بایگانی‌ها دِوآپس - سلام دواپس

اکتبر 23, 2018جولای 24, 2020

تاریخچه و داستان دوآپس | DevOps Story and History

چه مشکلی باعث شد رویکرد جدیدی به نام دوآپس(DevOps) مطرح شود؟

سال 2007 میلادی آقای پاتریک دبوآ (Patrick Debois) درگیر پروژه ی جایی دیتاسنتر دولت بلژیک شد و با یک چالش مواجه شد: سیستم ادمین ها و توسعه دهندگان در تعامل با هم به مشکلاتی برمیخوردند که تاثیر منفی در روند اجرای کار داشت.

آگوست 2008 در کنفرانس سالانه چابک که در تورنتو کانادا برگزار شد(Agile 2008 Conference)، آقای اندرو شفر (Andrew Shafer) پیشنهاد نشستی با عنوان زیرساخت چابک (Agile Infrastructure) را می دهد که تقریبا با استفبال هیچکسی مواجه نمی شود به جز یک نفر و آن یک نفر کسی نبود به جز Patrick Debois ! به دلیل استقبال کمی که صورت گرفت، Andrew از برگزاری اون نشست صرف نظر میکنه. بعد از آن Patrick به دنبال Andrew در یک گفتگوی سرپایی راجع به این موضوع صحبت می کنند و گروه Agile System Administration را در google group ایجاد می کنند.

ژون 2009 در کنفرانس O’Reilly Velocity 2009، آقایان John Allspaw و Paul Hammond سخنرانی معروفی تحت عنوان “10 استقرار در روز: نتیجه همکاری توسعه و عملیات در فلیکر” داشتند. پاتریک که از راه دور این کنفرانس را تماشای می کرد، در توییتر ابراز تاسف کرد که نتوانسته به صورت حضوری شرکت کند. Paul Nasrat در پاسخ به این توییت پیشنهاد برگزاری کنفرانس در بلژیک را به Patrick Debois می دهد.

10 Deploys Per Day: Dev and Ops Cooperation at Flickr from John Allspaw

کلمه DevOps برای اولین بار در کجا و توسط چه کسی مطرح شد؟

اکتبر 2009 Patrik به توصیه John عمل کرد و به فکر برگزاری یک کنفرانس در بلژیک افتاد. اول از همه باید یک اسم مناسب برای این کنفرانس انتخال می کرد. سه حرف Development و سه حرف از Operations به اضافه کلمه days چیزی بود که نام این کنفرانس را تشکیل داد “DevOpsDays”. این کنفرانس در 30 اکتبر با مجموعه قابل توجهی از توسعه دهندگان، sys admin ها، متخصصان ابزار و سایر افراد تشکیل شد. بعد از پایان کنفرانس مباحث در توییتر ادامه پیدا کرد. Patrik به هشتگ #DevOps را برای ادامه بحث انتخاب کرد تا خلاصه تر و راحت تر باشد. از آن زمان تا به حال، این جنبش را به نام DevOps (دوآپس) می شناسیم. (در نحوه نوشتن کلمه دوآپس توافق جامعی وجود ندارد و هر سه حالت DevOps و Devops و devops استفاده می شود)

آوریل 2012 Patrik Debois در یک مصاحبه ویدیویی در سال 2012 اذغان کرد که نامگذاری این جنبش به اندازه ای که به نظر می رسد خیلی عمدی نبوده. (به نظر میرسه منظور اینه که خیلی دقیق و فکر شده نیست). در ادامه Patrik میگوید: “من به این دلیل اسم DevOpsDays را در راستای همکاری تیم های توسعه و عملیات انتخاب کردم که اسم “Agile System Administration” طولانی بود و هیچ وقت برنامه ی بزرگی برای دنیایی به نام DevOps وجود نداشته.

سال 2013 موسسه Puppet Labs اولین نظرسنجی وضعیت دوآپس (State of DevOps) را برگزار کرد تا یک ارزیابی ای از روند رشد و عملکرد این حوزه به دست بیاید.

تاریخچه دوآپس به روایت تصویر

رشد دوآپس در سال های اخیر به روایت تصویر

ممنون که ما را دنبال می کنید.

ژوئن 9, 2018مارس 31, 2020

مزایای دواپس چیست؟ چرا DevOps تا این اندازه اهمیت دارد؟

هدف مشترک هر کسب و کار، موفقیت تجاری است. تولید محصولات یا خدمات عالی که مشتری عاشق آن بشود منجر به درآمدزایی و سودآوری می شود. در سازمانی که افراد و دپارتمان های مختلف آن به درستی با یکدیگر تعامل ندارند، هزینه های سربار کارها زیاد شده و در نهایت به کسب و کار لطمه می زند.
اتهام به دیگر واحد ها و نادیده گرفتن چالش هایی که با آن درگیر هستند، یه هیچ وجه سازنده و مفید نیست. اگر افراد و تیم ها تعامل سازنده ای با هم نداشته باشند، فاصله ی بین آن ها به مرور بیشتر می شود و این به معنی تحمیل خسارت و زیان به سازمان و کسب و کار است.
در شرایطی که فشار سهامداران برای افزایش کیفیت و پایداری محصولات و کوتاه تر کردن زمان تولید و ارائه به بازار بیشتر از همیشه شده است، اهمیت برقراری ارتباط با یک زبان مشترک بین تیم ها و افراد بیشتر از همیشه شده است.
اگر شما یک مدیر یا کارشناس IT هستید و در حال حاضر از مزایای دواپس بهره نمی برید، توصیه من این است که در رویکرد خود یک بازنگری کلی داشته باشید، در ادامه علت این توصیه را توضیح خواهم داد …

در مطالب قبلی راجع به مفهوم DevOps صحبت کردیم (اینجا و اینجا). همچنین راجع به چارچوب CALMS در دواپس نوشتیم و در جایی دیگر راجع به کج فهمی هایی که در باره DevOps وجود دارد صحبت شد. در ادامه ی این سری مطالب قصد داریم راجع به اهمیت دواپس و مزایای دواپس بنویسیم. لطفا با ما همراه باشید.

چرا دِوآپس تا این اندازه اهمیت دارد؟

1. همه ما با چالش هایی مواجه هستیم، با همکاری هم آن ها را رفع کنیم

هر شخص یا هر تیم مستقل، چه توسعه دهنده باشد، چه تیم عملیات، تضمین کیفیت یا تیم پشتیبانی، روزانه با چالش هایی مواجه می شوند. این چالش ها بر کسب و کار تاثیر گزارند، و حادثه ای در یک بخش می تواند در سایر بخش ها طنین انداز شود.

فارغ از اینکه چه کسی مسوول و پاسخگوی آن است، اما مشکل باید برطرف شود. سرزنش و گرفتن انگشت اشاره به سمت دیگران کمکی به حل مشکل نمی کند، و باید از زمان و منابع موجود برای حل مشکل کمال استفاده را کرد. بدون همکاری، فرایند حل مشکل طولانی تر می شود و می تواند منجر به پیدایش مشکلات دیگری هم شود که بلافاصله نمایان نمی شود.

همکاری با یکدیگر در سایه ی ارتباط موثر به شما اجازه می دهد که راه کارهایی را ایجاد کنید که بتواند از حادثه های مشابه در آینده جلوگیری کند.

2. بهبود سرعت ارائه به بازار | Improve Speed to Market

Speed to Market

با بهبود سرعت رسیدن به بازار می توانید مزیت رقابتی در بازاری را بدست آورید که نرم افزارها در آن عمر کمی دارند و خیلی زود به زود کهنه می شوند.

معرفی یک راهکار DevOps شما را قادر می سازد تا در یک دوره زمانی کوتاهتر از روش سنتی از یک مفهوم اولیه به یک محصول قابل قبول برسید. همچنین شما فرصت خواهید داشت منابع را زودتر آزاد کنید و بر بهبود نرم افزار و زیرساخت ها تمرکز کنید. به این معنی که شما با تحویل سریعتر ویژگی ها و قابلیت های جدید نرم افزاری می توانید رقبای خود را پشت سر بگزارید.

3. یکپارچه سازی و تحویل مستمر | CI / CD

Continuous Integration and Delivery

یکپارچه سازی مستمر فرایندی است که در آن توسعه دهندگان می توانند به طور مستمر کارهای خود را با هم یکپارچه کنند. (اطلاعات بیشتر: Continuous Integration). استفاده از یک فرایند بیلد اتوماتیک به همراه اجرای تست های اتوماتیک، ما را قادر می سازد که با هر تغییر در کد، از تاثیرات منفی احتمالی آن تغییر بر کل نرم افزار مطلع شویم.

تحویل مستمر رویکردی در مهندسی نرم افزار است که تیم ها را قادر می سازد نرم افزار تولید شده را به روشی سریع و مطمئن برای انتشار و تحویل آماده کنند. این فرایند از لحظه اضافه شدن یا تغییر کد در source control شروع می شود و شامل بیلد، تست، پیکربندی و انتشار می شود. (اطلاعات بیشتر: Continuous Delivery).

فرایند های CI و CD توسعه دهندگان را قادر می سازد تا مشکلات را هر چه سریعتر شناسایی و رفع کنند. شناسایی سریع مشکلات به معنی پیچیدگی کمتر و نیاز به کار کمتر برای رفع آن و فرایند دیباگ است. از ابزارهای رایجی که برای انجام عملیات CI و CD وجود دارند می توان به Jenkins، Team City و TFS یا Team Foundation Server اشاره کرد.

بنا به گزارش سالانه Puppet Labs در سال 2014، سازمان های فناوری اطلاعات با کارایی بالا که از روش های DevOps استفاده می کنند، بسیار چابک تر و قابل اطمینان تر از رقیبان خود هستند. گزارش سال 2015 همین موسسه نشان می دهد که روش های دوآپس و فرهنگ دوآپس سازمان ها را قادر می کند که بتوانند اپلیکیشن های خود را 30 برابر بیشتر منتشر کنند، همچنین زمان اعمال یک تغییر یا رفع یک مشکل 200 برابر سریعتر از سایر سازمان ها باشد. در چنین سازمانی بهره وری و تولید محصولات بهتر نرم افزاری، بارها بیشتر از سایر سازمان ها است.

ارزش این ابزارها و روش ها نه تنها در کسب و کار و کارایی محصولات است، بلکه تاثیر مثبتی در روحیه کارکنان آن سازمان دارد. در چنین شرایطی علاوه بر راحت تر شدن کارهای تکراری و خسته کننده، اجازه بروز خلاقیت های فردی نیز بیشتر خواهد شد.

4. محیط های عملیاتی پایدار تر | More Stable Operating Environment

Stability

به طور سنتی، نگهداری از سرورها و سخت افزارها و محیط های عملیاتی، بر عهده ی تیم IT Operation (عملیات) و افرادی که آن ها را با نام System Administrators می شناسیم بوده است.

کار کردن به عنوان یک تیم واحد با اعضای چند-عملکردی (cross-functional) شامل مدیران پایگاه داده (DBAs)، تحلیلگران کسب و کار، توسعه دهندگان، تضمین کنندگان کیفیت، و مهندسان عملیاتی و مهندسان DevOps، مزایای بسیاری را به همراه می آورد.

یک تیم به وسیله DevOps، علاوه بر عملکردها (functionality) به پایداری (stability) هم اهمیت می دهد. هر یک از اعضای تیم خود را مالک و مسوول اهداف کسب و کار می داند. تناوب و تکرار انتشارها، تغییرات کوچک، و ابزارهای پایش مانند New-Relic و Boundary به پیشرفت و بهبود محیط های عملیاتی، زیرساخت ها و پایداری سورس-کد ها کمک می کنند.

یکی از سنجه های ویژه در اهمیت به پایداری، تناوب و تکرار انتشارها است. دِوآپس، به مهندسان این امکان را می دهد که بتوانند سریعتر عیب یابی کنند و خطاها را برطرف کنند. این دسته از تمرین ها باعث کاهش شاخص MTTR می شوند. Mean-Time-To-Recover یک متریک بسیار مهم به این معنی است که نشان می دهد سرعت برگشت به وضعیت پایدار در زمان وقوع یک حادثه چقدر است. بنابراین بعد از یک failure در زیرساخت، بسیار سریعتر می توان پایدار را به سرویس بازگرداند.

نرم افزارهای مانیتورینگ اپلیکیشن ها و سرورها مانند New Relic و Boundary با فراهم کردن دسترسی مهندسان به اطلاعات حیاتی نرم افزار و محیط عملیاتی، به شناسایی خطاها کمک می کنند تا پایداری را حفظ کنند.

ترکیب همه ی این ابزارها و به-روش ها (Best Practices) همراه با خودکارسازی (automation) به تیم های DevOps اجازه می دهند تا پایداری کلی سرویس را بهبود ببخشند و خرابی های بحرانی زیرساختی را کاهش دهند. علاوه بر این، آن ها را قادر می سازد تا در آن هنگام سریعتر و چابک تر رفتار کنند.

5. تعمیرات سریعتر و آسان تر | Faster and Easier Fixes

Faster and Easier Fixes
ماهیت سریع و چابک تیم های DevOps تیم ها را قادر می سازد تا قابلیت های جدید را در قالب گسترش‌های کوچک تر و ماژولارتر معرفی کنند. از آنجا که این استقرارها بیشتر هدفمند و ایزوله هستند، شناسایی باگ ها آسانتر است، رفع آن ها سریع تر انجام می گیرد و پیاده سازی آن ها نیز آسان است. فقط لازم است که تیم ها آخرین تغییراتی کد را مجددا بررسی کنند تا بتوانند مشکلات را رفع کنند.

