برچسب: Software Delivery

مدیریت DevOps با استفاده از معیارهای ارزیابی

امروزه و در عصر DevOps، پیوسته لازم است که شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) را ارزیابی کنید تا میزان موفقیت DevOps مشخص شده و امکان تغییرات بیشتر فراهم شود.

DevOps بدون tradeoff

DevOps در اصل از طریق جنبش چابک (Agile Movement) رشد پیدا کرد و در واقع راهکاری برای افزایش سرعت ارائه نرم افزار توسط تیم های توسعه نرم افزار به مشتریان است. در حال حاضر DevOps دربرگیرنده همه بخش های فرایند ارائه نرم افزار است از برنامه ریزی گرفته تا ایمن سازی، نظارت و بروز رسانی اپلیکیشنی که از قبل تولید شده است.

امروزه، DevOps به طور گسترده برای build، تست و ارائه نرم افزار توسط کسب و کارهای مختلف پذیرفته شده است. در این دنیای رقابتی، پرتحرک و همیشه متصل، DevOps شرکت ها را قادر ساخته که از طریق از بین بردن سیلوهای توسعه (Dev) و عملیات (Operation)، با خواسته ی کاربران در مورد تحویل و ارائه سریع همگام شوند.

این شرایط اهمیت کیفیت نسبت به گذشته را دوچندان کرده است؛ در نتیجه کسب و کارها نمی توانند صرفا برای ارائه سریع نرم افزار به بازار، کیفیت را نادیده بگیرند. با ارائه ی یک اپلیکیشن با عملکرد ضعیف در یک فروشگاه اپلیکیشنی (app store) که کاربران نظرات منفی زیادی در آن درج می کنند، به سرعت می توان شهرت و خوشنامی یک برند را از بین برد. با استفاده از DevOps، بهینه سازی کارها در جهت افزایش سرعت، همزمان با حفظ کیفیت و کاهش خطرها قابل انجام است. Batchهای کوچک، سریع تر ارائه شده و به صورت ذاتی مشکلات مربوط به کیفیت و امنیت را کاهش می دهد.

افزایش سرعت در توسعه نرم افزار به روش سنتی، اغلب اوقات باعث کاهش کیفیت و افزایش آسیب پذیری می شود.   همچنین در روش های سنتی افزایش سرعت، کیفیت و امنیت عاملی برای افزایش هزینه ها محسوب می شود. اما ابتکارات DevOps می تواند واقعا منجر به بهبود در تمام این چهار بُعد شود: سرعت، کیفیت، بهره‌وری و امنیت. کلید کار اتخاذ چارچوبی برای معیارها است که مشخص کند چه جاهایی در حال پیشرفت هستید و چه جاهایی هنوز نیاز به بهبود دارید.

وجود معیارهای ارزیابی ضروری است

اکثر سازمان ها DevOps را به دلیل یک نیاز بیزینسی خاص مثل بهبود زمان بازاریابی، کاهش نقایص یا تراز کردن بهتر ابتکارات IT با استراتژی بیزینسی پیاده سازی می کنند. اما از آنجا که DevOps هیچ فریم ورک رسمی ندارد، روش های زیادی برای ارزیابی موفقیت DevOps وجود ندارد، در حالیکه این ارزیابی حیاتی است. از آنجا که خیلی از سازمان ها DevOps را به صورت تدریجی پیاده سازی می کنند – اول در یک پروژه و بعد آرام آرام آن را در سراسر سازمان گسترش می دهند – چند پروژه اول باید موفقیت آمیز باشند؛ طوریکه بتوانند پشتیبانی انحصاری برای DevOps ایجاد کنند. همانطور که مشتریان ما به ما گفته اند: “هر چیزی که ارزیابی شود، بهبود پیدا می کند.”

وجود معیارهایی که نشان دهنده موفقیت آمیز بودن یک آزمایش باشند، می تواند به غلبه بر مقاومت های داخلی در برابر پذیرش DevOps کمک کند. یکی از نظرسنجی های شرکت Gartner از مدیران مشاغل² و  بخش IT مشخص کرد که “people issue” (موارد مربوط به افراد) بزرگترین چالشی است که سازمان ها در پذیرش DevOps با آن روبرو هستند و 43 درصد پاسخ دهندگان مقاومت در برابر تغیرات را بزرگترین مانع دانسته اند. از آنجا که DevOps نیاز به تحول فرهنگی و تغییرات فرایند و فناوری دارد، وجود پشتیبانی و حمایت انحصاری از آن ضروری است.

بعلاوه، DevOps به عنوان یک سیر تکاملی شناخته شده است که نیاز به بهبود مستمر (Continuous Improvement) دارد. اما اگر نتایج را ارزیابی نکنید، متوجه نمی شوید که DevOps را چطور درون سازمانتان تکامل دهید.

