Continuous Delivery یا (CD)، رویکردی در مهندسی نرم افزار است که تیم ها را قادر می سازد نرم افزار تولید شده را به روشی سریع و مطمئن برای انتشار و تحویل آماده کنند. این فرایند از لحظه اضافه شدن یا تغییر کد در source control شروع می شود و شامل بیلد، تست، پیکربندی و انتشار در محیط های مختلف تست و محیط عملیات می شود. این مفهوم در فارسی به “تحویل مداوم” یا “تحویل مستمر” ترجمه شده است.
به عبارت دیگر: Continuous Delivery توانایی اعمال تغییرات در محیط عملیات در هر لحظه با روشی سریع و مطمئن و به طور کاملا پایدار می باشد. این تغییرات شامل همه انواع آن از جمله تغییرات پیکربندی در نرم افزار، زیرساخت و پلتفرم، افرودن ویژگی های جدید، رفع باگ و خطا ها می شود.
به وسیله محیط های تست مختلف، می توان یک Release Pipeline ایجاد کرد تا بتوان یک زیرساخت جدید را به طور اتوماتیک ایجاد کرد و نرم افزار را روی آن منتشر کرد. منظور از زیرساخت، سرور، سیستم عامل، سرویس دهنده ی وب، virtualization، شبکه و پیکربندی و تنظیمات آنها می باشد. به کمک این محیط های متوالی می توان فعالیت های طولانی Integration، تست عملکرد و تست های پذیرش نهایی را به تدریج انجام داد. فرایند Continuous Delivery در Release Pipeline با Continuous Integration شروع میشود و با انتشار و پایان تست در هر محیط، انتشار و تست در مرحله بعدی شروع می شود. مجموع این کارها به صورت حلقه های یک زنجیر در پشت سر هم قرار گرفته و فرایند Continuous Delivery را تشکیل می دهند.
هدف Continuous Delivery چیست ؟
هدف CD این است که که انتشار و تحویل نرم افزار را به خصوص برای سیستم های توزیع شده در مقیاس بسیار بزرگ و محیط های عملیاتی پیچیده به یک فرایند روتین، ساده و قابل پیش بینی تبدیل کند. رسیدن به این هدف تنها در صورتی امکان پذیر است که کدهای نرم افزار همیشه در وضعیت آماده برای انتشار باشند، حتی در شرایطی که یک تیم با هزاران توسعه دهنده به طور روزانه در حال تغییر و به روزرسانی کد ها و نرم افزار هستند. به این ترتیب روش سنتی فازهای ادغام (Integration)، تست، پیکربندی و Hardening جای خود را به روش های اتوماتیک می دهد. همچنین زمان آماده شدن برای انتشار، زمان مهاجرت به محیطهای دیگر (Time to Remediate) و زمان برطرف کردن رخداد در محیط عملیات را کاهش (Time To Mitigate or time to remediate production incidents) می دهد.
تفاوت Continuous Delivery و Continuous Deployment چیست ؟
بسیاری از مواقع دو مفهوم Continuous Delivery و Continuous Deployment به اشتباه به جای هم استفاده می شوند اما تقاوت این دو چیست ؟ Continuous Deployment به این معنی است که هر تغییر در نرم افزار به طور اتوماتیک (یا بر طبق یک زمان بندی مشخص) در محیط عملیات منتشر شود. اما Continuous Delivery به این معنی است که هر تغییر در نرم افزار، آماده انتشار در هر محیطی باشد اما ممکن است تصمیم این باشد که منتشر نشود (معمولا به دلایل کسب و کاری). این محیط ها شامل محیط تست تیم توسعه، محیط تست تیم کنترل کیفیت و محیط عملیات و هر محیط دیگری می شود.
تفاوت Continuous Delivery و دواپس چیست ؟
این دو مفهوم از جهاتی به هم نزدیک هستند و اما تفاوت های بنیادی با هم دارند. دامنه ی DevOps بسیار گسترده تر از CD است و علاوه بر خودکارسازی فرایند تحویل نرم افزار، شامل تغییرات فرهنگی به خصوص ارتباط بین تیم های مختلفی که در جریان آماده سازی و تحویل محصول نرم افزاری (Software Delivery) هستند هم می شود. (از جمله تیم های توسعه، عملیات، تضمین کیفیت، مدیریت و … ) اما Continuous Delivery روشی است برای اتوماتیک سازی زنجیره تحویل محصول و بر این موضوع تمرکز دارد که فرایند های مرتبط در کنار هم طوری اجرا شود که منجر شود محصول نرم افزاری، سریعتر، امن تر و با تکرار بیشتری به دست مشتری برسد.
در نبود Continuous Delivery …
در نبود CD، انتشار نرم افزار یک bottleneck برای تیم های “عملیات فناوری اطلاعات” و در نهایت برای محصول است. فرایند دستی و غیر اتوماتیک، باعث انتشارهای غیر قابل اتکا، با تاخیر و پر از خطا می شود. تیم های درگیر این موضوع معمولا به کارهای دستی که افراد انجام می دهند تکیه می کنند که باعث مشکلات جدی خواهد شد.
حداقل الزامات اجرای Continuous Delivery
برای راه اندازی و اجرای Continuous Delivery الزاماتی وجود دارد که در کمترین حالت می توان از دو مورد زیر نام برد
- زیربنایی از تست ها که تا حد قابل قبولی خیال شما را از اینکه نرم افزار به درستی کار می کند، راحت کند و به شما اعتماد به نفس لازم را برای شروع استقرار بدهد
- ابزارهای خودکارسازی (automation) و اسکریپت های لازم که به شما اطمینان دهد استقرار با موفقیت انجام خواهد شد و در صورت نیاز امکان Rollback وجود خواهد داشت
سخن آخر
در آخر باید این این نکته را اضافه کنم که فرایند Continuous Delivery و Infrastructure as Code و Monitoring به طور قابل ملاحظه ای مکمل یکدیگر هستند. Continuous Delivery برای کنترل تاثیر تغییرات در محیط عملیاتی از استراتژی های استقرار از جمله Blue-Green Deployment و همچنین تکنیک Feature Flags (یا Feature Toggles) نیز پشتیبانی می کند. (در آینده راجع به استراتژی های انتشار مطلبی خواهم نوشت)
امروزه ارزش هایی که CD برای سازمان ها ایجاد می کند، آن را به یک نیاز ضروری تبدیل کرده است. برای رساندن ارزش به مشتریان نهایی، باید محصول را به طور پیوسته و بدون خطا منتشر کرد. Release Pipeline های پیشرفته به توسعه دهندگان اجازه می دهد که feature های جدید را سریع و مطمئن منتشر کنند. با کمک CD، رفع خطاها در محیط عملیات و اضافه کردن ویژگی های جدید بسیار سریع تر و با اطمینان بالا انجام خواهد شد و به دست مشتری خواهد رسید.