این رویکرد مزایای قابل توجهی هم برای کسب و کارها دارد. امکان رفع سریع تر خطاها باعث رضایت مشتریان شده و منابع ارزشمند را آزاد می کند و می توان این منابع را بر اعمال دیگری مثل طراحی، توسعه و استقرار عملکردهای و ویژگی های جدید متمرکز کرد. استفاده ترکیبی از سیستم های کنترل نسخه(Version-Control)، یکپارچه سازی مستمر (Continuous-Integration)، ابزارهای استقرار خودکار (Deployment-Automation-Tools) و توسعه مبتنی بر تست (TDD) به تیم های DevOps این امکان را داده است که تغییرات را در بخش های کوچکتر و به صورت افزایشی (incremental) اعمال کنند.
به دلیل این پیاده سازی های ماژولارتر، تیم های DevOps می توانند زودتر مشکلات مربوط به پیکربندی، کدهای اپلیکیشن و زیرساخت را کشف کنند؛ زیرا بعد از اتمام کدنویسی، مسئولیت به تیم دیگری محول نمی شود.
به دلیل اعمال تغییرات به صورت کوچکتر و تدریجی، مشکلات، پیچیدگی کمتری داشته و تصمیم گیری برای رعفع آن ها سریع تر انجام می شود زیرا مسئولیت خطایابی و رفع مشکلات فقط متوجه یک تیم خاص می شود.
گزارش State of DevOps که هر ساله توسط Puppet Labs منتشر می شود، در سال 2015 نشان می دهد که، شرکت های IT با عملکرد و بهره وری بالاتر نسبت به رقبای خود با عملکرد ضعیف تر، بعد از fail شدن، 168 بار سریع تر قادر به جبران آن و بهبود وضهیت هستند.

6. تجزیه سیلوهای کاری | Breaking Down Silos

تجزیه سیلوهای کاری
با ترکیب چندین تیم و رشته به صورت یک تیم DevOps ناب و معتدل که مجموعه مهارت هایی با عملکرد متقابل داشته و به صورت کارآمد و موثر با هم ارتباط برقرار می کنند، شما به صورت خودکار انباره های سنتی را که به دلیل چند قسمتی شدن بوجود آمده اند را در هم شکسته و تجزیه می کنید. به این ترتیب دیگر هیچ کدام از متخصصین عامل شکست نخواهند بود. همه افراد تیم مسئولیت رسیدن به اهداف کاری را بر عهده می گیرند و به دلیل ماهیت مشارکتی DevOps اعضای تیم می توانند چندین چالش در حوزه های مختلف عملیاتی و توسعه را به عهده بگیرند. البته این رویکرد مزایای زیادی برای یک سازمان دارد و تیم ها را قادر می کند که اعمال را به سرعت و به صورت موثر انجام داده و در عین حال کیفیت و ثبات را حفظ کنند.

7. صرفه جویی هزینه ها و منابع | Resource & Cost Reduction

[عکس کاهش هزینه ها]
با پیاده سازی یک رویکرد DevOps می توانید هزینه ها و منابع مورد نیاز در پیاده سازی های سنتی IT را کاهش دهید. IT به صورت سنتی به عنوان یک مرکز ایجاد هزینه تلقی می شد اما پیاده سازی DevOps نشان داد که این رویکرد ارزش های کاری واقعی ایجاد می کند. وقتی از رویکردهای مدیریت ناب و ارائه مستمر استفاده می کنید، نتایج کیفی بالاتر و طول چرخه ها کوتاه تر می شود و در نهایت هزینه ها نیز کاهش می یابند. این رویکرد به کاهش منابع مورد نیاز از نظر سخت افزار و نیروی انسانی نیز ادامه می دهد. یک معماری ماژولار از اجزایی تشکیل شده که بخوبی بسته بندی شده و ارتباط کمی با هم دارند و به سازمان ها اجازه می دهد که از رایانش ابری به صورت موثر و کارآمد استفاده کنند.
رایانش ابری از طریق استفاده از فرایندهای خودکار و طراحی قوی، سرویس ها و محصولاتی را فراهم کرده که توانایی تطبیق با نیازهای مشاغل را دارند. مزایای رایانش ابری بی شمار هستند و همه این مزایا به کاهش هزینه ها کمک می کنند. هر چند DevOps و رایانش ابری نه متقابلا منحصربفرد و نه مستقیم به هم مرتبط هستند، اما در صورتیکه با هم ترکیب شوند یکدیگر را تقویت می کنند.
انعطاف پذیری ایجاد شده توسط فناوری ابری، تیم های DevOps را قادر به تامین سریع تر نیازهای مشاغل و مشتریان می کند. اگر نیاز به منابع بیشتر یا یک دیتابیس جدید و یا سرورهای تعادل بار باشد، فناوری ابری امکان تحویل خودکار این نیازها را در عرض چند دقیقه فراهم می کند.
همچنین سرویس های رایانش ابری در مواقع بازیابی از حادثه کمک کننده هستند؛ زیرا بیشتر مشکلات توسط ارائه دهنده سرویس مدیریت می شوند.
همچنین، بروزرسانی های خودکار نرم افزار و زیرساخت، که به صورت سنتی درخانه انجام می شد، به ارائه دهندگان ابری محول می شود. در نتیجه زمان و منابع مورد نیاز در قسمت‌های دیگر آزاد می شود.
مزایای دیگری که به کاهش الزامات مربوط به هزینه ها و منابع کمک می کنند، عبارتند از: حداقل شدن هزینه های شروع و هزینه های عملیاتی انجام پروژه، افزایش مشارکت، افزایش دسترس پذیری و دسترسی به داده ها و بهبود امنیت.

8. افزایش کارایی | Increased Performance

[عکس افزایش کارایی]
در محیط های سنتی IT، زمان و منابع زیادی به هدر می روند. معمولاً برای انتظار جهت تکمیل کارها توسط دیگران یا حل چندین باره‌ی یک مشکل، زمان زیادی هدر می رود و این امر باعث سرخوردگی و ایجاد هزینه های مالی می شود.

محیط های تولیدی استاندارد و ابزارهای اتوماسیون می توانند به پیش بینی پذیر شدن استقرارها و تحویل محصولات کمک کنند. این فرایندها، افراد را از انجام کارهای روتین رها کرده و به آن ها اجازه می دهد که بر جنبه های خلاقانه تر نقش شان متمرکز شده، برای کسب و کار ارزش بیشتری ایجاد کنند و در نهایت همه از سود آن بهره مند شوند.

پیچیدگی یا نوع سیستم هایی که این شیوه ها به آن ها اعمال می شود، فاکتور چندان مهمی نیست. مادامی که معماری نرم افزار با در نظر گرفتن قابلیت تست و قابلیت استقرار ایجاد شود، امکان افزایش کارایی بیشتر می شود.

در گزارش “2015 State of DevOps Report” به چند نکته کلیدی اشاره شده که نشان می دهد تیم هایی با رویکرد Devops نسبت به رقیبانشان، از کارایی بالایی برخوردار بودند.

30 برابر استقرار کدهای نرم افزاری بیشتر است
200 برابر استقرار نرم افزار سریعتر است
پایداری سیستم بیشتر شده است
60 درصد شکست های (failure) کمتری دارند
168 برابر سریعتر می توانند بعد از مشکلات، بهبود یابند (MTTR)

فکر میکنم شما هم موافق باشید که این افزایش قابل ملاحظه ای در عملکرد تیم ها است!

9. خلاقیت و نوآوری | Innovation & Creativity

[عکس خلاقیت و نوآوری]

همانطور که در بالا اشاره شد، معرفی ادغام مستمر/یکپارچه سازی مستمر/CI، استاندارد سازی محیط های تولید و استقرارهای خودکار/CD، کارشناسان را قادر می سازد تا بر جنبه های مبتکرانه و خلاقانه تر نقش شان بیشتر تمرکز داشته باشند. زمان و منابع بیشتری که صرف آزمایش و نوآوری می شود، به تیم ها امکان توسعه و انتشار نرم افزارهای بهبود یافته را داده و این امر مستقیما به رسیدن به اهداف بیزنسی ترجمه می شود. محیط و فرهنگی که DevOps به ایجاد و پرورش آن کمک می کند، به درک عمیق تر و پیاده سازی به-روش ها کمک می کند.

10. رضایت شغلی | Job Satisfaction

[عکس رضایت شغلی]
به عنوان یک مهندس DevOps کاملا متعهد، می توانم با توجه به تجربیاتم به شما بگویم که کار کردن در یک محیط مشارکتی و چند مهارتی عامل بزرگی در زمینه رضایت شغلی است. من در نقشم به عنوان سرپرست توسعه دهنده‌ی اپلیکیشن های وب، تمامی جوانب چرخه عمر محصول را مدیریت می کنم از مدیریت پیکربندی و زیرساخت گرفته تا توسعه، تست، اتوماسیون و استقرار. توانایی تشخیص مشکلات سرور، همزمان با دارا بودن مجموعه مهارت های لازم برای پیاده سازی اصطلاحات، سرمایه ای ارزشمند برای ما است.

اما دلیل اهمیت رضایت شغلی چیست؟
طبق گزارش سال 2014 Sate of DevOps “رضایت شغلی عامل شماره یک پیش بینی عملکرد (کارایی) سازمانی است.” یعنی رضایت اعضای تیم در انجام نقش شان عامل بسیار مهمی در افزایش کارایی شرکتی است.
شیوه ها و فرهنگ DevOps رضایت کارمندان را افزایش می دهد و این امر منجر به نتایج شغلی بهتر می شود.

11. شکست های کمتر | Fewer Failures

[عکس شکست های کمتر]
داده های گزارش سال 2014 State of DevOps نشان داد که سازمان هایی که عملکرد خوبی دارند تعداد شکست هایشان (خرابی هایشان) 50 درصد کمتر است. این روند ادامه پیدا کرد و گزارش سال 2015 نشان داد که سازمان هایی که طرزتفکر و فرهنگ DevOps را اتخاذ کرده اند نسبت به آن هایی که رویکرد DevOps را پیاده سازی نکرده اند 60 برابر کمتر دچار شکست (خرابی) می شوند. این اطلاعات بسیار واضح هستند و مزایای عظیم DevOps را به عنوان یک طرز تفکر و فرهنگ برای مشاغل و البته افراد، مشخص کردند. شکست کمتر به معنی زمان بیشتر عملکرد سرویس و نیاز به منابع کمتر برای حل مشکلات است؛ در نتیجه به شما امکان می دهد که تمرکز بیشتری بر بهبودهای بیشتر و ابتکارات خلاقانه داشته باشید.

منبع: متن فوق برگرفته از سایت purplegriffon می باشد.

نتیجه گیری

امیدوارم که توانسته باشم مزایای یک رویکرد DevOps را مشخص کرده باشم. فرهنگ فناوری اطلاعات مدام در حال تغییر است و روش های سنتی مدیریتِ انتشار محصولات، اغلب ناکارآمد، هزینه بر و زیانبخش هستند.
شاید کلمه DevOps، واژه‌ای باشد که تازه باب شده است ولی قرار است ماندگار شود و در حال متحول کردن صنعت فناوری اطلاعات است.
افزایش کارایی، کاهش هزینه ها و تولید نرم افزار بهتری که شکست های (failure) کمتری داشته باشد مواردی هستند که تمام فروشنده های حوزه فناوری اطلاعات باید سعی به دستیابی به آن‌ها داشته باشند. با استفاده از یک رویکرد DevOps این موارد قابل دستیابی تر هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره DevOps و اینکه سازمان شما چطور می تواند تغییری فرهنگی به سمت پیاده سازی بهترین روش های DevOps داشته باشد با ما در ارتباط باشید.

ژانویه 27, 2018مارس 31, 2020

یازده شاخص کلیدی عملکرد دواپس | 11 DevOps KPI

شاخص های کلیدی عملکردی دواپس یا DevOps KPI که قبلا به چهار دسته سرعت، کیفیت، بهره وری و امنیت تقسیم کردیم را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در این مطلب یازده شاخص کلیدی عملکرد، اصول و پایه های لازم برای ارزیابی موفقیت DevOps را معرفی و بررسی کرده ایم.

شاخص های سرعت دواپس | DevOps Velocity KPI

در مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” به دلیل اندازه گیری و ارزیابی سرعت اشاره کردیم. اما با چه سنجه و متریک هایی می توان سرعت را اندازه گیری کرد؟ در اینجا قصد داریم چهار شاخص عملکرد کلیدی سرعت دواپس را معرفی و شرح دهیم.

1. فرکانس استقرار | Frequency of deployment

مفهوم: مشخص می‌کند که هر چند وقت یکبار نسخه جدیدی از یک محصول یا سرویس ارائه می‌شود. و به صورت تعداد استقرارها در ماه، هفته، روز یا ساعت ارزیابی می شود.

دلیل اهمیت: استقرارهای مکرر و پی در پی نشان دهنده بهبود مستمر اپلیکیشن ها است که با افزودن ویژگی های تازه به آن ها، باعث ایجاد قابلیت رقابت در آن ها می شود. همچنین بروزرسانی های مکرر نشان می دهد که بخش IT در برابر تقاضای بیزینس برای ویژگی های جدید پاسخگو است. یک بیزینس در صورتیکه مشاهده کند که به جای شش ماه یکبار، هر ماه شاهد اضافه شدن ویژگی ها و امکانات جدید توسط بخش IT است، قدردان بخش IT خواهد بود. (اما فراموش نکنیم که استقرار بیش از حد مکرر ممکن است نشان دهنده این باشد که به دلیل عجله زیاد، مدام نرم افزارهای معیوب تولید می کنید.)

همچنین این معیار به سایر حوزه های استقرار نرم افزار که عملکرد درستی دارند هم اشاره می کند:

طراحی بهتر معماری در فازهای ابتدایی‌تر DevOps: ماژولار کردن، امکان استقرار مکرر و پی در پی را فراهم می کند.
پوشش بهتر تست: اگر تولیدات بیشتری را مورد استفاده قرار دهید، عوامل مربوطه حس می کنند که می توانند محصولات را با فرکانس بالاتری مستقر کنند.