ارزیابی در مسیر تکامل DevOps بسیار ضروری و حیاتی است. اما چطور می توان موفقیت DevOps را ارزیابی کرد؟ چه چیزی باعث عملکرد فوق العاده‌ی یک سازمان می شود؟ کدام شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) این قابلیت را دارند که مشخص کنند چه چیزی برای شما خوب کار می کند و چه چیزی خیر – و اطلاعاتی برای توضیح علت (علت کار نکردن بعضی روش ها) فراهم کنند؟ چه چیزهایی را ارزیابی می کنید، چطور آن ها را ارزیابی می کنید و این اعداد دقیقا چه چیزی را نشان می دهند؟

این مقاله یازده شاخص کلیدی عملکرد را مشخص کرده که فنداسیون لازم برای معیارهای DevOps را ایجاد می کنند، رشته ای که همگام با تکامل روش های DevOps بیشتر و بیشتر درون شرکت هایی در انواع مختلف تنیده می شود. این یازده شاخص را در پست بعدی معرفی و بررسی خواهیم کرد.

معیارهای ارزیابی DevOps در چهار بعد

برای تعیین بهترین شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) جهت ارزیابی DevOps، شرکت Hewlett Packard Enterprise Software Services (به اختصار HPE) در ابتدا بزرگترین چالش های ارائه نرم افزار را که مشتریان گزارش شده بود را بررسی کرده است:

1. کند بودن زمان عرضه به بازار  | Slow time to market
2. ایجاد تجربیات ضعیف برای کاربران | Poor user experience
3. هزینه های بالا | High cost
4. پیش پینی پذیری ضعیف  | Poor predictability
5. آسیب پذیری و ریسک  | Vulnerabilities and risk

هر یک از این چالش ها به تنهایی می تواند موانعی برای یک شرکت در جهت برآورده کردن خواسته های کاربران ایجاد کند. هر یک از این چالش ها به تنهایی، در توانایی یک شرکت برای برآورده سازی تقاضاهای کاربران مانع ایجاد می کند. اما تقریبا هر شرکتی حداقل با سه یا چهار مورد از این چالش ها روبرو می شود و خیلی از شرکت ها با تمام این پنج چالش روبرو می شوند. جای تعجب نیست که خیلی از تیم های نرم افزاری اطلاع ندارند که کجا یا چطور شروع به اصلاح مشکلاتشان کنند.

شرکت HPE ریشه این مشکلات را چهار حوزه متفاوت می داند:

1. سرعت | Velocity
2. کیفیت | Quality
3. بهره‌وری | Productivity
4. امنیت | Security

DevOps می تواند تمام این چهار مورد را بدون از دست رفتن هیچکدام برآورده کند. موفقیت در هر یک از این چهار حوزه می تواند زمان عرضه به بازار، تجربیات کاربر، هزینه، پیش بینی پذیری و امنیت را کاملاً بهبود ببخشد.

شرکت HPE، رهبری تعریف معیارهایی که شرکت های امروزی باید ارزیابی و نظارت کنند را بر عهده گرفته است. بعضی از بزرگترین مشتریان DevOps در حال حاضر این فریم ورک را قبول و پیاده سازی کرده‌اند.

سرعت (Velocity) : نرخ ارائه تغییرات نرم افزاری توسط یک سازمان را ارزیابی می کند.
کیفیت (Quality) : ارزیابی می کند که تغییرات نرم افزاری ارائه شده چقدر نیازهای کسب و کار را برآورده و در جهت رضایت عمل می کنند.
بهره وری (Productivity) : ظرفیت و کارایی یک سازمان در تحویل تغییرات نرم افزاری را ارزیابی می کند.
امنیت (Security) : آسیب پذیری هایی که هنگام تحویل تغییرات نرم افزاری نمایان می شوند را ارزیابی می کند.

سرعت، کیفیت، بهره وری و امنیت به یکدیگر وابسته اند. بهبود یک حوزه منجر به بهبود در سه حوزه دیگر می شود بدون این که نیازی به tradeoff باشد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی سرعت مهم است؟

مهم ترین ویژگی DevOps سرعت است. DevOps به عنوان راهی برای عرضه سریع امکانات جدید توسط توسعه دهندگان در پاسخ به تقاضای کاربران برای محتوای سریع تر و بهتر، ایجاد شده است. و با توجه به اینکه سرعت، امری نسبی است –احتمالا همیشه می خواهید که سریع تر و سریع تر از قبل باشید– بیشتر تیم های توسعه دهنده فراموش می کنند که به دنبال چه هدفی هستند.

با اندازه گیری و ارزیابی سرعت متوجه می شوید که آیا در حال افزایش سرعت هستید یا کاهش آن و یا اینکه در یک الگوی خاص گرفتار شده اید. همچنین می توانید به بیزینس کمک کنید که به طور واضح‌تری میزان پاسخگویی بخش IT را مشخص کند.

سرعت زیاد در تحویل نرم افزار، علاوه بر ایجاد مزیت رقابتی برای شرکت، نحوه تعامل کسب و کار با بخش IT را هم بهبود می بخشد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی کیفیت مهم است؟

طبق نظرسنجی ای¹ که شرکت Forrester Consulting از تصمیم گیرندگان IT امریکایی و اروپایی انجام داده است، 78 درصد از پاسخ دهندگان بهبود کیفیت را یکی از خواسته های اصلی گروه های بیزینسی اعلام کرده اند.

