمتی از این روش های چابک بود.
اما دیوار بین دو تیم Dev و Ops باعث می شد تا عملیاتی کردن ویژگی های جدید توسعه داده شده و تغییرات، به اندازه کافی چابک نباشد. تمرکز روش های چابک توسعه نرم افزار، بر توسعه و تولید نرم افزار بود و کمتر به موضوعاتی مثل استقرار (Deployment) و عملیات (Operation) توجه می کرد.

به دنبال این محدودیت هامفهوم دوآپس (DevOps) مطرح شد و به دنبال این بود که دیوار بین تیم های Dev و Ops را از بین ببرد و با تمرکز بر افزایش تعاملات بین تیمی، موجب افزایش سرعت تحویل ارزش به مشتری شود. پس دوآپس به دنبال این است که ارزش های ایجاد شده در نرم افزار را خیلی سریعتر به دست مشتری برساند

واقعیت اینه که هیچ تعریف مشترکی از DevOps یا دواپس وجود نداره که بر سر اون توافق باشه. در جاهای مختلف تعریف های متفاوتی ارائه شده. من سعی کردم کلیت موضوع را در قالب جملات زیر ارائه کنم. احتمالا در جاهای دیگر هم تعاریفی ارائه میشه که متفاوت هستند.

دواپس چیست ؟ | What is DevOps ?

DevOps یا دِوآپس، مجموعه ای از روش ها، فرایند ها و ابزارهایی است که با تمرکز بر ارتباطات و همکاری و یکپارچگی بین تیم های توسعه، تضمین کیفیت و عملیات، ارزش های تولید شده را سریع و به صورت مستمر به مشتریان نهایی می رساند. ادغام کلمات اختصاری “Dev” و “Ops” به این موضوع اشاره دارد که توسعه و عملیات به عنوان دو تیم مستقل و کاملا جدای از هم، جای خود را به تیم های چند تخصصی با مهارتها، روش ها و ابزار یکپارچه داده است.

یک تعریف ملموس برای کسب و کار

دواپس اتحاد بین افراد، فرایندها و محصولات برای تحویل مستمر ارزش ها (Continuous Delivery of value) به مشتریان نهایی است. Donovan Brown

از جمله الزامات اجرای دواپس می توان به موارد زیر اشاره کرد :

Continuous Integration
Continuous Delivery
Agile Planning
Application Monitoring

چرا دواپس را اجرا کنیم ؟ | Why should implement DevOps ?

دواپس به تیم ها کمک می کند تا با روش امن تر ، با کیفیت تر، سریعتر و ارزانتر محصول یا سرویس را به مشتریان نهایی برسانند. همیشه حق با مشتری است و از آنجایی مشتریان انتظار انعطاف پذیری و قابلیت اطمینان بیشتری دارند، تیم ها باید بتوانند به روزرسانی های نرم افزار را سریعتر و مطمئن تر انجام دهند، تاثیر به روزرسانی ها را اندازه گیری کنند، و به نیازهای مشتری پاسخ سریعتری بدهند تا در نهایت ارزش بیشتری برای آن ها ایجاد شود. امروزه پلتفرم های ابری مانند مایکروسافت آژور گلوگاه های سنتی را حذف کرده اند و زیرساخت نوینی را ارائه داده اند. نرم افزار در بسیاری از کسب و کارها به عنوان یک مشخصه کلیدی در کسب و کار محسوب می شود. سازمان ها، توسعه دهندگان یا متخصصین IT نمی توانند جنبش دواپس را نادیده بگیرند.

چرا دواپس مهم شد ؟

با پیشرفت هایی که در زمینه Cloud حاصل شد و حرکت تیم ها به سمت روش های چابک توسعه نرم افزار، این نیاز که نسخه های جدید محصول، خیلی سریع به دست مشتریان نهایی برسد، پررنگ تر شد. ارتباط ضعیف بین تیم های توسعه، تضمین کیفیت، و عملیات، باعث شد فرآیند تست، انتشار و تحویل از کارایی لازم برخورداد نباشد و زمان بر باشد. بدین ترتیب با مشاهده هر مشکل در عملیات، هر تیم آن را به تیم دیگر نسبت می داد و آن ها را محکوم می کردند.

دوآپس سعی می کند با نزدیک تر کردن این تیم ها با تمرکز بر تعامل و همکاری بیشتر و حذف دیوار بین آن ها، و همچنین به کمک یک سری ابزار که کارهای تکراری را اتوماتیک می کند، تحویل ارزش به مشتری سریعتر و مطمئن تر انجام شود.

کج فهمی ها در مورد دواپس

آیا دوآپس یک ابزار یا یک تکنولوژی است ؟
آیا دوآپس یک فرهنگ است یا یک تیم ؟ یا تنها یک سبک تفکر؟
آیا دوآپس فقط یک عنوان شغلی است؟
آیا دوآپس فقط Automation یا Continuous Delivery است؟
آیا دوآپس به معنی حذف Operation است ؟
آیا دوآپس فقط به توسعه و عملیات (Dev و Ops) محدود می شود ؟

با توجه به جدید بودن این مفهوم، کج فهمی های زیادی در این مورد وجود دارد، و البته این مخصوص ایران هم نیست. در پست های آتی حتما در این باره بیشتر صحبت خواهم کرد (پست “دوآپس و تصورات اشتباه درباره آن” را ببینید).

چطور دواپس را اجرا کنیم ؟ | How to implement DevOps ?

در پست های بعدی به تشریح این موضوع خواهم پرداخت…

می 30, 2017ژانویه 4, 2021

دواپس چیست و چرا آن را اجرا کنیم ؟ | What is DevOps, Why should imp it ?

دواپس به زبان ساده

این مطلب با پست دیگری “دواپس به زبان ساده چیست ؟” ادغام شد.