قبلا دو مطلب در رابطه با استقرار نرم افزار منتشر کردیم که خواندن آن خالی از لطف نیست :

2. سرعت استقرار | Speed of deployment

مفهوم: یک استقرار واحد، برای یک محصول یا سرویس خاص چقدر زمان می برد. این معیار به صورت تعداد ساعات سپری شده از تایید استقرار تا اجرای آن در محیط بعدی بیان می شود.

دلیل اهمیت: در روش های سنتی، سیستم های شرکتی اتصال تنگاتنگی دارند(tightly coupled هستند)؛ هر زمان چیزی مستقر می شود، ممکن است در نهایت نیاز به استقرار مجدد کل اپلیکیشن باشد. یک دهه پیش، این امر قابل قبول بود – می توانستید از کار افتادگی پنج ساعته‌ی ویندوز را برای نیمه شب زمانبندی کنید، بدون این که این از کار افتادگی تاثیر منفی برای بیزینس داشته باشد. اما مشاغل امروزه جهانی هستند – مثلاً وقتی در امریکا نیمه شب است، در آسیا روز است – و اکثر شرکت ها در همه اوقات مشتریانی دارند که بیدار هستند. بنابراین سریع بودن استقرار امری حیاتی است.

امروزه، سیستم ها باید کمتر به هم وابستگی داشته باشند. به این ترتیب، می توان سرویس های خاص را بدون تاثیر بر کل سیستم تغییر داد. با استفاده از میکروسرویس ها و APIهایی که به وضوح تعریف شده و امکان کپسوله کردن و دسترسی آسان را فراهم کنند، می توانید سرعت استقرار را به میزان زیادی افزایش دهید.

بعلاوه افزایش سرعت استقرار نشان دهنده افزایش ثبات (سازگاری) در خط لوله‌ی دواپس (DevOps Pipeline)، با جایگزینی کارهای دستی پرخطا در چرخه عمر محصول، توسط اتوماسیون است.

3. سرعت تایید بیلد ها | Speed of build verification (QA)

مفهوم: کل زمان حرکت یک محصول در چرخه QA

دلیل اهمیت: اکثر اوقات QA تبدیل به یک تنگنا می شود. ارزیابی زمان سپری شده برای یک محصول تولیدی در QA اطلاعات کلیدی درباره اینکه با چه سرعت و فرکانسی می توانید یک محصول یا سرویس ارائه دهید، در اختیارتان قرار می دهد. وقتی مقدار این سنجه بالا باشد، متوجه می شوید که می توانید فرکانس را بدون اینکه QA تبدیل به تنگنا شود، افزایش دهید. اگر این مقدار پایین باشد، نشان می دهد که نیاز به پیاده سازی تکنیک هایی مثل اتوماسیون تست در خط لوله‌ی انتشار محصول دارید (release pipeline).

4. فرکانس تایید بیلد ها | Frequency of build verification (QA)

مفهوم: تعداد تولیداتی که یک تیم QA می تواند در یک دوره خاص به مصرف برساند.

دلیل اهمیت: افزایش تعداد تولیداتی که QA می تواند به صورت مثبت مورد مصرف قرار دهد تاثیر مثبتی بر زمانبندی انتشار دارد. ممکن است سرعت استقرار بالا باشد، اما بدون ادغام مستمر (Continuous Integration) باید تولیدات را به صورت دستی مدیریت کنید که این کار باعث کند شدن خط لوله انتشار (DevOps Pipeline) می شود. به طور مشابه، بدون Continuous Testing، حین فرایند تست زمان هدر می رود. نتیجه این است که تیم QA نمی تواند حداکثر تعداد تولیدات را در هر چرخه به مصرف برساند و پوشش تست – همچنین اطمینان از حرکت به مرحله بعد – دچار مشکل است.

ادغام و تست مستمر می تواند فرکانس اعتبار سنجی تولید را افزایش دهد – در بعضی موارد می تواند آن را در هر ماه تقریبا دو برابر کند. وقتی که مقدار این عدد بالا باشد، نشان دهنده پوشش بهتر تست، نشان دهنده ی اطمینان بیشتر برای حرکت به مرحله بعد تولید و سرعت بیشتر تولید است.

شاخص های کیفیت دواپس | DevOps Quality KPI

پیرو مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” که در آن به دلیل اندازه گیری و ارزیابی کیفیت اشاره کردیم، در ادامه به سه تا از شاخص عملکرد کلیدی کیفیت در دواپس می پردازیم.

5. نرخ موفقیت استقرار | Deployment success rate

مفهوم: درصد استقرارهایی که بعد از اعتبار سنجی موفق تلقی شده اند. در اینجا موفقیت به این معنا است که بعد از استقرار، در فاصله ی کوتاهی مجبور به استقرار مجدد یا انتشار patch نشیم.

دلیل اهمیت: نرخ موفقیت بالا هنگام استقرار در سرورهای غیرتولیدی، دلالت بر کیفیت بالا در مراحل قبلی دارد. نرخ موفقیت پایین حاکی از ضعف کیفی کدنویسی است. در خیلی از شرکت ها، ممکن است System Integration Test و QA نرخ موفقیت بالایی داشته باشند ولی در عین حال در محیط پیش عملیات (Staging) موفق نباشند. این معیار می تواند به شما کمک کند تا مشکلات موجود در مرحله استقرار را هدف گرفته و از بین ببرید. نرخ موفقیت باید به مرور زمان افزایش پیدا کند.

در سازمان هایی که عملکرد خیلی خوبی دارند، مقدار این معیار باید به دلیل حذف مشکلات در پیش عملیات (Staging) – یا بهتر از آن، پیشگیری از این مشکلات – بالا باشد. اما خیلی از سازمان ها در این حوزه دچار چالش هستند و باید انتشارها (یا نسخه ها) را به عقب برگردانند. پایین بودن نرخ موفقیت بعد از یک فاز پیمایش موفق می تواند نشان دهنده چندین مشکل باشد:

فقدان سازگاری بین محیط های مختلف | Lack of consistency across environments
فقدان مدیریت مناسب داده های تست | Lack of good test data management
پوشش و کیفیت پایین تست | Low testing quality and coverage

6. میزان حوادث/نقایص | Incident/defect volumes

مفهوم: تعداد حوادث و نقایص گزارش شده در یک نسخه خاص از یک محصول یا سرویس در محیط عملیاتی

دلیل اهمیت: حوادث و نقایص نشان دهنده از دست دادن زمان، پول و فرصت است. بالا بودن عدد این معیار نشان دهنده وجود مشکلاتی در حوزه های زیر است:

کیفیت نیازمندی ها | Quality of the requirements
کیفیت توسعه | Quality of development
کیفیت تست از جمله قابلیت مدیریت داده های تست | Quality of testing, including test data management capability
سطح همکاری بین استقرار، QA و عملیات (مثلاً اشتباه در درک نیازمندی ها) | Level of collaboration between development, QA, and operations

7. نرخ پوشش نیازمندی ها | Requirements coverage ratio

مفهوم: درصد قابلیت ردیابی (traceability) بین نیازمندی ها و تست ها (منظور امکان ارتباط دادن این دو به هم است).

دلیل اهمیت: عدم سازگاری بین نیازمندی ها و test case منجر به ایجاد مشکل و ضایعات حین چرخه استقرار نرم افزار می شود. وقتی که نیازمندی ها و test case ها به هم ارتباط نداشته باشند، تغییر در نیازمندی ممکن است منجر به شکست test case یا عدم وجود مواردی برای آزمایش شود. test case مشخص نمی کنند که چه تعداد از نیازمندی ها باید تحت پوشش قرار بگیرند و وقتی که تمامی نیازمندی ها را پوشش ندهند، این امر تاثیر منفی مستقیمی بر کیفیت نرم افزار و در نهایت بر تجربیات کاربر خواهد داشت.

وقتی که نیازمندی ها و test case ها با هم هماهنگی داشته باشند، تغییر در نیازمندی ها منجر به قابلیت مشاهده موارد متناظر در پوشش test case می شود. بروز رسانی هر یک از test case به نیازمندی ربط پیدا می کند. وجود ارتباط، تاثیر مثبت و مستقیمی بر کیفیت نرم افزار دارد. بالا بودن میزان این ارتباط نشان دهنده افزایش کیفیت نرم افزار؛ تناقض و ناسازگاری کمتر بین تحلیل گران، توسعه دهندگان و تیم QA؛ و بهره وری بالاتر است.

شاخص های بهره وری دواپس | DevOps Productivity KPI

گروه دیگر از شاخص هایی که در مطلب قبلی با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” اشاره شد، بهره وری یا Productivity بود. در این خصوص نیز دو شاخص عملکرد کلیدی وجود دارد که شرح خواهیم داد.

8. میزان استفاده از ویژگی‌ها | Feature usage

مفهوم: تعداد یا درصد ویژگی های استفاده نشده از یک محصول یا سرویس خاص وقتی که تولید شده است.

دلیل اهمیت: DevOps یک چرخه بازخوردی است (feedback loop) که شامل بیزنس، توسعه، تست، عملیات و کاربران می شود. پایین بودن میزان استفاده از ویژگی‌ها به این معناست که بخش فناوری اطلاعات (IT) مشغول توسعه ویژگی ها و امکاناتی است که یا مورد تقاضا نیستند (بازخورد ضعیف از سوی بیزنس به بخش توسعه)، یا مورد نیاز نیستند (بازخورد ضعیف از طرف کاربران به بیزنس) یا به صورت ضعیف ساخته شده اند (مشکل در بازخورد از سوی بخش IT). هزینه ویژگی ها و امکاناتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند، می تواند بسیار زیاد باشد، بنابراین مهم است که علت این امر شناسایی شود. بالا بودن تعداد ویژگی هایی که در یک محصول خاص استفاده نشده اند نشان دهنده منفی بودن میزان اثربخشی مدیریت و توسعه نیازمندی ها است.

9. میانگین زمان لازم برای بازیابی سرویس | Mean time to restore service (MTTRS)

مفهوم: زمان بازیابی یک سرویس یا عملکرد، وقتی که در اثر وجود نقصی که نیاز به اصلاح یا توسعه دارد، اختلالی بوجود آمده باشد. به بیان دیگر وقتی که خطایی پیدا می شود، چقدر طول می کشد که آن خطا اصلاح شده و محصول عرضه شود؟

دلیل اهمیت: اگر اپلیکیشنی با تمام ویژگی ها و عملکردهای مورد نیاز منتشر کنید، ولی مشخص شود که این اپلیکیشن قابل اطمینان نیست یا بازیابی آن بعد از شکست زمان زیادی می برد، این امر باعث می شود تمام ارزش های ایجاد شده توسط تولید ویژگی ها و توابع مناسب در مراحل قبل از بین برود. مسلما نمی توان از هر نوع شکستی پیشگیری کرد اما می توان انعطاف پذیری اپلیکیشن ها و نحوه پاسخگویی تیم را بهبود بخشید. هر دقیقه از کار افتادگی یک سرویس، باعث از دست دادن درآمد، مشتری ها و کیفیت برند می شود.

بعلاوه، MTTRS می تواند مشخص کننده مشکلاتی در سازمان باشد از جمله:

وضعیت سلامت چرخه بازخورد بین بیزنس، بخش های توسعه، QA، عملیات و کاربران نهایی.
سطح چابکی شرکت و این که شرکت با چه سرعتی می تواند به تغییرات ایجاد شده توسط یک فرد، فرایند و تکنولوژی‌های آینده واکنش نشان دهد.
بهره وری و اثربخشی کلی

The health of the feedback loop between the business, development, QA, operations, and end users
The level of enterprise agility and how quickly the enterprise can react to changes from a people, process, and technology perspective
Overall productivity and effectiveness

شاخص های امنیت دواپس | DevOps Security KPI

سرعت، کیفیت و بهره وری بدون امنیت می تواند کل سرویس را به خطر بیاندازد. در مطلب قبل با عنوان “ارزیابی میزان موفقیت عملکرد دواپس با شاخص های عملکرد کلیدی” به اهمیت اندازه گیری امنیت در دواپس اشاره کردیم و در ادامه دو تا از KPI های مهم در این خصوص را شرح خواهیم داد.

10. میزان قبول شدن تست امنیت | Security test pass rate

مفهوم: نسبت شکست در مقایسه با موفقیت در گذراندن اسکن امنیتی کدهای بعد از بیلد کردن محصول در یک دوره زمانی خاص.

دلیل اهمیت: مشخص شدن آسیب پذیری های امنیتی در مرحله تولید، به این موضوع را تضمین می کند که همیشه قبل ورود به سایر بخش های DevOps Pipeline، محصولاتی سبز و خوب تولید می شوند.

11. نرخ تشخیص اسکن کدها | Code scanning detection rate

مفهوم: تعداد اسکن های امنیتی که در یک بازه زمانی یا فاز پردازش خاص، مشکلی را مشخص می کنند همراه تعداد مشکلات.

دلیل اهمیت: این نرخ باید با گذشت زمان یا با حرکت از مرحله ای به مرحله بعد در خط لوله کاهش پیدا کند. اگر نرخ موفقیت اسکن امنیتی رو به بهبود باشد، این اطمینان ایجاد می شود که سرعت توسعه و انتشار ویژگی های جدید طوری است که بجای آسیب رساندن به امنیت، باعث پایداری محصول می شود.