با DevOps نیازی به قربانی کردن کیفیت برای رسیدن به سرعت بیشتر نیست. برای افزایش سرعت می توانید ارائه نرم افزار را به واحدهای کوچکتری تقسیم کنید، به طوریکه در واقع تعدادی micro service با وابستگی حداقلی یا بدون هیچ وابستگی ارائه خواهید کرد. unitهای کوچکتر یعنی تحویل سریع تر به همراه کیفیت بالاتر و ریسک کمتر.

بعلاوه DevOps از طریق ایجاد فرهنگی برتر و ابزارهایی برای پشتیبانی از آن، کیفیت را وارد تمامی مراحل زنجیره ارائه نرم افزار می کند.
از نظر فرهنگی، DevOps بر مسئولیت های مشترک، انتظار کیفیت از توسعه دهندگان، تست کنندگان، اعضای تیم امنیت و عملیات و همه افراد بین آن ها تاکید دارد. از نظر تکنیکی، DevOps مستلزم حداکثر میزان ممکن اتوماسیون برای سرعت بخشیدن به فرایندها و کاهش خطاهای انسانی است. و استفاده از یک رویکرد Shift-left در تست، امنیت و مانیتورینگ به بهبود کیفیت کمک می کند.

shift left testing رویکردی در تست نرم افزار یا سیستم است که بر انجام تست در مراحل اولیه چرخه حیات تاکید دارد (moved left on project timeline). این نیمه اول قاعده کلی تست نرم افزار است: “تست زودتر و پر تکرار” (Test Early and Often)

کیفیت چیزی نیست که قابل حدس زدن باشد. بلکه باید آن را توسط معیارهای خاص تعریف و بر این اساس بر آن نظارت کرد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی بهره وری مهم است؟

همه ی هدف و تمرکز DevOps این است که به سازمان های فناوری اطلاعات کمک کند تا ارزش بیشتری برای بیزینس ایجاد کند. اما در صورتیکه تلاش های شما بخوبی با بیزینس هماهنگ نشده باشد، هر چقدر هم سریع بتوانید نرم افزارهایی با کیفیت عرضه کنید، این امر (ایجاد ارزش برای بیزینس) میسر نمی شود.

در صورتیکه DevOps درست اعمال شود، سازمان ها شاهد افزایش سرعت و کیفیت بدون افزایش هزینه ها خواهند بود. در حقیقت با کوتاه کردن چرخه ها، شما شاهد افزایش ارزش های کسب و کاری خواهید بود. ارزیابی و نظارت بر معیارهای بهره وری، یک چرخه‌ی بازخورد (feedback loop) برای بخش IT ایجاد می کند. بدین ترتیب تمرکز خود را بر ایجاد ویژگی هایی که مورد استفاده کاربران است می گذارید و در نتیجه اتلاف منابع کمتر صورت می گیرد و و ارزش بیزینسی افزایش می یابد.

چرا اندازه گیری و ارزیابی امنیت مهم است؟

سرعت اهمیت زیادی در DevOps دارد اما در دنیای امروزی، اهمیت امنیت هم به همین اندازه زیاد است. تیم ها باید اطمینان داشته باشند که حین عملیات، باعث آسیب پذیر شدن سیستم نمی شوند.

افزودن ویژگی های جدیدی که باعث ایجاد آسیب پذیری های جدیدی در سیستم شود یا آسیب پذیری ها و نقاط نفوذ قبلی را مشخص کند، مطمئنا باعث نارضایتی مشتریان خواهد شد. بعلاوه ایجاد آسیب پذیری در سیستم باعث می شود که تیم ها مجبور شوند بیشتر وقتشان را صرف اصلاح این آسیب پذیری ها و نقاط ضعف کنند.

امنیت هم مثل کیفیت به رویکردهای تست  shift-left نیاز دارد که با استفاده از این رویکرد مشخص کردن زود هنگام آسیب پذیری ها با هزینه های کمتر (هم از نظر زمانی هم از نظر هزینه های مالی) قابل انجام است. وقتی که تست shift-left را انجام دهید، تست امنیت در ابتدای چرخه توسعه انجام می شود. ارزیابی زود هنگام آسیب پذیری های امنیتی این اطمینان را ایجاد می کند که تولیدات قبل از این که به مرحله بعدی خط انتشار وارد شوند، پایدار و باثبات می شوند.

بعلاوه ارزیابی امنیت می تواند به مقابله با مقاومت ها در برابر پذیرش DevOps کمک کند. از آنجا که آسیب پذیری ها کاهش پیدا می کنند، می توانید نشان دهید که افزایش سرعت باعث تنزل پایداری یک محصول نمی شود.

در مطلب بعد یازده شاخص کلیدی عملکرد DevOps را معرفی و بررسی خواهیم کرد.

برگرفته از “Hewlett Packard Enterprise, “Measuring DevOps success
سایر منابع :

¹Source: Forrester Consulting, “Application Delivery Speed Drives Success: How Mastering DevOps Enables Speed With Quality and Low Cost”
²–³Source: Gartner, “Survey Analysis: DevOps Adoption Survey Results,” September 2015