تحلیل مناسب اعداد و ارقام

DevOps این قابلیت را دارد که زنجیره ارائه نرم افزار را به ماشینی با تفکر ناب، سریع و به شدت موثر تبدیل کند تا آنچه کاربران تقاضا دارند را عرضه کند. این تبدیل اهمیت بسیار زیادی دارد. طبق یکی از نظر سنجی های شرکت Forrester Consulting که در سال 2015 انجام شده، 64 درصد از پاسخ دهندگان بر این باورند که نرم افزار یکی از عوامل کلیدی توانمندساز مشاغل است و موفقیت مشاغل بستگی به اپلیکیشن هایی با کیفیت بالا دارد که مناسب با مدل های بیزنسی مدرن باشد.

DevOps has the potential to transform the software delivery chain into a lean, fast, highly effective machine that delivers what users want.

شرکت نرم افزاری HPE با کمک داده های حجیم معیارهایی را از منابع مختلف در سیستم های IT مختلف جمع آوری کرده است تا این 11 شاخص کلیدی عملکرد و موارد دیگر را تولید کند. ابتکار شرکت نرم افزاری HPE دیدگاهی واحد از معیارهای DevOps فراهم می کند که به شما برای بدست آوردن اطلاعات و بینش هایی درباره مسیر حرکت DevOps کمک می کند؛ به طوری که می توانید به شیوه ای موثر و کارآمد تبدیل و تحول DevOps را مدیریت کنید.

مسیرهای آتی برای شاخص های کلیدی عملکرد DevOps

وقتی که شروع به استفاده از شاخص های کلیدی عملکرد برای ارزیابی موفقیت DevOps کردید، راه های زیادی برای گسترش داشبورد معیارهای دواپس و متناسب کردن آن با سایر سطوح سازمان خواهید داشت. برای گسترش معیارهای DevOps به سمت بالا و حوزه بیزنس، داشبورد KPIی DevOps را می توان به صورت یک داشبورد مخصوص مدیر ارشد فناوری اطلاعات درآورد که دیدگاهی سطح بالا از تشکیلات IT و همچنین میزان پیشرفت در فعالیت های عمده فراهم کند. (DevOps Dashboard)

یکی از شاخص های کلیدی عملکرد که در حال حاضر مشاغل علاقه زیادی به آن دارند، میزان استفاده از ویژگی ها است اما می توانید در کنار آن، زمان چرخه را هم نظارت کنید که نشان می دهد تولید یک ویژگی خواسته شده و استقرار آن در یک محصول چقدر زمان می برد. البته شاخص های کلیدی عملکرد از نوعِ اقتصادی نیز همیشه برای مشاغل متناسب و مهم هستند – که یکی دیگر از راه های گسترش داشبورد را تشکیل می دهند.

بعلاوه می توانید داشبورد DevOps را به سمت پایین هم گسترش دهید تا فعالیت های روزمره‌ی افراد را تحت پوشش قرار دهد.

استفاده از معیارها برای ادامه مسیر حرکت DevOps

DevOps یک سفر و یک سیر تکاملی است نه یک پیاده سازی یک شبه. هر چند خیلی از ابتکارات با برداشتن قدم های کوچک شروع می شوند، اما DevOps نیاز به تعهد به یک نوع فرهنگ جدید دارد. به همین خاطر است که شرکت هایی که امروزه به دنبال پیاده سازی دواپس هستند، احتمالا نیاز به تحویل طرح فعالیت تجاری جدید به مدیران سازمان دارند. سازمان های دیگری که از قبل دواپس را آزمایش و تجربه کرده اند، ممکن است آماده باشند که اطلاع را جمع آوری و رویکردشان را بهینه سازی کنند. در هر صورت وجود معیارهای قابل رویت و مفید در موفقیت DevOps تاثیر بسیار زیادی دارد.

“تشکیلات IT باید این امر را به رسمیت بشناسند که DevOps قابلیت تحول و تغییر را دارد و بر این اساس باید در جنبه های فردی و فرایندی تلاش هایشان سرمایه گذاری زمانی و پولی کنند. مدیران IT نباید بیش از حد بر فناوری تاکید کنند و در نتیجه حوزه های دیگر را تحت تاثیرات منفی قرار دهند.”

منبع : “Hewlett Packard Enterprise, “Measuring DevOps success

نوامبر 11, 2017مارس 31, 2020

AXELOS برنامه خود را جهت به روز رسانی ITIL، در کنفرانس itSMF USA Fusion 2017 اعلام کرد

به روز رسانی این چارچوب در سال 2018 صورت خواهد گرفت. با وجود هسته پایه ای از بهترین شیوه های موجود در راهنمای ITIL# ، این به روز رسانی، محتوای تمرین جدید و صریحی را با تمرکز بر ادغام بهینه ی ITIL با شیوه های تکمیلی مانند DevOps ، و Agile و Lean ارائه میدهد.

تکامل این چارچوب، از تجارب واقعی هزاران متخصص و کارشناس حاصل خواهد شد. در حال حاضر همکاران انجمن جهانی ITSM شامل برندهای بین المللی، SMEs، دولت ها، دانشگاهیان، سازمان های آموزشی و جوامع حرفه ای هستند. در حال حاضر بیش از 650 متخصص در سراسر جهان در برنامه تحقیقاتی ITIL مشارکت دارند.

‏Peter Hepworth ، مدیر عامل شرکت #AXELOS، در سخنرانی کنفرانس ItSMF USA Fusion 2017 اظهار داشت:
‏ITIL یک ابتکار عمل مبتنی بر جامعه است . من هم اکنون درحال تشویق متخصصان فناوری اطلاعات جهت پیوستن به برنامه تحقیقات جهانی خود هستم. این کار فرصتی برای همکاری خواهد بود.
تحقیقات وسیع AXELOS در میان جامعه مدیریت خدمات جهانی نشان داده است که چارچوب اثبات شده و آزمایش شده ITIL همچنان ستون فقرات شیوه های کسب و کار امروز است و به طور قابل توجهی باعث تسهیل تحول در کسب و کار می شود. بیش از یک میلیون متخصص فناوری اطلاعات در ایالات متحده به راهنمایی بهروش های ITIL برای به دست آوردن موفقیت در کسب و کار تکیه کرده اند و هر ساله سازمان ها، در اتخاذ ITIL، انطباق آن با نیازهای خود و بالا بردن مهارت هایشان با شرایط ITIL به طور قابل توجهی سرمایه گذاری می کنند. به عنوان بازتابی از این امر، این به روز رسانی شامل اصول هسته ای پذیرفته شده ITIL، که در حال حاضر ارزش واقعی را برای سازمان ها در سراسر جهان ارائه می دهد، خواهد بود.

انعطاف پذیری و چابکی در سال های اخیر تبدیل به یک اولویت شده است، زیرا سازمان ها ، فناوری ها و روش های کار جدیدی مانند cloud و سطح بالایی از اتوماسیون و تحول دیجیتال را اتخاذ می کنند. این جنبش وابسته به به روز رسانی ITIL است : این امر اطمینان حاصل خواهد کرد که متخصصان مدیریت خدمات IT در جهان با اطمینان می توانند دانش لازم ITIL خود را با این روش های کسب و کار جدید ادغام کنند.

‏Peter Hepworth ادامه داد:

“طی 18 ماه گذشته، AXELOS با صدها نفر از متخصصان در انجمن مدیریت خدمات مشغول به فعالیت بوده است. آنها تأیید کرده اند که ITIL، با چارچوب اثبات شده خود، همچنان باقی خواهد ماند. با استفاده از این به روز رسانی، می توانیم از این نقاط قوت بهره ببریم و ITIL را پاسخگو تر، شفاف تر و سریع تر کنیم. ”

این تحقیق AXELOS ، ارزشی را که این گواهی نامه ها برای متخصصان ITSM داشته اند را نشان میدهد. این گواهینامه ها به عنوان صنایع شناخته شده اند و به عنوان پیش نیاز برای بسیاری از حرفه ای های فناوری اطلاعات درنظر گرفته شده است. با این شناخت ، AXELOS اطمینان خواهد داد که شرایط فعلی ITIL در طرح جدید معتبر بماند.

‏Cathy Kirch ، رئیس شرکت itSFM ایالات متحده آمریکا، برگزار کننده FUSION 2017 و از پیشگامان چارچوب حرفه ای متخصصان مدیریت خدمات فناوری اطلاعات در ایالات متحده، اظهار داشت:
‏ITIL قوی ترین چارچوب ITSM در زیرساخت سازمان های بزرگ و پیچیده است و بسیاری از آنها و یا دست کم 500 شرکت از آن استفاده می کنند. در حال حاضر، ITIL و دیگر شیوه های تکمیلی مانند DevOps، Agile و Lean ، در ارتباط با یکدیگر به طور موفق مورد استفاده قرار می گیرند، هرچند تکامل بعدی ITIL، همکاری دینامیکی را ترویج و پایه گذاری می کند.

‏” itSMF ایالات متحده آمریکا ، این بروز رسانی را فعالانه پشتیبانی می کند. ما اهمیت تحول ITIL را به رسمیت می شناسیم: برای اطمینان از این امر که همان گونه که محیط کسب و کار با افزایش سرعت تغییر می کند، متخصصان مدیریت خدمات نیز در حال کسب مهارت های حیاتی جهت رسیدگی به فن آوری های در حال ظهور و اتخاذ شیوه های جدید هستند.”

“ما مشتاق هستیم که اعضایمان این برنامه تحقیق جهانی ITIL را پیش ببرند. این امر بستگی به نقش آنها در ایجاد ITIL برای آینده دارد، چارچوبی که پرورش متخصصان ITSM را با منابعی که در قلب دگرگونی های کسب و کار باقی بمانند، ادامه خواهد داد. ”

Ref: AXELOS website

اکتبر 29, 2017مارس 31, 2020

چارچوب CALMS در DevOps چیست و چه کمکی می کند؟

پایه و اساس DevOps ، تغییر است. Keep CALMS !

به وسیله DevOps، کسانی که با آخرین ابزارهای توسعه کار میکنند، محتاطانه عمل نمی کنند. DevOps علاوه بر افراد و فرایند ها، به ابزارها هم اهمیت می دهد و روش های مختلفی برای گرد هم آوردن این سه مجموعه در کنار هم ایجاد می کند.

کافی است تا عبارت “DevOps” را در google جستجو کنید تا دیاگرام ها و متدولوژی های بسیاری را پیدا کنید که هر کدام از آن ها جنبه ی متفاوتی را برجسته کرده اند. اما می توان گفت که همه ی آن ها در موارد زیر با هم مشترک اند:

فرهنگ سازی | Culture
خودکارسازی | Automation
تفکر ناب | Lean thinking
اندازه گیری همه چیز | Measurement
اشتراک گذاری | Sharing

به این چهار مورد اصول یا چارچوب CALMS در DevOps می گویند.

چارچوب CALMS در DevOps چیست ؟

چارچوب CALMS را می توان در پنج واژه ی فرهنگ سازی، خودکارسازی، تفکر ناب، اندازه گیری و اشتراک گذاری برشمرد. (این موضوع در برخی مطالب با عنوان “اصول CALMS در DevOps چیست” مطرح شده است که چارچوب صحیح تر است، در آینده در مطلبی جداگانه اصول DevOps را معرفی خواهم کرد)

Culture | فرهنگ

همه میدانیم فرهنگ چیزی نیست که یک نفر بتواند آن را پیاده سازی کند. فرهنگ در یک محیط طبیعی که شامل سرتاسر تیم تولید نرم افزار می شود وجود دارد. منظور از سرتاسر همه ی افراد است از جمله توسعه دهندگان (Development)، تضمین کنندگان کیفیت (QA) و تیم های عملیات (Operation) و … . در چنین اکوسیستمی که متشکل از مجموعه ای از افراد و ابزارها است، برای رفع موانع و تسهیل همکاری برای دستیابی به اهداف نهایی، یک کار فرهنگی لازم است.

هیچ چیز زشت درباره فرهنگ وجود ندارد.

فرهنگ سازمانی نقش اساسی در موفقیت یک کسب و کار ایفا می کند، به همین دلیل پرداختن به آن بسیار مهم و ضروری است. فرهنگ در DevOps، یک خط قرمز است. زمان صرف شده در فعالیت های غیر ضروری، سیلوهای مسوولیت، دیوار بین تیم ها و تعاملات نامناسب از جمله مهمترین موانع در رسیدن یک سازمان به اهدافش هستند. DevOps توصیه می کند که تیم ها را از سیلو هایشان خارج کنید و دیوار بین آن ها را بشکنید تا با هم تعامل بهتری داشته باشند. با همسو کردن اهداف متفاوت تیم ها، به هدف اصلی سازمان یعنی ایجاد و تحویل ارزش به برسید.

Automation | خودکارسازی :

هنگامی که فرهنگ سازی در سازمان انجام شد، می توانید بر خودکارسازی یا اتوماسیون تمرکز کنید. اتوماسیون تنها به نوشتن Script ها و استفاده از Unit Test ها یا Functional Test ها محدود نمی شود. خودکارسازی شامل همه قسمت ها از جمله Continuous-Integration ، Continuous-Delivery/Deployment، Infrastructure-Automation و هر جای دیگری می شود.

با راه اندازی Automation می توانید برای همه چیز برنامه ریزی کنید.

فرایند های دستی بسیار کند و مستعد خطای انسانی هستند. راهی برای رهبری تمامی ابتکارات جدید به وسیله اتوماسیون پیدا کنید و برای رسیدن به مقیاس های بزرگتر به طور مستمر به اتوماسیون فکر کنید.

Lean | ناب:

بعد از راه اندازی اتوماسیون، به یاد داشته باشید که همچنان ناب بمانید و اصول تولید ناب نرم افزار را رعایت کنید.

اجرای Lean به معنی نگه داشتن همه چیز در حداقل است.

ابزارها، جلسات و حتی iteration ها و همه چیز دیگر باید Lean باشد یعنی در حداقل ممکن باشد. تفکر ناب یعنی ارزش محور بودن فعالیت ها و کاهش فعالیت های اضافه و در حداقل نگه داشتن همه چیز. این هم بخشی از فرهنگ DevOps است. وقتی شما ناب هستید، برای هر ابزار، و روشی که انتخاب می کنید، هدفی دارید.

ناب بودن تنها به یک یا چند فرد محدود نمی شود و شامل همه ی تیم ها و افراد می شود.

باید تیم را در اندازه ای نگه داشت که بیشترین کارایی را داشته باشد. یک آشپزخانه با آشپزهای بیش از حد، بازده کمی خواهد داشت. اگر پیچیدگی اپلیکیشن به گونه ای باشد که نیاز به تیم های بزرگ باشد، تیم را به زیرگروه های کوچکتر تقسیم کنید، همانطور که سازمان های بزرگ این کار را می کنند. (spotify یکی از موفق ترین مثال ها در این زمینه است)

Measurement | اندازه گیری :

اندازه گیری مانند چسبی است که همه چیز را در کنار هم قرار می دهد. زمانی شما یک سازمان چابک و ناب هستید که همه چیز را اتوماتیک می کنید، ممکن است که توانایی به خاطر سپردن و مستند سازی را از دست بدهید.

اگر تیمی در همه موارد شفافیت لازم را نداشته باشد و کارها اندازه گیری نشوند، در نهایت اشتباهات بزرگی رخ خواهد داد.

اگر اندازه گیری به روش صحیحی انجام شود، اشتباهات بزرگ رخ نمی دهد. در صورت اندازه گیری و گزارش گیری در همه ی تیم ها و فرایند ها است که قادر به تجزیه و تحلیل ارتباط بین فرایند ها، ابزارها و داده های محصولات در کنار خواهید بود. اندازه گیری به شما کمک می کند که نقاط ضعف را بشناسید و در جهت بهبود آن گام بردارید و در نهایت بتوانید روند پیشرفت را پایش کنید.

با این وجود نمی توانید با یک excel ساده این کار را انجام داد. در یک سازمان ناب، شما فرصت ندارید که همه چیز را به صورت دستی و غیر اتوماتیک ثبت کنید. این کار بسیار زمان گیر و مستعد خطای انسانی است.

اندازه گیری و جمع آوری داده ها باید با ابزارهای پیشرفته تری انجام شود. ابزارهایی که شامل قابلیت هایی فراتر از نظارت و گزارش گیری رویدادها هستند و می توانند بینش جدیدی به شما انتقال دهند. به این ترتیب می توانید از فکر کردن به نحوه دریافت و ثبت اطلاعات در عملیات مهم جلوگیری کنید و آن را به ابزارهایی با بستر مناسب بسپارید. بعد از آن که متوجه شدید به چه چیزهایی باید به طور مستمر نظارت داشته باشید، می توانید یک داشبورد بسازید که گویای تمام اطلاعات مهم و مورد نیاز باشد.

Sharing | به اشتراک گذاری :

بعد از آنکه داده ها را جمع آوری کردید، باید اشتباهات و نحوه ی جلوگیری از آن و دانش جدیدی که از این راه بدست آوردید را منتشر کنید.

ایجاد جریان اطلاعات دوطرفه یکی از مزیت های شکستن دیوار بین تیم ها می باشد و باعث جلوگیری از انداختن توپ در زمین تیم دیگر می شود. با این وجود اگر اطلاعات به صورت proactive و فعالانه به اشتراک گذاشته نشوند، ارزشی نخواهند داشت.

Sharing و Reporting کاملا با هم متفاوت هستند، Sharing تنها گزارش واقعیات نیست، بلکه مبادله ی ایده ها در سر تا سر تیم ها و به طور دائمی است. Reporting معمولا به صورت انفعالی (reactive) اتفاق می افتد در حالی که Sharing به صورت فعالانه و proactive می باشد.

توسعه دهندگان می توانند به تیم های QA و عملیات، ابزارهای جدیدی برای ارتقا کیفیت محصول پیشنهاد بدهند، و تیم عملیات می تواند پیشنهاد ایجاد قابلیت هایی در نرم افزار را به تیم توسعه بدهد تا به مدیریت بهتر محصول کمک کند.

چارچوب CALMS در DevOps برای آزادسازی خلاقیت ها است نه ردیابی عملکرد افراد

تمامی جریان های DevOps از جمله CALMS، مانند یک نقشه راه هستند، نه تعریف تمامی گام های لازم برای رسیدن به هدف. اگر با راهنما پیش بروید، حتما به هدف خواهید رسید، هر چند با راهکارها و گام های متفاوت.

چیزی که در توصیف CALMS از DevOps منحصر به فرد است، تاکید بر بعد فرهنگی DevOps است.

از CALMS برای رها سازی جهت بروز خلاقیت ها استفاده کنید، نه برای ردیابی عملکرد افراد

فرهنگ سازی، هیچوقت کار آسانی نبوده و نخواهد بود. برای شکل گیری فرهنگ و جا افتادن آن در سازمان زمان لازم است. در ابتدا این کار سخت است و ممکن است با ناسازگاری هایی روبرو شوید، اما بعد از مدتی به یک عادت تبدیل می شود.

CALMS یک نقشه راه است، نه تعریف تمامی گام ها و جزئیات لازم برای رسیدن به هدف، پس به یاد داشته باشید که به تنهایی کافی نیست.

برخی از موارد که در چارچوب CALMS به آن اشاره نشده است

داشتن iteration و ضرب آهنگ منظم و همچنین نتیجه گرا بودن، از موارد مهمی هستند که در CALMS به آن ها اشاره نشده است و می تواند مکمل CALMS باشند. از موارد دیگری که در CALMS به آن اشاره نشده، Security و امنیت محصول است، اما قطعا DevOps امنیت محصول را بهبود می دهد. تمامی موارد اشاره شده شامل بعد فرهنگی و فناوری می باشند.

به طور طبیعی اگر شما نتیجه گرا باشید، ذهن تحلیلگری دارید و با افرادی که همکاری خوبی با هم دارند و دارای تفکر ناب هستند، سریع تر به نتیجه خواهید رسید. برای اجرای این چارچوب، باید پیشرفت خود را در بازه های زمانی کوچک، با سرعت مناسب و به طور مستمر ارزیابی کنید. این قطعات می تواند iteration ها باشند.

این تمرین مهم است نه به این دلیل که CALMS باید به یک استاندارد تبدیل شود یا نه، به این دلیل که زمانی که جنبش های جدیدی به وجود می آیند (مانند جنبش DevOps)، باید مسیری از عادت به عملکرد فعالانه وجود داشته باشد. CALMS به کسانی که با Operations زندگی کرده اند و همچنین کسانی که حتی نمی دانند Operations چیست کمک می کند.

تفاوت CALMS و ITSM

کسانی است که با ITSM آشنایی دارند ممکن است دچار این چالش ذهنی بشوند که تفاوت DevOps و ITSM چیست؟ آیا DevOps یک راهکار جایگزین برای ITSM است؟

اگر با مشاهده مثال ها و اسناد ITSM تفاوت ها به وضوح مشخص نبود، کلمه ی اختصاری CALMS در یک نگاه سریع به تشریح تفاوت های این روش ها کمک می کند. همانطور که مشاهده می کنید، فرهنگ اولین گام است، با مشاهده گزینه های بعدی، به سرعت مشخص می شود که نمی توان هیچ مقایسه ی مورد به موردی برای ITSM و DevOps داشت.

ITSM به طور کلی بر مستندسازی، کنترل تغییرات، و تکرارپذیری تمرکز دارد، در حالی که DevOps بر افرادی که این نتایج را بدیت می آورند تمرکز دارد. یک مولفه اصلی در ITSM، تکرارپذیر بودن است، اما ساختار و فرایند ها اهداف اصلی نیستند.

جولای 23, 2017مارس 31, 2020

استراتژی پیشرفته استقرار نرم افزار | Advanced Software Deployment Strategy

در این مطلب قصد دارم به استراتژی های پیشرفته ی استقرار نرم افزار که در Continuous Deployment و DevOps کاربرد فراوانی دارند، بپردازم. در پست قبلی به تعریف استراتژی و استراتژی استقرار نرم افزار پرداختیم، همچنین دو تا از استراتژی های پایه استقرار نرم افزار (Recreate Deployment و Rolling Deployment) را معرفی و بررسی کردیم.

Blue-Green Deployment Strategy

Blue-Green Deployment یکی دیگر از استراتژی های استقرار است که به طور خلاصه شامل نگه داشتن همزمان دو نسخه از سرویس در محیط عملیاتی می شود که ریسک انتشار را به شدت کم می کند. نسخه قبلی (Blue) و نسخه ای که جدیدا منتشر شده و در دسترس قرار گرفته (Green). این روش معمولا از یک load balancer برای هدایت ترافیک به نسخه ی green می شود. اگر Monitoring یک رخداد (Incident) را شناسایی کرد، ترافیک به طور اتوماتیک به نسخه ی قبلی یعنی blue هدایت خواهد شد.

هدف Blue-Green Deployment ، حذف DownTime و کاهش ریسک های ناشی از Deployment وامکان Rollback بسیار سریع است.

روش انجام Blue-Green Deployment: در این روش علاوه بر محیط عملیاتی (سبز)، یک محیط کاملا مشابه اما جداگانه وجود دارد(آبی). نسخه ی قدیم اپلیکیشن در محیط سبز نصب شده و 100% از ترافیک عملیاتی به این محیط هدایت می شود. نسخه ی جدید اپلیکیشن روی محیط آبی نصب، راه اندازی و تست می شود، سپس در یک لحظه 100% از ترافیک عملیاتی به محیط آبی هدایت می شود. در این روش در هر زمان تنها یکی از نسخه ها عملیاتی است و نسخه ی دیگر غیر فعال است.

امکان Rollback در این روش بسیار سریع خواهد بود. همچنین قبل از عملیاتی شدن نسخه ی جدید برای کاربران، این فرصت ایجاد می شود تا از عملکرد صحیح اپلیکیشن و استقرار آن مطمئن شویم. بدین ترتیب ریسک حاصل از دیپلویمنت و نسخه ی جدید به شدت کم خواهد شد.

مثال: شکل زیر نشان دهنده ی این استراتژی به صورت کلی است.
مرحله اول: 100% ترافیک عملیاتی به محیط آبی که نسخه ی قدیمی در آن نصب شده هدایت می شود و نسخه ی جدید در محیط آبی نصب و راه اندازی می شود.
مرحله دوم: بعد از راه اندازی کامل نسخه ی جدید در محیط آبی، 100% ترافیک عملیاتی به محیط آبی هدایت می شود.

استراتژی قناری | Canary Deployment Strategy

انتخاب این نام از داستان “قناری در معدن زغال سنگ” گرفته شده است. در گذشته معدنچیان با خود یک قناری در قفس به معدن می بردند، در چنین شرایطی اگر میزان گازهای سمی (متان یا مونو اکسید کربن) در معدن به حدی برسد که برای انسان خطر جدی ایجاد کند، قناری جان خود را از دست می داد و بدین ترتیب معدن چیان از وجود گازهای سمی باخبر می شدند.

روش انجام Canary Deployment: در استراتژی استقرار به روش قناری، نسخه ی جدید اپلیکیشن روی تعداد کمی از نودهای عملیاتی منتشر می شود و درصد کمی از ترافیک عملیاتی به نسخه ی جدید هدایت می شود. در این روش دو نسخه قدیم و جدید به طور همزمان عملیاتی هستند. نسخه ی جدید، نقش یک قناری را بازی می کند تا بدون اینکه ریسکی متوجه اکثریت کاربران شود، متوجه شویم که وضعیت در عملیات چطور خواهد بود (از نظر integration با سایر اپلیکیشن ها، CPU، Mamory، disk Usage و …). در صورت رضایت بخش بودن می توان سایر نود ها را هم به روزرسانی کرد، در غیر اینصورت می توان تصمیم به fail کردن استقرار یا Rollback گرفت.

استراتژی قناری بر اساس این واقعیت به وجود آمده است که با وجود همه ی تست هایی که در محیط های قبلی انجام شده، باز هم ممکن است تعدادی باگ ها به عملیات منتقل شود. در این صورت و با استفاده از این روش، تعداد کمتری از کاربران با باگ مواجه می شوند و با دریافت سریع بازخوردها می توان تصمیم به Fail کردن استقرار یا Rollback گرفت تا برای اکثریت کاربران ریسکی ایجاد نشود.

Dark Launch Strategy

Dark launching فرایندی است که در آن Featureهای جدید نرم افزار به نحوی تدریجی یا مخفیانه ریلیز می شود و در یک زمان مشخص، یا برای گروه های کاربری مشخصی، فعال و قابل استفاده می شود. با این روش می توان بازخورد بخشی از کاربران را دریافت کرد و در محیط عملیاتی بدون اینکه اکثر کاربران تحت تاثیر قرار گیرند، Performance Test انجام داد. با این روش دیگر نیازی نیست که انتشار Feature های تکمیل شده به دلیل یک یا چند Feature تکمیل نشده به تعویق بیافتد و می توان کدهای تکمیل نشده را (با در نظر گرفتن ملاحظاتی) بدون تاثیر در عملکرد کلی اپلیکیشن منتشر کرد.

روش انجام Dark Launch Strategy: این کار با به کارگیری یک تکنیک در توسعه نرم افزار به نام Feature Flag یا Feature Toggle انجام می شود. در این تکنیک، پیکربندی هایی برای هر Feature یا مجموعه ای از آن ها افزوده می شود، همچنین تکه کدهایی در ابتدای هر ویژگی استفاده می شود که با توجه به پیکربندی، آن ویژگی را در زمان خاصی، یا برای گروهی از کاربران فعال می کند.

Google، Facebook، و بسیاری از غول های فناوری اطلاعات برای ریلیز تدریجی و تست ویژگی های جدید توسط گروه کوچکی از کاربرانشان، از Dark Launching استفاده می کنند. بدین ترتیب قبل از ریلیز عمومی، این فرصت را پیدا می کنند تا میزان علاقه ی کاربران را شناسایی کنند و همچنین تاثیر تغییرات جدید را روی کارایی کل سیستم اندازه گیری کنند. ابزاری که Facebook برای این کار استفاده می کند، “Gatekeeper” نام دارد.

A/B Deployment Strategy

به این معنی است که دو (یا چند) نسخه مختلف از اپلیکیشن/کانفیگ به طور همزمان به منظور تست در حال اجرا باشند. آسان ترین راه استفاده از این روش، تقسیم ترافیک عملیاتی بین دو شاخه همگن (شاخه A و شاخه B) می باشد به طوری که در شاخه A، نسخه ی یکسانی از اپلیکیشن و کانفیگ ها وجود داشته (نسخه A) باشد و در نودهای شاخه ی دیگر، یک نسخه ی دیگر (نسخه B).

یک مثال پیچیده تر شامل یک proxy یا load-balancer تخصصی که ترافیک را بر اساس کاربران یا اپلیکیشن ها بین شاخه های A و B تقسیم می کند. تمامی تستر ها به شاخه B هدایت می شوند و سایر کاربران به شاخه A.

A/B Deployment می تواند به عنوان A/B Testing در نظر گرفته شود، اگر چه یک استقرار A/B نشان دهنده چندین نسخه از کد و پیکربندی است، در صورتی که A/B Testing اعلب از یک کد با چک های خاص برنامه تشکیل شده است.

چه موقع از A/B Deployment استفاده کنیم ؟

زمانی که لازم می خواهیم چند نسخه از اپلیکیشن و کانفیگ را به طور همزمان تست کنیم اما اولویت بندی مشخصی برای نسخه ها نداریم.
زمانی که می خواهیم اپلیکیشن را با کانفیگ های مختلف برای مناطق مختلف اجرا کنیم.

جولای 10, 2017مارس 31, 2020

استراتژی استقرار نرم افزار | Software Deployment Strategy

در این مطلب به ابتدا به تعریف استراتژی (Strategy)، استقرار نرم افزار (Software Deployment) اشاره شده و در ادامه دو تا از استراتژی های پایه استقرار نرم افزار معرفی و بررسی شده است.

در این صفحه به مطالب زیر می پردازیم :

استراتژی چیست ؟ | What is Strategy ?
دیپلویمنت چیست ؟ | What is Deployment ?
استقرار نرم افزار | Software Deployment
استراتژی استقرار نرم افزار چیست ؟ | What is Software Deployment Strategy ?
اهداف استراتژی های استقرار نرم افزار کدامند ؟
معایب استقرار به روش های قدیمی چیست ؟
رانش پیکربندی چیست ؟ | What is Configuratoin Drift ؟
Immutable Server چیست ؟
استراتژی های پایه استقرار نرم افزار
- Recreate Deployment Strategy
  - چه موقع از Recreate Deployment استفاده کنیم ؟
- Rolling Deployment Strategy
  - چه موقع از Rolling Deployment استفاده کنیم ؟

در مطلب بعدی موارد زیر معرفی و بررسی خواهند شد

استراتژی های پیشرفته استقرار نرم افزار
- Canary Deployment Strategy
- Blue-Green Deployment Strategy
- Dark Launch Strategy
- A/B Deployment Strategy

استراتژی چیست ؟ | What is Strategy ?

تعاریف مختلفی از استراتژی وجود دارد اما به نظرم سه تعریف زیر در کنار هم دید خوبی از مفهوم استراتژی به ما می دهد.

استراتژی یعنی یک برنامه کلان برای رسیدن به یک یا چند هدف در شرایط غیر قطعی (ویکی پدیا)
استراتژی داشتن یعنی اینکه وقتی مجموعه ی تصمیم هایمان دیده می شود، بتوان الگوی خاصی را در آن ها مشاهده کرد. (هنری مینتزبرگ)
استراتژی یعنی کاری که دیگران انجام می دهند را با منابع کمتر (کاراتر) انجام دهیم و کارهایی انجام دهیم که هیچ کس غیر از ما انجام نمی دهد. (مایکل پورتر)

همانطور که از تعاریف مشخص است، استراتژی برنامه ای با جزئیات دقیق و کاملا قابل پیش بینی نیست. تاکید یک استراتژی خوب بر آن است که در برخی از توانایی های رقابتی خاص پیشرفت حاصل شود. برای دستیابی و رسیدن به اهداف یک استراتژی، نیاز است برنامه هایی (Plans) قابل پیش بینی و با جزئیات، تعریف و اجرا شود.

دیپلویمنت چیست ؟ | What is Deployment ?

دیپلویمنت یعنی گسترش دادن، استفاده، یا سازماندهی برای رسیدن آگاهانه به یک هدف. (Merrian Webster – Definition of Deploy)

استقرار نرم افزار چیست ؟ | What is Software Deployment ?

Software Deployment یا استقرار نرم افزار شامل تمام فعالیت هایی است که یک نرم افزار را برای استفاده ی کاربران نهایی آماده می کند. از آنجایی که هر سیستم نرم افزاری شرایط و ویژگی های منحصر به فردی دارد، فرایند ها و روش های استقرار آن باید به طور خاص و دقیق برای همان سیستم تعریف شود. بنابراین استقرار نرم افزار، یک فرایند کلی است که باید با توجه به شرایط و خصوصیات هر سیستم نرم افزاری به صورت دقیق تعریف شود. (ویکی پدیا)

(در ادامه ی این متن، از واژه ی “استقرار” به جای “Software Deployment” یا “استقرار نرم افزار” استفاده شده است.)

استراتژی استقرار نرم افزار چیست ؟ | What is Software Deployment Strategy ؟

Software Deployment Strategy یا استراتژی استقرار نرم افزار، یک استراتژی در جهت گسترش، استفاده، و یا سازماندهی، برای استقرار به صورت آگاهانه است. به عبارت ساده تر فرایندی است که نحوه ی استقرار و پیکربندی اپلیکیشن و سرورها را مشخص می کند. هر اپلیکیشن یا سرور برای استقرار، نیازمندی ها و ملاحظات متفاوتی دارد که برای انجام آن باید از یک استراتژی مناسب استفاده کرد. از جمله این نیازمندی ها می توان به دسترس پذیری اپلیکیشن، مدت زمان استقرار و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.

در گذشته های نه چندان دور، استقرار اپلیکیشن شامل انتقال فایل ها از طریق Ftp به سرور و اعمال یک سری تنظیمات و پیکربندی به صورت دستی و غیر اتوماتیک در آن بود. با گذشت زمان و تکامل اپلیکیشن ها و همچنین اپلیکیشن-سرورها، روش های استقرار و انتشار نرم افزار هم کامل تر و متنوع تر شدند. با این وجود هنوز بسیاری از تولید کنندگان نرم افزار، از روش های قدیمی و منسوخ شده برای استقرار استفاده می کنند که معایب زیادی به همراه دارد.

اهداف استراتژی های استقرار نرم افزار کدامند ؟

از جمله اهدافی که استراتژی های استقرار به دنبال دستیابی به آن ها هستند، می توان به این موارد اشاره کرد:

به حداقل رساندن DownTime یا به صفر رساندن آن
کاهش ریسک ناشی از استقرار
کاهش ریسک عملیاتی کردن نسخه ی جدید
شناسایی سریع مشکلات نسخه ی جدید بعد از عملیاتی شدن
سرعت بخشیدن به امکان Rollback به نسخه ی قبلی

معایب استقرار به روش های قدیمی چیست ؟

استفاده از روش های استقرار قدیمی و غیر اتوماتیک در نگهداری سرور ها و استفاده از آن ها برای مدت زمان طولانی (چندین ماه یا چند سال) باعث مشکلات زیادی می شود. حتی اگر شما تمامی patch ها و update ها را به درستی روی سرور و اپلیکیشن نصب کرده باشید، بعد از مدتی با یک سرور حساس و شکننده با پیکربندی منحصر به فرد مواجه خواهید شد که نمی توانید آن را تعویض کنید یا سروری مشابه آن ایجاد کنید. (به چنین سروهایی در اصطلاح “Snowflake Servers” می گویند). دلایل مختلفی وجود دارد که نیاز می شود یک سرور جدید راه اندازی کنید، از جمله تغییر دیتاسنتر، اضافه کردن سرورهای fail-over، اضافه کردن سرور برای مقیاس پذیری بیشتر، مشکلات امنیتی و … که در چنین شرایطی امکان آن وجود نخواهد داشت یا با ریسک بسیار بالا و صرف زمان زیادی همراه خواهد بود.

رانش پیکربندی چیست ؟ | What is Configuratoin Drift ؟

از اصطلاح Configuration Drift یا “رانش پیکربندی” مواقعی استفاده می شود که تغییرات پیکربندی به صورت موردی، با توجه کم و بدون مستند سازی روی سرورها اعمال می شود عملا سرور را به یک سرور منحصر به فرد تبدیل می کند که محدودیت ها و مشکلاتی را به همراه خود دارد.

برخی از این مشکلات که در بالا اشاره شد، با به کار گیری ابزارهای مدیریت پیکربندی نظیر Chef و Puppet و Ansible برطرف می شوند. اگر پیکربندی ها با استفاده از این ابزارها انجام شود، از پدیده ی Configuration Drift جلوگیری می شود. اما نکته ی مهم این است که در این روش تنها پیکربندی هایی که صراحتا از طریق ابزار اعمال شده انجام خواهد شد و اگر مواردی خارج از آن به محیط یا سرور اعمال شود، ابزار مطلع نمی شود.

Immutable Server چیست ؟

استراتژی ای وجود دارد که در آن به صورت دوره ای سرورها را حذف مب کنند و یک سرور جدید به جای آن ایجاد می کنند و با استفاده از ابزارهایی که در بالا معرفی شد، به صورت اتوماتیک، پیکربندی می کنند. این کار باعث جلوگیری از Configuration Drift می شود. با این روش، با هر تغییر در پیکربندی، بلافاصله قادر به راه اندازی یک سرور جدید خواهیم بود. این استراتژی با نام Immutable Server شناخته می شود از رانش پیکربندی و Snowflake Server ها جلوگیری می کند. از این استراتژی می توان در کنار Recreate Deployment Strategy که در ادامه توضیح خواهم داد استفاده کرد.

انواع استراتژی استقرار نرم افزار | Deployment Strategies

در ادامه به معرفی استراتژی های پایه استقرار نرم افزار می پردازیم. در مطلب بعدی “استراتژی های پیشرفته استقرار نرم افزار” را بررسی خواهم کرد. لازم به ذکر است که این استراتژی ها را می توان با هم ترکیب کرد و استراتژی جدیدی ایجاد کرد. در ادامه مطالب زیر بررسی خواهد شد :

استراتژی های پایه استقرار نرم افزار
- Recreate Deployment Strategy
  - چه موقع از Recreate Deployment استفاده کنیم ؟
- Rolling Deployment Strategy
  - چه موقع از Rolling Deployment استفاده کنیم ؟
استراتژی های پیشرفته استقرار نرم افزار (در پست بعدی معرفی و بررسی خواهند شد)
- Canary Deployment Strategy
- Blue-Green Deployment Strategy
- Dark Launch Strategy
- A/B Deployment Strategy

Recreate Strategy | Recreate Deployment

استراتژی Recreate Deployment یکی از استراتژی های پایه استقرار نرم افزار می باشد. روش انجام این استراتژی دقیقا شبیه به زمانی است که یک اپلیکیشن برای اولین بار نصب و راه اندازی می شود. همه چیز مرحله به مرحله و از ابتدا باید انجام شود. همچنین نیازی نیست که کدهای جدید و قدیم در کنار هم کار کنند.

این استراتژی به دلیل اینکه در یک بازه زمانی هیچ نمونه ای از اپلیکیشن در حال اجرا و سرویس دهی نیست، منجر به DownTime خواهد شد. درنتیجه برای محیط های عملیاتی مناسب نیست.

چه موقع از Recreate Deployment استفاده کنیم ؟

زمانی که قبل از راه اندازی نسخه ی جدید، نیاز است یک مهاجرت ( Migration ) در سطح دیتا یا سرور انجام شود
زمانی که نیازی نیست تا نسخه های جدید و قدیم اپلیکیشن به طور همزمان با هم کار کنند
زمانی که از یک RWO volume ای استفاده می کنید که قابلیت به اشتراک گذاری بین چند نسخه را ندارد [openshift.org]

مثال: در شکل زیر مراحل انجام این روش برای محیطی با سه نود نمایش داده شده است.

مرحله اول: قبل از شروع کار، ترافیک به سرور که نسخه ی قدیمی اپلیکیشن را دارد، هدایت می شود.

مرحله دوم: تمامی نود ها از مدار خارج می شود و دیگر ترافیک عملیاتی به سمت آن هدایت نمی شود و سپس به روزرسانی می شوند. در این زمان DownTime خواهیم داشت.

مرحله سوم: همه ی نودها به روزرسانی شده اند و به مدار باز میگردند.

Rolling Strategy | Rolling Deployment

Rolling Deployment یکی دیگر از استراتژی های پایه استقرار نرم افزار است و هدف آن به حداقل رساندن یا حذف DownTime و کم کردن ریسک های وابسته به استقرار می باشد. Rolling Deployment برای محیط هایی عملیاتی که نیاز است به روزرسانی در آن ها بدون DownTime انجام شود، مناسب است. این استراتژی معمولا در محیط هایی با تعداد نود(سرور)های زیاد به کار گرفته می شود و برخلاف برخی دیگر از استراتژی ها نیاز به منابع اضافه ندارد و با استفاده از سرورها و منابع جاری قابل اجرا است.

روش انجام Rolling Deployment : در این روش یکی از (یک گروه از) نودها از دسترس خارج شده و نسخه ی جدید اپلیکیشن با نسخه ی قبلی جایگزین می شود، سپس ترافیک عملیات به آن هدایت می شود و نوبت به نود بعدی می رسد. این کار تا به روزرسانی همه ی نود ها ادامه می یابد.

مثال: در شکل زیر مراحل انجام این استراتژی برای محیطی با سه نود (سرور) نشان داده شده است. این مثال یک محیطی با عملیاتی است که ترافیک ورودی توسط یک Router یا Load-Balancer به سرورهای مشابه هدایت می شوند.

مرحله صفر : قبل از شروع کار، ترافیک به هر سه سرور که نسخه ی قدیمی اپلیکیشن را هاست کرده اند، هدایت می شود.

مرحله اول: یکی از نود ها از مدار خارج می شود و از آن پس ترافیک عملیاتی به سمت آن هدایت نمی شود. در همین حین نودی که از مدار خارج شده، به روزرسانی می شود.

مرحله دوم: نودی که به روزرسانی شده به مدار باز میگردد و نود دیگری از مدار خارج و به روزرسانی می شود.

مرحله سوم: مرحله دوم برای تمامی نودهای باقیمانده (در اینجا یک نود) تکرار می شود.

مرحله چهارم: در این مرحله تمامی نودها به مدار بازگشته و ترافیک به آن ها هدایت می شود.

چه موقع از Rolling Deployment استفاده کنیم ؟

زمانی که میخواهیم در حین استقرار یا به روزرسانی اپلیکیشن، DownTime نداشته باشیم
زمانی که اپلیکیشن می تواند به طور همزمان با نسخه ی جدید و قدیم کار کند

استفاده از این روش به این معنی است که اپلیکیشن باید بتواند با نسخه ی قدیم و جدید به طور همزمان کار کند. در این روش ممکن است دیتایی توسط نسخه ی جدید ذخیره شود و توسط نسخه ی قدیمی خوانده شود (و بالعکس). در نتیجه اپلیکیشن باید به گونه ای طراحی شده باشد تا بدون اینکه مشکلی پیش بیاید این کار را انجام دهد. این موضوع در جاهای مختلفی باید رعایت شود، از جمله برای دیتاهایی که در فایل ذخیره می شوند، دیتاهایی که در پایگاه داده ذخیره می شوند، دیتاهایی که به طور موقت در cache ذخیره می شوند، یا دیتاهایی که سمت کلاینت و در مرورگر کاربران ذخیره می شوند. نکته ای بسیار مهم که در به کارگیری این روش وجود دارد این است که اپلیکیشن برای این کار تست باید طراحی و تست شده باشد.

جمع بندی

در این مطلب راجع به مفهوم استراتژی و استراتژی های استقرار نرم افزار صحبت کردیم، در ادامه به برخی از اهداف و چالش ها در این زمینه اشاره کردیم و دو تا از استراتژی های پایه استقرار نرم افزار به نام های Recreate و Rolling را با ذکر مثال شرح دادیم. همچنین مواقعی که می توان از این استراتژی ها استفاده کرد را شمردیم.

امیدوارم این مطب مورد استفاده شما دوستان واقع شده باشه. در مطلب بعدی که سعی میکنم کمتر از یک هفته دیگه منتشر کنم، استراتژی های پیشرفته ی استقرار نرم افزار که در Continuous Deployment و DevOps کاربرد دارند را بررسی خواهم کرد.

ژوئن 24, 2017مارس 31, 2020

دوآپس و تصورات اشتباه درباره DevOps

دوآپس و تصورات اشتباه درباره آن | DevOps Misundrestandings

تصورات اشتباه و کج فهمی ها درباره دوآپس ( DevOps )

دنیای فناوری اطلاعات با سرعت و شتاب زیادی در حال تغییر است و هر روز واژه های جدیدی در حال شکل گرفتن است، با این وجود شاید عجیب نباشد که درک های نادرست و کج فهمی هایی از این واژه ها ایجاد شود. واژه DevOps / دوآپس (که اولین بار در کنفرانس Agile 2008 مطرح شد) هم از این قاعده مستثنی نبوده. از این رو سوالات زیادی درباره اینکه واقعا دوآپس چیست مطرح می شود. در این مطلب سعی کردم به طور خلاصه به برخی از تصورات اشتباه درباره DevOps بپردازم. در پست های آینده، به طور مفصل تری به “انواع روش های اشتباه اجرا و استقرار دوآپس در سازمان ها” خواهم پرداخت.

DevOps چیست ؟

بیشتر از آنکه روی پاسخ سوال “DevOps چیست ؟” توافق وجود داشته باشد، روی سوال “DevOps چه نیست ؟” وجود دارد. در ادامه بیشتر به این مطلب خواهم پرداخت
در ادامه مطالب زیر را خواهید خواند:

دوآپس فقط Automation و Continuous Delivery نیست
دوآپس به معنی حذف عملیات نیست
دوآپس فقط ابزار نیست
دوآپس فقط یک فرهنگ نیست
دوآپس فقط توسعه و عملیات نیست
دوآپس فقط یک عنوان شغلی نیست
دوآپس یک تیم نیست
دوآپس راجع به همه چیز و همه جا نیست

دوآپس فقط Automation و Continuous Delivery نیست

اشتباه بزرگ و رایجی که وجود دارد این است که تصور شود جنبش دوآپس کلا درباره ی خودکارسازی همه چیز با یک سری ابزار و تکنولوژی است. (مثل Docker, Ansible, Kubernetes, Team Foundation ). بسیاری بیان می کنند که ما در سازمان خودمان، دوآپس داریم آن را اجرا کردیم. وقتی که می پرسیم چطور آن را اجرا کردید، متوجه می شویم که از واقعیت دور هستند و فقط بخش کوچکی از آن را اجرا کرده اند. (معمولا پاسخ ها به مسائلی بیش از Automation و Continuous Delivery ختم نمی شود).

دوآپس به معنی حذف عملیات نیست

برخی تصور میکننند که دوآپس یعنی اینکه توسعه دهندگان، کارهای عملیاتی را هم به دوش بگیرند و انجام دهند. قسمتی از این جمله درست است و قسمتی نادرست. این تصوری اشتباه است که دوآپس از سوی توسعه دهندگان بوجود آمده تا تیم عملیات را حذف کنند. کارشناسان عملیات متوجه شدند که اصول، فرایندها و روش های قدیمی برای استمرار موفقیت ها کافی نیستند. برای آنکه تیم های کسب و کار و توسعه به چابکی بیشتری برسند نیاز بود تا گام های مستحکم تری برداشته شود. اما برای آنکه قادر باشیم زیرساخت های سیستم را به روش موثری فراهم کنیم نیاز به یک تغییر جهت بنیادی داشتیم.

همانطور که متوجه شدیم قسمت هایی از عملیات نیاز به خودکارسازی دارند. این کار به چند روش قابل انجام است، یکی اینکه اعضای تیم عملیات، خودکارسازی را توسعه دهند، یا توسعه دهندگان برای “operation” کدنویسی کنند، یا هر دوی آن. پذیرش این موضوع برای برخی سخت است و در مقابل آن مقاومت می کنند، اما این بخشی از ارزشی است که با همکاری مشترک بین تیمی بوجود می آورد. تمامی تیم هایی که در این زمینه موفق شده اند شامل هر دو گروه از افراد بودند (متخصصان حرفه ای توسعه و متخصصان حرفه ای عملیات) و با یک همکاری مشترک در کنار هم، یک محصول بهتر ایجاد کردند.

دوآپس فقط ابزار نیست

دوآپس به سادگی اجرا و به کارگیری چند ابزار ساده نیست. یکی از مسائل نگران کننده که در تعاریف موجود وجود دارد، مفاهیم گیج کننده و با ساختاری ضعیف در آن ها است که باعث می شود افراد بعد از یادگیری این تئوری شروع کنند به اجرای فرایند ها و یا به کارگیری ابزارها بدون اینکه اصول دوآپس را در ذهن خود داشته باشند، که این قطعا یک ضد الگو است. همانقدر که خودکارسازی هوشمندانه می تواند سودمند باشد، خودکارسازی غیر هوشمندانه باعث آسیب هایی می شود. (در آینده مطالبی راجع به اصول و انواع ضد الگوهای دوآپس خواهم نوشت)

معمولا در چابک سازی تیم ها هم مشابه این اتفاق می افتد، اعضای گروه کار کردن در قالب iteration و اجرای سایر تمرین های چابک (Agile) را شروع می کنند بدون آنکه همکاری معناداری با هم داشته باشند. من تیم های زیادی را می شناسم که از برخی از روش ها و ابزارهای چابک استفاده می کنند بدون آنکه به اصول چابک توجه کافی داشته باشند. مشخص است که نتیجه ایده آل نمی شود. مطمئنا ابزارهای چابک (یا به طور مشابه ابزارهای دوآپس) می توانند مفید باشند، اما اگر ندانید که چطور از آن ها درست استفاه کنید، شبیه چاقوی جراحی ای است که با آن هندوانه قاچ کنید!

در آخر به این موضوع هم اشاره کنم این جمله هم اشتباه است که بگوییم “هیچ ابزاری نباید به نام ابزار دوآپس معرفی شود”. آیا poker planning در Agile به این معنی است که انجام آن باعث چابک شدن شما می شود ؟ خیر. اما این یک ابزار مشترک در بسیاری از روش های چابک است، پس می توانیم از آن به عنوان یک “ابزار چابک” نام ببریم. به طور مشابه به این دلیل که نمی توان دوآپس را فقط مجموعه ای از ابزار دانست، نمی توان گفت که ابزارهایی که برای اجرای آن ساخته می شوند، “ابزار دوآپس” نیستند.

دوآپس فقط یک فرهنگ نیست

بسیاری از افراد اسرار دارند که بگویند “دوآپس فقط یک فرهنگ است” و شما نمی توانید آن را با یک سری اصول و تمرین ها اعمال کنید، اما این جمله هم درست نیست. Agile فقط به واسطه بعد فرهنگی اش نیست که به هزاران تیم کمک کرده است، اعضای تیم های چابک در کنار هم بهروش هایی (Best Practice) را جهت اجرای آن شناسایی کردند و ابزارهایی را به کار گرفتند و آن ها را به اشتراک گذاشتند. دوآپس از بهروش ها، ابزارها و به طور کلی آیتم هایی در سطوح مختلف تشکیل شده است (و همچنان در حال کامل تر شدن است) ، و عمدتا بدون اجرای تمریناتی که حول آن بوجود آمده، بی فایده است.

دوآپس فقط توسعه و عملیات نیست

دوآپس محدود به توسعه (Development) و عملیات (Operation) نیست. برخی شاکی هستند و می گویند پس اعضای تیم امنیت چه ؟ یا مدیران شبکه چه ؟ چرا دوآپس به آن ها توجه نکرده ؟ اما نکته ی مهم این است که دوآپس برای همه ی کسانی است که به نحوی در تولید و تحویل یک محصول یا یک سیستم مشارکت دارند، از افراد کسب و کار گرفته، تا تحلیل گران، توسعه دهندگان، اعضای تیم های زیرساخت، شبکه، امنیت و سایر افراد مرتبط. همانطور که در توسعه چابک، تمرکز بر ارتباط و همکاری بین کسب و کار (Business) و تیم توسعه (Development) است (Biz + Dev)، در دوآپس تمرکز بر ارتباط و همکاری بین توسعه (Development) و عملیات (IT Operation) است اما تنها به این موارد محدود نمی شود. در نتیجه دوآپس شامل تمام کسانی می شود که به نحوی در تحویل یک محصول یا سرویس مشارکت دارند. به همین منظور اسامی مشابهی مانند DevSecOps, DevOpSec, SecOps, SecureDevOps یا BizDevSecOps مطرح می شود اما رویکرد و طرز تفکری دوآپس شامل همه ی این موارد هست، درگیر عناوین نشوید.

دوآپس فقط یک عنوان شغلی نیست

به سادگی و با تغییر نام تیم عملیات (IT Operation) به تیم دوآپس، هیچ چیز عوض نمی شود. با تعویض عنوان شغلی به مهندس دوآپس (DevOps Engineer) هم چیزی عوض نمی شود. اگر شما ارزش ها و اصول دوآپس را قبول نکنید (که نیازمند تغییرات در سطح کلی سازمان است نه فقط تغییرات در یک بخش یا تیم)، نمی توانید از تمام مزایای آن بهره مند شوید.

البته من مخالف این موضوع نیستم که کسی نباید از واژه ی دوآپس در عناوین شغلی استفاده کند. معمولا استفاده از این واژه برای تمایز بین دو تفکر است، یکی “تفکر به روش دوآپس، تاکید بر خودکارسازی، همکاری توسعه و عملیات، اجرای CI و …” و دیگری “تفکر کسانی که در اتاق خودشان نشسته اند و اهمیتی نمی دهند که در بیرون از اتاق چه اتفاقی می افتد و منافع سازمان در چیست”.

دوآپس یک تیم نیست

اصولا هدف دوآپس حذف دیوار بین تیم ها و سیلو ها است و اگر خودش به یک تیم جداگانه تبدیل شود، هدف اصلی نقض شده است. تشکیل یک تیم موقت به این نام، در بهترین حالت شاید بتواند یک راهی برای رسیدن به آن باشد اما احتمالا روش کارامدی نیست. تشکیل تیم جداگانه با نام تیم دوآپس یکی از ضدالگو هایی است که در مطلبی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.

دوآپس راجع به همه چیز و همه جا نیست

برخی از افراد با طرح یک ادعای بزرگ به اشتباه مدعی می شوند که دوآپس درباره “همه چیز و همه جا !” است. دوآپس با تفکر های چابک (Agile) و ناب (Lean) اجین می شود و از آن به عنوان فرصتی برای همکاری درون سازمانی استفاده می شود، اما واقعا همه چیز به خاطر وجود آن نیست. این بخشی از یک فرهنگ کلی، امیدوار به همکاری و فرهنگ سازمانی چابک است در حالی که دوآپس به طور خاص در مورد این است که چطور محصولات و سرویس ها، عملیاتی و تحویل داده می شوند.

برخی افراد به اشتباه دوآپس را به یک نسخه ی کوچک از Agile و Lean یا فقط به عنوان یک علاقه مندی تبدیل می کنند (البته به عنوان یک چشم انداز خوب است) اما با دنبال کردن سلسله مراتب پیچیدگی ها، بیشتر به یکپارچکی عملیاتی (Operational Integration) می رسند و تلاش در سایر بخش ها امیدوار کننده نیست. اما همچنان مشکلات حل نشده ای در تحویل نرم افزار، نگهداری سرویس و سریعتر، قابل اعتمادتر و امن تر کردن آن باقی مانده است. اگر کسی بخواهد با استفاده از آموخته هایش در دوآپس در محدوده ی (scope) بزرگتری از سازمان به مشاوره بپردازد، که خیلی هم عالی است، اما معمولا افرادی فنی درگیر دوآپس هستند که می خواهند کار خودشان را بهبود بخشند نه کار دیگران را !

به گفته ی ارنست مولر، دوآپس را می توان “تحویل و عملیات چابک نرم افزار” (“Agile Software Delivery and Operations”) دانست که در آن افراد با همکاری یکدیگر بر روی ابتکارات سازمانی بزرگتر کار می کنند بدون اینکه ارزش پیشنهادی اصلی خود را فراموش کنند.

ژوئن 17, 2017مارس 31, 2020

Continuous Delivery چیست ؟

Continuous Delivery یا (CD)، رویکردی در مهندسی نرم افزار است که تیم ها را قادر می سازد نرم افزار تولید شده را به روشی سریع و مطمئن برای انتشار و تحویل آماده کنند. این فرایند از لحظه اضافه شدن یا تغییر کد در source control شروع می شود و شامل بیلد، تست، پیکربندی و انتشار در محیط های مختلف تست و محیط عملیات می شود. این مفهوم در فارسی به “تحویل مداوم” یا “تحویل مستمر” ترجمه شده است.

به عبارت دیگر: Continuous Delivery توانایی اعمال تغییرات در محیط عملیات در هر لحظه با روشی سریع و مطمئن و به طور کاملا پایدار می باشد. این تغییرات شامل همه انواع آن از جمله تغییرات پیکربندی در نرم افزار، زیرساخت و پلتفرم، افرودن ویژگی های جدید، رفع باگ و خطا ها می شود.

به وسیله محیط های تست مختلف، می توان یک Release Pipeline ایجاد کرد تا بتوان یک زیرساخت جدید را به طور اتوماتیک ایجاد کرد و نرم افزار را روی آن منتشر کرد. منظور از زیرساخت، سرور، سیستم عامل، سرویس دهنده ی وب، virtualization، شبکه و پیکربندی و تنظیمات آنها می باشد. به کمک این محیط های متوالی می توان فعالیت های طولانی Integration، تست عملکرد و تست های پذیرش نهایی را به تدریج انجام داد. فرایند Continuous Delivery در Release Pipeline با Continuous Integration شروع میشود و با انتشار و پایان تست در هر محیط، انتشار و تست در مرحله بعدی شروع می شود. مجموع این کارها به صورت حلقه های یک زنجیر در پشت سر هم قرار گرفته و فرایند Continuous Delivery را تشکیل می دهند.

هدف Continuous Delivery چیست ؟

هدف CD این است که که انتشار و تحویل نرم افزار را به خصوص برای سیستم های توزیع شده در مقیاس بسیار بزرگ و محیط های عملیاتی پیچیده به یک فرایند روتین، ساده و قابل پیش بینی تبدیل کند. رسیدن به این هدف تنها در صورتی امکان پذیر است که کدهای نرم افزار همیشه در وضعیت آماده برای انتشار باشند، حتی در شرایطی که یک تیم با هزاران توسعه دهنده به طور روزانه در حال تغییر و به روزرسانی کد ها و نرم افزار هستند. به این ترتیب روش سنتی فازهای ادغام (Integration)، تست، پیکربندی و Hardening جای خود را به روش های اتوماتیک می دهد. همچنین زمان آماده شدن برای انتشار، زمان مهاجرت به محیطهای دیگر (Time to Remediate) و زمان برطرف کردن رخداد در محیط عملیات را کاهش (Time To Mitigate or time to remediate production incidents) می دهد.

تفاوت Continuous Delivery و Continuous Deployment چیست ؟

بسیاری از مواقع دو مفهوم Continuous Delivery و Continuous Deployment به اشتباه به جای هم استفاده می شوند اما تقاوت این دو چیست ؟ Continuous Deployment به این معنی است که هر تغییر در نرم افزار به طور اتوماتیک (یا بر طبق یک زمان بندی مشخص) در محیط عملیات منتشر شود. اما Continuous Delivery به این معنی است که هر تغییر در نرم افزار، آماده انتشار در هر محیطی باشد اما ممکن است تصمیم این باشد که منتشر نشود (معمولا به دلایل کسب و کاری). این محیط ها شامل محیط تست تیم توسعه، محیط تست تیم کنترل کیفیت و محیط عملیات و هر محیط دیگری می شود.

تفاوت Continuous Delivery و دواپس چیست ؟

این دو مفهوم از جهاتی به هم نزدیک هستند و اما تفاوت های بنیادی با هم دارند. دامنه ی DevOps بسیار گسترده تر از CD است و علاوه بر خودکارسازی فرایند تحویل نرم افزار، شامل تغییرات فرهنگی به خصوص ارتباط بین تیم های مختلفی که در جریان آماده سازی و تحویل محصول نرم افزاری (Software Delivery) هستند هم می شود. (از جمله تیم های توسعه، عملیات، تضمین کیفیت، مدیریت و … ) اما Continuous Delivery روشی است برای اتوماتیک سازی زنجیره تحویل محصول و بر این موضوع تمرکز دارد که فرایند های مرتبط در کنار هم طوری اجرا شود که منجر شود محصول نرم افزاری، سریعتر، امن تر و با تکرار بیشتری به دست مشتری برسد.

در نبود Continuous Delivery …

در نبود CD، انتشار نرم افزار یک bottleneck برای تیم های “عملیات فناوری اطلاعات” و در نهایت برای محصول است. فرایند دستی و غیر اتوماتیک، باعث انتشارهای غیر قابل اتکا، با تاخیر و پر از خطا می شود. تیم های درگیر این موضوع معمولا به کارهای دستی که افراد انجام می دهند تکیه می کنند که باعث مشکلات جدی خواهد شد.

حداقل الزامات اجرای Continuous Delivery

برای راه اندازی و اجرای Continuous Delivery الزاماتی وجود دارد که در کمترین حالت می توان از دو مورد زیر نام برد

زیربنایی از تست ها که تا حد قابل قبولی خیال شما را از اینکه نرم افزار به درستی کار می کند، راحت کند و به شما اعتماد به نفس لازم را برای شروع استقرار بدهد
ابزارهای خودکارسازی (automation) و اسکریپت های لازم که به شما اطمینان دهد استقرار با موفقیت انجام خواهد شد و در صورت نیاز امکان Rollback وجود خواهد داشت

سخن آخر

در آخر باید این این نکته را اضافه کنم که فرایند Continuous Delivery و Infrastructure as Code و Monitoring به طور قابل ملاحظه ای مکمل یکدیگر هستند. Continuous Delivery برای کنترل تاثیر تغییرات در محیط عملیاتی از استراتژی های استقرار از جمله Blue-Green Deployment و همچنین تکنیک Feature Flags (یا Feature Toggles) نیز پشتیبانی می کند. (در آینده راجع به استراتژی های انتشار مطلبی خواهم نوشت)
امروزه ارزش هایی که CD برای سازمان ها ایجاد می کند، آن را به یک نیاز ضروری تبدیل کرده است. برای رساندن ارزش به مشتریان نهایی، باید محصول را به طور پیوسته و بدون خطا منتشر کرد. Release Pipeline های پیشرفته به توسعه دهندگان اجازه می دهد که feature های جدید را سریع و مطمئن منتشر کنند. با کمک CD، رفع خطاها در محیط عملیات و اضافه کردن ویژگی های جدید بسیار سریع تر و با اطمینان بالا انجام خواهد شد و به دست مشتری خواهد رسید.

ژوئن 11, 2017ژانویه 4, 2021

Continuous Integration چیست ؟

به زبان ساده

ادغام مداوم (Continuous Integration) فرایندی است که در آن توسعه دهندگان می توانند به طور مستمر کارهای خود را با هم یکپارچه کنند، هر بار که توسعه دهنده ای کدی را به سورس کنترل اضافه می کند، توسط یک بیلد اتوماتیک عدم تاثیر منفی تغییرات کدها در پروژه ها (که برخی به هم وابستگی دارند) بررسی میشود. با اجرای این فرآیند که شامل کامپایل و بیلد کردن پروژه ها و اجرای تست های واحد (unit test) است، مشکلات یکپارچه سازی به شدت کم می شود و تیم ها را قادر می سازد تا به صورت منسجم تری به توسعه نرم افزار بپردازند.

تغریف دقیق تر از Continuous Integration

به فرایند ادغام یکپارچه کد ها و بیلد کردن پروژه ها و اجرای unit test ها به صورت اتوماتیک، Continuous Integration یا CI می گویند. با اجرای CI، با اعمال یک تغییر در سورس کد و اضافه شدن آن به source control، یک بیلد اتوماتیک را به راه می افتد تا بوسیله آن، آخرین نسخه کدها از مخزن کد استخراج و بیلد شود و unit test های آن اجرا شود، در واقع با این کار یک ارزیابی کلی از سلامت کدها انجام شود. این کار معمولا چندین بار در یک روز انجام می شود.

در نبود Continuous Integration چه اتفاقی می افتد ؟

اگر ادغام تغییراتی که توسعه دهندگان تیم در یک سورس مشترک اعمال کرده اند، چند روز یا چند هفته به طول بیانجامد، منجر به conflict های زیادی خواهد شد. در چنین شرایطی رفع خطا بسیار دشوار خواهد بود، واگرایی بین کدها بسیار زیاد می شود و برای رفع خطاها نیاز به درگیر شدن چند نفر از توسعه دهندگان و در نتیجه صرف زمان و هزینه زیادی خواهد شد.

Continuous Integration چه کمکی به ما می کند ؟

با اجرای CI، توسعه دهندگان در فواصل کوتاه و با هر بار check-in (یا commit) در source control قادر خواهند بود که تغییرات خود را با سایر تغییرات ادغام کنند و یک ارزیابی سریع از آن داشته باشند. با کمک CI می توان شاخه اصلی کد را تمیز و پایدار نگه داشت. در چنین شرایطی توسعه دهندگان ترقیب می شوند تا تغییرات خود را به صورت قطعه های کوچکتر و با تکرار بیشتری در Source Control اعمال کنند.تیم ها از بیلد های اتوماتیک استفاده می کنند تا اطمینان پیدا کنند که باگ ها خیلی زود و در چرخه توسعه شناسایی می شوند که منجر می شود برای رفع آن ها هزینه ی کمتری بپردازیم. اجرای تست ها به صورت اتوماتیک در هر بار تغییر در source control منجر به کیفیت پایدار در آن خواهد شد.

تیم ها به وسیله version control های جدید مانند GIT، می توانند برای هر feature، یک شاخه ی کوتاه مدت از کد در سیستم خودشان بسازند و بعد از تایید یک pull request، تغییراتشان با شاخه اصلی کد ها ادغام شود و سپس آن شاخه را حذف کنند. این کار می تواند بارها تکرار شود. تیم ها می توانند برای branch ها سیاست گزاری کنند تا همیشه مطمئن باشند که معیارهای کیفی لازم در آن رعایت شده است.

امروزه CI به عنوان یک Best Practice در توسعه نرم افزار شناخته می شود، تا جاییکه جزئی جدا ناپذیر از روش های چابک تولید نرم افزار شده است. همچنین یکی از ملزومات دواپس (DevOps) و Continuous Delivery نیز می باشد.

10 دلیل که نیاز است تکنیک Continuous Integration را فرا بگیریم؟

در بازه های زمانی کوتاه و چند بار در روز قادر خواهید بود که تغییرات اعمال شده توسط توسعه دهندگان با هم ادغام شوند و یک ارزیابی سریع از آن داشته باشید.
با کمک CI همیشه می توان شاخه اصلی کد را تمیز و پایدار نگه داشت.
توسعه دهندگان ترغیب می شوند که تغییرات خود را در قطعات کوچکتر و در دفعات بیشتری در سورس کنترل اعمال کنند.
خطاها خیلی زودتر و در مراحل ابتدایی چرخه حیات نرم افزار شناسایی می شوند.
شناسایی زودتر خطاها باعث می شود هزینه رفع آن ها بسیار اندک باشد.
منجر به افزایش شفافیت و ارتباط بهتر با ذینفعان می شود.
از آشوب و به هم ریختگی در روز انتشار جلوگیری می کند.
کمک می کند محصول سریعتر و با کیفیت بهتری به دست مشتری نهایی برسد.
اجرای خودکار تست ها و بررسی نتایج آن ها منجر به کیفیت پایدارتری خواهد شد و به پروسه تضمین کیفیت کمک می کند.
پیش نیاز Continuous Delivery است.